انقلاب حضرت مهدی عج

قرآن کریم در موارد مختلفی با تعبیرهای متفاوت به این مساله پرداخته وبا قاطعیت وتاکید اعلام کرده که جهان صالحان وپرهیزگاران خواهد بود واراده ای خداوند بر پیروزی یکتا پرستان وبندگان شایسته ای اوست

● آینده جهان وزمامدارآن ودیدگاه ملل وادیان :

دیدگاههای متفاوتی دربا ره ای آینده جهان وجود دارد برخی از دریچه یا س ونأمیدی وبا ملاحظه قدرتهای اتمی که در اختیار سران ظلم وبیداد قرارداردمی گویند جهان به سوی یک جنگ جهانی وفراگیر پیش می رود که درآن بشریت گور خود را کنده تمدن کنونی را از بین خواهد برد در ظاهر قراین وشواهد این دیدگا ه را تایید می کند چراکه عواطف انسانی به شدت کاهش یا فته فاصله ای طبقاتی بین غنی وفقیر درحال گسترش است.مفاسد اخلاقی وجنایات در میان جامعه ها رو به فزونی است اختلافات واصطکاک بین دولت روز به روز عمیق تر می شود ودر گیری های منطقه ای ومرزی میان کشور ها شتاب بیشتری به خود گرفته است. ازطرف دیگر سازمان ملل که یک نهاد بین المللی است .وبا هدف برقراری صلح و امنیت در جهان به وجود آمده نه تنها بی خاصیت شده بلکه تحت سلطه ای قدرتهای بزرگ جهانی در آمده است وآنان برای رسیدن به اهداف ومقاصدشیطا نی خود از این سازمان استفاده می کنند. مواد اعلامیه ای حقوق بشر وقطعنامه های شورای امنیت وسازمان ملل که اغلب با اعمال فشار ودسیسه های قدرت های بزرگ به تصویب می رسد همیشه اهرمی در دست ابرقدرت ها ست تا کشورهای کوچک وضعیف را برای پذیرفتن آنچه آنان می خواهند تحت فشار قرار می دهند.علاوه بر این دو جهت حس جاه طلبی وروحیه ای استکباری وجنون قدرت در میان سران کشورها کافی است که روزی آتش جنگ را بر افروزد وتمدن کنونی را به ویرانه ای مبدل سازد.

● دیدگاه قرآن:

قرآن کریم در موارد مختلفی با تعبیرهای متفاوت به این مساله پرداخته وبا قاطعیت وتاکید اعلام کرده که جهان صالحان وپرهیزگاران خواهد بود واراده ای خداوند بر پیروزی یکتا پرستان وبندگان شایسته ای اوست.در هر وعده سه رکن وجود دارد: وعده دهنده که دراینجا خداوند است وعده گیرنده که مؤمنان صا لحند وسوم موارد وعده که در آیه یادشده عبارتنداز:

۱) استخلاف وحکومت روی زمین به نمایندگی از خداوند

۲) تمکین دین که نفوذ معنوی وحکومت قوانین الهی برتمام پهنه ای زندگی

۳) تبدیل خوف به امنیت وبرطرف شدن تمام عوامل ترس وناامنی وجایگزین سدن امنیت کامل وآرامش در همه ای زمین آرامش وامنیت ریشه دار ودائمی نه ظاهری ونسبی که درجهان امروزشاهد آن هستیم.

● حضرت مهدی (عج)در روایات شیعه:

