۱۸ نوامبر سال ۱۸۰۳ میلادی ـ کشور هاییتی تاسیس شد

۲۰۸ سال پیش در روز ۱۸ نوامبر سال ۱۸۰۳ میلادی ، بازمانده سپاه فرانسه در شهر سن دومینگو تسلیم برده های سابق سیاهپوست می شود.مستعمره سابق فرانسه به نخستین کشور مستقل سیاهپوستان …

۲۰۸ سال پیش در روز ۱۸ نوامبر سال ۱۸۰۳ میلادی ، بازمانده سپاه فرانسه در شهر سن دومینگو تسلیم برده های سابق سیاهپوست می شود.مستعمره سابق فرانسه به نخستین کشور مستقل سیاهپوستان تبدیل شده و هاییتی نامیده می شود.

این کشور جدید در جزایر آنتیل بزرگ در دریای کاراییب و در غرب جزیره هیسپانیولا واقع شده است.

نام هاییتی برگرفته از ساکنین اولیه آن سرخپوستان تاینوس از شاخه آراواکس ها است.

این سرخپوستان پس از استعمار توسط اروپایی ها به شکل غم انگیزی به دلیل کار اجباری ، سرکوب و بیماری های سوغات اروپا منقرض شدند.

نخستین برده های سیاهپوست از سال ۱۵۰۲ میلادی جایگزین سرخپوستان در مزارع ، معادن و خانه ها می شوند. فرانسوی ها در قرن هفدهم اسپانیایی ها را از این بخش از جزایر آنتیل بیرون رانده و این جزایر را متصرف می شوند.

این مستعمره به دلیل مزارع نیشکر و تعداد زیاد بردگان سیاهپوست یکی از غنی ترین مستعمرات ماورا البحار فرانسه محسوب می شد.

درآستانه انقلاب فرانسه ، این مستعره دارای ۶۰۰ هزار جمعیت بود که ۵۰۰ هزار نفر از آنها را بردگان سیاهپوست تشکیل می دادند.اما بخش اسپانیایی جزیره ، به نام سن دومینگو از رونق برخوردار نبود و به زحمت چند ده هزار جمعیت داشت.

انقلاب فرانسه ، سرنوشت این جزیره را دگرگون می سازد. در روز ۱۵ مه سال ۱۷۹۱ در پاریس ، مجمع ملی به رنگین پوستان آزاد این جزیره حق رای داده و حقوق یکسانی برای آنها به عنوان مردان آزاد قایل می شود که البته این مساله شامل برده ها نمی شد.

در شب ۲۲ اوت سال ۱۷۹۱ میلادی «بردگان قهوه ای» (برده های فراری از مزارع که به جنگل ها پناه برده بودند) در یک مراسم وودو (جادوی سیاه) به رهبری بوکمان جادوگر وودو شرکت می کنند.

این سرآغاز یک جنگ مرگبار و طولانی بود که سرانجام به استقلال این مستعمره منجر گردید.به زودی دامنه شورش بالاگرفت و مردی به نام فرانسوا توسن ملقب به توسن لوورتور رهبری شورشیان را به عهده می گیرد.

پس از به قدرت رسیدن ناپلئون ، او تصمیم می گیرد ، بار دیگر کنترل فرانسه بر این مستعمره را برقرار و شورش را سرکوب کند.

در فوریه سال ۱۸۰۲ میلادی ۲۳۰۰۰ سرباز فرانسوی با ۳۶ فروند کشتی جنگی به جزیره رسیده و در کاپ فرانسه پیاده می شوند.ژنرال لوکلر ، شوهر خواهر ناپلئون فرماندهی این سپاه را به عهده داشت.

در روز هفتم ژوئن سال ۱۸۰۲ میلادی ، ژنرال لوکلر از توسن لوورتور دعوت می کند تا برای مذاکره به شهر سن دومینگو بیاید.اما به محض ورود توسن ، لوکلر او را دستگیر و به همراه اعضای خانواده اش به فرانسه می فرستد.

توسن لوورتور در روز هفتم آوریل ۱۸۰۳ میلادی در زندان قلعه ژوکس بر اثر رنج فراوان می میرد.

پس از تبعید لوورتور دامنه شورش بالا می گیرد و تب زرد نیز به کمک استقلال طلبان آمده و ده ها هزار سرباز فرانسوی را قتل عام می کند. یک بیماری که سیاهپوستان در مقابل آن مصونیت داشتند.

پادگان های فرانسوی یکی پس ازدیگری به دست استقلال طلبان تصرف می شوند و سرانجام باقیمانده سپاه فرانسه در شهر سن دومینگو تسلیم می گردد.

به این ترتیب در روز ۱۸ نوامبر سال ۱۸۰۳ میلادی ، بازمانده سپاه فرانسه تسلیم استقلال طلبان سیاهپوست شده و کشور هاییتی تاسیس می شود.هاییتی نخستین مستعمره سیاهپوست نشین بود که توانست از چنگال استعمار رهایی یافته و به یک کشور مستقل تبدیل شود.

بهرام افتخاری