محدثان وروایان شیعی نیز روایات مربوط به حضرت مهدی(عج)را از اهل بیت پیامبر(ع)نقل کرده اند.به موجب حدیث ثقلین منزلت واحادیث فروان دیگر مرجع رسمی امت بعد از پیامبر (ع) هستند.جابر از امام باقر(ع) این گونه نقل می کند:عمر از امیر المومنین(ع)درباره ای مهدی ونام او سوال کرد.امام درپاسخ فرمودکه ما اسمش را نمی گویم زیرا حبیب ودوستم محمدبا من پیمان بسته که اسمش را نیاورم تا وقتی که خداوند او را برانگیزد وآن احتمالا زمان برانگیخته شدنش از چیزهای است که خداوند علم آن را نزد پیامبرش به ودیعه سپرده است.ازورای قرون چون کوهی استوار از صبر بر اسبی راهوار از عزم می آید... در دستان آسمانیش برای سرکوبی نامردان شمشیر می خروشد می آید چون شبهابی درتیره شب بشریت وبرای هدایت مردمان قرآن می درخشید می آید چون قامت بلند راستی درجنگل هراس انگیز ناراستیها ...عمامه ای محمد(ص)بر سر پیراهن محمد )ص)در بر پای افزار محمد(ص) برپا قرآن محمد(ص) در سینه وشمشیر علی (ع) در دست با مهر زهرا وصبر حسن وشجاعت حسین وعبادت سجادوعلم باقر وصدق صادق وبردباری کاظم ورضای رضا ووجود جواد وهدایت هادی وهیبت عسکری می آید.سرپا نماد نبوت وولایت است. تمام پیامبران را در خویش دارد چون آدم آدمیتی نورا بنیاد می نهد چون نوح با کوله بار صد ها سال درد وستمکشی بر پشت خدا را بر کافران می خواند چون ابراهیم ندای توحید در می دهد وبتها را سرنگون می کند چون موسی بر فرعونیان ستمگر می شورد چون عیسی انسانیت مرده را زنده می سازد وچونان محمد (ص)صلای فلاح عالمیان بر می داردآیینه پرستش حق ازلی است آنگاه که به نماز می ایستد وطنین وحی پیامبران در گفتار او چون به موعظه می نشیند فریادش قرون را در می نورد وشمشیر خشمش فر عونیان را برای ابد در هرم نابودی دفن می کند.قیامش که همسنگ قیامت دنیا را بر می انگیزد وظهورش که مظهردیانت است دین را بر جهان حکمفرما می سازد دستانش که شاخه های پر در خت امامت است زمین را به آسمان پیوند میزند وگفتارش که قرین وحی خداست فر شتگان را به همسایگی انسان می خواند.

● طول عمر حضرت مهدی (ع) :

وازه امکان دارای یکی دو معنای زیر است:

۱) امکان ذاتی وعقلی :بدین معنا که وقوع یک امر به خودی خود از نظر عقل مانعی نداشته ومحال نباشد به عنوان مثال تناقض امکان عقلی ندارد چرا که هستی ونیستی چیز درآن واحد قابل اجتماع نیست ونیز امکان ندارد که عدد دو بزرگتر از عددسه باشد زیرا لازم می آید که عدد دو در یک آن عدد دو باشد وعدد دو نباشدوآن خلاف فرض وتناقض است بنابرین هر چند که تناقض نباشد ومنتهی به تناقض هم نشود امکان عقلی دارد وطول عمر این گونه است بنابراین امکان دارد.

۲) امکان استقبالی :یعنی این که چیز محال ذاتی نبوده از نظر عقل مانعی از وقوع آندر خارج نیست گر چه تا به حال وجود نیافته ولی امکان وجود آن در آینده هست به عنوان مثال سر طان هر چند تا کنون معالجه نشده است اما امکان دارد علم بشری در آینده به معالجه ای آن دست یابد. طول عمر به طور طبیعی نیز این گونه است زیرا گر چه عملی نشده وزیست شناسان نمی توانند به آسانی آن را در مورو همه ای افراد تجربه کنند اما در تلاشندتا عمر انسان را افزایش دهند.

● رازغیبت:

فلسفه ای غیبت حضرت مهدی (عج) را می توان در امور زیر خلاصه کرد:

الف: آماده پذیرش نبودن جامعه ای جهانی گر چه قسمتی از شرایط ظهور حضرت مهدی (عج)خارج از حوزه ای اختیار مردم است اما اجرای کلی ماموریت آن حضرت در گروه فراهم شدن شرایط خارجی وعینی است که مردم در آن نقش تعیین کننده دارند. وتا آماده شدن مردم جهان برای پذیرش حکومت جهانی به رهبری حضرت مهدی (عج) همچنان غیبت ادامه

داشته ظهور آن حضرت به تأ خیر افتاد.این که سطح افکار مردم جهان چنان بالا رود که بدانند تفاوت جغرافیای نزادی رنگ وزبان هیچ امتیازی برای انسانها محسوب نی شود وباید همه از حقوق یکسان وبرابر بر خوردار گردند.و همه ای انسانها مانند اعضای یک خانواده در کنار یک دیگر زندگی کنند.بدیهی است بدون آمادگی فکری مردم اصلاحات اجتماعی امکان پذیر نیست. وجود امام لطف خداوند است وتصرف او بودنش در میان مردم وتدبیر امور ایشان لطف دیگر ی است ونبودنش آشکاراو درمیان ما ازناحیه ای خود ماست.سوره ای رعد آیه ای ۱۱

ب) بیم از کشته شدن توجه به این مطلب برای آن حضرت سه راه بیشتر وجود ندارد:

۱) حضوردر میان مردم وصبر کردن تا هنگامی که شرایط قیام فراهم شود که در این صورت کشته شدن حضرت مانند اجداد بزرگوارش به دست دشمنان بسیار محتمل خواهد بود.

۲) ظهور وقیام قبل از فراهم شدن شرایط وآمادگی های لازم که در این صورت بی تردید بدون دستیابی به نتیجه کشته خواهد شد.

۳) غیبت وعدم ظهور تا روزی که مصلحت ظهور فراهم شده وآن حضرت بتواند بر ستمکاران چیره گردد.

ج) آزمایش مردم یکی از اسرار غیبت که در روایات به آن اشاره شده مساله آزمایش مردم در غیبت ولی خداست.زیرا گردن نهادن به اطاعت یک امام ظاهرو آشکار ممکن از روی ترس یا طمع باشد اما ایمان به اطاعت از امام غایب از این عیبها به دور است.همواره در انتظار ظهور وطولانی شدن غیبت موجب می شود افکار وعقاید باطنی افراد بروز کرده ومشخص گردد که چه کسانی به وعدهای پیامبر (ع) ایمان دارند وهمچنان براعتقاد به امامت آن استوار می مانند وآزمایش یکی از اهداف آفرینش است.در قرآن چنین می خوانیم :اوخداوندی است که مرگ وزندگی را آفرید تا بیازمایید که کدامین از شما عمل نیکوتری دارد.زید شحام از امام صادق (ع)نقل می کند که فرمود:حضرت صالح (ع)مدتی از میان قومش پنهان شد..سپس به سوی آنها آمددر حالی که به سه دسته تقسیم شده بوده :دسته ای که اورا انکار کردند وبه او معتقد نگشتند عده ای که به او شک داشتند وگروهی که بر ایمان به صالح وفادار باقی ماندند.حضرت صا لح (ع) ابتدا به سوی گروه دوم رفت وبه آنان گفت:من صالح هستم.آنان اورا تکذیب کردند واز خود راندندوگفتنند:خداونداز تو بیزار باشد همانا صالح به شکل تونبود.سپس به سوی دسته اول رفت.آنان نیز او را نپذیرفتند وبه شدت وی را رد کردند بعد به طرف گروه مومن رفت و فرمود : من صالح هستم .آنان گفتند:به ما خبری بده که توسط آنان یقین کنیم تو همان صالح هستی وتغییرقیافه ات مهم نیست زیرا تردیدی نداریم که خداوند انسان را به هر شکلی که بخواهد در می آورد...صالح به آنان گفت: من همان صالحی هستمکه ناقه را برایتان آورد .آنان گفتند: راست گفتی حال ناقه ای صالح چه نشانه ای داشت او پاسخ داد: یک نوبت آشامیدن آب مال شما ویک نوبت نیز مخصوص ناقه بود. آنان گفتند:به خداوند وبه آنچه تو آوردی ایمان داریم... سپس حضرت صادق(ع) فرمود: همانا قائم (عج) مانند صالح خواهد بود که غیبتش موجب می شود عده ای از پیروانش در او به شک وتردید افتند وعد ها ی نیز انکارش نمایند وهمه ای آنان نمی توانند از آزمایش غیبت موفق بیرون آیند.

● خورشید وجود امام مهدی (عج) در زمان غیبت :

الف) وساطت فیض :

اراده ای خداوند براین تعلق گر فته که آنچه از ذات مقدسش به موجودات افاضه می شوداز طریق اسباب ومجا ری مشخص صورت می گیرد وهمه ای امور از راه علت وسبب خود به جریان افتند.فیوضات الهی بر دو قسم است :

۱) فیو ضات تکوینی :

تمام هستی وسراسر کاینات از کوچک تر ین موجودات تا کهکشان بزرگ وعوالم دیگر همه فعل خداو صادر شده ای از اراده ای اوست. خداوند با واسطه به موجودات می رسد وآن واسطه به موجودات می رسد وآن واسطه وجود ((ولی الله)) (پیامبر یا وصی معصوم او) است.وجود ((ولی الله)) دارای چنین مر کزیتی در عالم هستی است که معبر پیداش وادامه ای هستی وتسلسل آفرینش است وخود او نخستین فیض الهی است که سبب سایر افاضه های خداوند است بنابراین جهان به وجود ((ولی الله )) بر قرار است.ابی حمزه می گوید:به امام صادق (ع) عرض کردم آیا زمین بدون امام ماندگار است؟ فرمود: اگر زمین بدون امام باشداهلش را فرو می برد. جریان شب قدر ونزول فرشتگان بر امام وتقدیر امور در جهت همین تاثیر تکوینی امام (ع) در جهان خلقت آن نشان می دهد فیوضات الهی وسرنوشت به آن نشان می دهد فیوضات الهی وسرنوشت به طور اجمال بر امام (ع) عرضه می شود واز طریق اراده ای آن حضرت به طور تفصیل تحقق می یابد.ازدیگر فیو ضات تکوینی امام عصر (عج) نفوذ روحانی اودر دلهای مستعد است که موجب می شودآنان کشش وجا ذ به ای خاصه ای نسبت به وولایت(( ولی الله )) پیدا کنند وتحت تاثیر هدایت باطنی آن حضرت قرار گرفته در صراط مستقیم الهی ثابت قدم بما ند.

۲) فیوضا ت تشریعی :

امر هدایت وتشریع خود فیضی بزرگ بوده نیازمند واسطه ای قابل است که آن را دریافت کند وبه مردم برساند .این گونه نیست که هر نفسی مستعدقبول وحی وعلوم الهی باشد.واسطه ای فیض تشریعی در مصداق خارجی پیامبر یا امام است که هم اکنون منحصر به وجود مقد س حضرت مهدی (عج)است. نفس پاک ومعصوم ایشان حامل علوم پیامبر (ع)است..با ظهورش به تعلیم وتربیت وارشاد مردم خواهد پرداخت ونفوس بشری را به کمال خواهد رسانید.درحال حاضر به خاطر آماده نبودن شرایط ظهور مردم جهان از هدایت تشریعی حضرتش محرومند هر چند در مواردی ممکن است جاهلی را ارشاد کند وافرادی را به صلاح ودرستی راهنما یی نماید اما این مطلب عمومی نیست .نتجه این که می توان گفت: حضرت مهدی (عج) در شان هدایت تشریعی که شانی از شوون امامت است غایب وپنهان است.اما دیگر شوون امامتش در جهان حاضر ناظر فعال ونافذ است واگر او از تمام شوون امامتش بر کنار باشد جهان هستی اهلش را فرو خواهد برد چرا که تا ((ولی خدا)) هست چنان که تا جهان هست حجت خدا نیز هست.

ب) امید بخشی :

در میدان های نبرد همت سربازان به ویزه فرماندهان این است که پرچم در برابر حملات دشمن همچنان در اهتراز باشد چرا که برقرار بودن پرچم مایه ای دلگرمی سربازان وتلاش وکوشش مستمر آنها ست .شیعه بنابر عقیده ای که به وجود امام زنده وغایب دارد خود را تنها نمی داند وهمواره انتظار ظهور آن سفر کرده را می کشد اثر روانی ا ین طرز فکر در زنده نگه داشتن امید در دلها ووادار ساختن افراد به خود سازی وآمادگی برای انقلاب جهانی او به خوبی قابل درک است. به ویژه این که امام (ع)در دوران غیبت به طور مداوم مراقب حال شیعیان وپیروان خویش است وطبق الهام الهی از اعمال آنها آگاه می گردد. این اندیشه سبب می شود همه معتقدان به آن حضرت در یک مراقبت دائم فرو روند وهنگام ورود در هر کاری توجه به آن نظارت عالی داشته باشند اثر تربیتی این طرز فکر نیز قابل انکار نیست.

▪ وظایف منتظران :

منتظران راستین آن حضرت علاوه بر انجام دستورهای عمومی اسلام باید تکالیف خاصی رادر مورد حضرت مهدی (عج)مراعات نمایند که به بعضی از آنها اشاره می کنیم:

۱) شناخت درست از امامت وصفات آن حضرت زیرا اعتقاد به امامت ایشان از ارکان اعتقادی دین اسلام است که مرگ بدون آن از نوع مرگ ضلات وجاهلیت است.

۲) دعا برای سلامتی آن حضرت به گونه ای که ائمه (ع) تعلیم داده اند.

۳) صدقه دادن برای سلامتی ایشان همان گونه که وقتی یکی از عزیزان مادر سفر است صدقه می دهیم تا سالم باز گردد.این صدقه نوعی ابزار مودت به آن حضرت است که همه ای امت بدان مامورند.

۴) اندوهناک بودن در فراق آن حضرت از این رو سزاور است دعای ندبه در هر صبح جمعه خوانده شود وآن دعا ناله ای عاشقی

است که در فراق آن حضرت اشک می ریزد همان گونه که امام صادق (ع) در فراقش اشک ریخت

۵) انجام طواف وحج مستحبی به نیابت از ایشان

۶) توسل واستغاثه به آن حضرت چرا که اوفریاد رس بیچارگان ودرماندگان است وچه بسیار مشکلات ونیاز هایی که براثر استغاثه به آن حضرت رفع شده است.

۷) هنگامی که نام آن حضرت {قائم آل محمد (ع)}برده می شودهمه برای تعظیم وتکریمش به پا برخیزند چنان که روایت شده که حضرت رضا (ع) در مجلسی در

خراسان وقتی نام ((قائم ))(عج) برده شده ایستاده ودست بر سرش نهاده وفرمود:

اللهم عجل فرجه وسهل مخرجه

۸) آشنا کردن مردم با امامت آن حضرت وراهنمایی آنان به لزوم پیروی از ایشان که نوعی ((تواصی به حق )) است.

۹) بزرگداشت وتجلیل از مقام افرادی که منسوب به آن حضرت هستند از قبیل سادات علما وصالحان که از خاندان آنحضرت یا شا گردان وجانشینان اویند.

۱۰) برای ثبات عقیده وایمان خود به خواندن دعای زیر مداومت نماید. زراره می

گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم ک فدایت شوم اگر زمان غیبت را درک نمودم چه کنم ؟آن حضرت فرمود: ای زراره !اگر آن زمان رادرک کردی این دعا رابخوان : ((اللهم عرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف نبیک اللهم عرفنی رسولک فانک ان لم تعرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی ))

خداوندا!خودت را به من بشناسان زیرا اگر خودت را به من نشناسانی پیامبرت را نخواهم شناخت پروردگارا!فرستاده ات رابه من بشناسان چون اگر اورا به من معرفی نکنی حجت تورا نخواهم شناخت بار الها!حجت امام وقت خود را به من معرفی کن چرا که اگر اورابه من نشناسانی در دینم گمراه خواهم شد.

● عصر ظهور:

برای ظهور حضرت مهدی (عج) نشانه های بیان شده تا حق طلبان با تحقق هریک از آنها مزده نزدیکی ظهورش را دریابند ونیزحجتی برای عموم باشدتا مبادا فریب مدعیان دروغین مهدویت را خورده گمراه شوند البته باید توجه داشت که پیدایش بیشتر علایم ظهور اموری هستند که پیدایش هر یک از آنها بیانگر نزدیک شدن ظهوراست.ودلیل آن نخواهد بود که بعد از وقوع آنها بلا فاصله حضرت مهدی (عج) ظهور می کند گر چه در موارد بعضی از علایم تصریح شده که مقارن ظهور واقع می شوند.

▪ علایم حتمی وغیر حتمی :

منظور از نشانه های حتمی آن است که تحقق وپدیدار شدن آنها بدون هیچ قیدوشرطی قطعی والزامی خواهد بود به گونه ای که آنها واقع نگردد حضرت مهدی (عج) ظهور نخواهد کرد واگر کسی پیش از واقع شدن این نشانه ها ادعای ظهور نماید ادعای نادرستی کرده است. در مقابل نشانه ی غیر حتمی اموری هستند که در صورت فراهم بودن شرایط به عنوان نشانه پدید می آیند.

الف) علایم حتمی :

روایات زیادی دلالت دارند که علایم حتمی پنج تاست.عمر بن حنظله می گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود :

قبل از قیام قائم (عج) پنج علامت حتمی واقع خواهد شد: خروج یمانی وسفیانی شنیدن شدن ندای آسمانی کشته شدن نفس زکیه وفرو رفتن لشکری

در صحرا (بین مکه ومدینه ) .

۱) خروج سفیانی :

پیش از قیام قائم (عج) مردی از نسل ابو سفیان به نام ((عثمان بن عنبسه )) در منطقه ای شام خروج می کند وبا تظاهر به دینداری گروه زیادی ازمسلمانان را می فریبد وبه گرد خود می آوردو بخش گسترده ای از سرزمین های اسلام رابه تصرف خویش درمی آورند.

ـ مناطق پنجگانه :

شام دمشق حمص فلسطین اردن وقنسرین سیطره وتسلط می یابد ودر کوفه ونجف به قتل عام شیعیان می پردازد وبرای گشتن ویافتن آنها جایزه تعیین می کند.امام سجاد (ع) می فرماید: همانا قائم وخروج سفیانی از سوی خدا قطعی است.

۲) فرو رفتن لشکر سفیانی دربیدا :

حضرت علی (ع) دراین زمینه می فر ماید:

مردی از خاندان من در سرزمین حرم قیام می کند چون خبر ظهور وی به سفیانی می رسد وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ به سوی اومی فرستد ولی {سپاه مهدی} آنان راشکست می دهد آن گاه خود سفیانی با لشکریان همراه به جنگ وی می روند وچون از سرزمین بیدا می گذرند در زمین فرو می روند و جز یک نفر که خبر آنان را می آورد همگی هلاک می شود.

۳) خروج یمانی :

سرداری از (دوستان اهل بیت علیه السلام ) ازیمن قیام می کند ومردم را به حق وعدل دعوت می کند. خروج یمانی از نشانه های حتمی ومتصل به ظهور است.امام صادق (ع) می فر ماید:

قیام خراسانی وسفیانی ویمانی در یک سال ودر یک ماه ویک روزخواهد بود ودر این میان هیچ پرچمی به اندازه پرچم یمانی دعوت به حق وهدایت نمی کند.

۴) قتل نفس زکیه :

((نفس زکیه )) از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است که در روایات گاهی از او به عنوان((نفس زکیه)) ویا(( سید حسنی )) یاده شده است. امام باقر (ع) ماجرای کشته شدن اورا این گونه بیان فرموده است : قائم (عج) به یارانش می گوید: ای صاحب من! اهل مکه مرا

نمی خواهند اما من کسی را به سوی آنان خواهم فرستاد تا حجت رابر آنان تمام کنم پس مردی ازیاران خود را فراخوانده وبه او می گوید: به سوی مکه برو واعلام کن ای اهالی مکه من فرستاده ای مهدی (عج) به سوی شما هستم . او خطاب به اهل مکه چنین اظهار می دارد ما اهل بیت رحمت ومعدن رسالت اهل بیت رحمت ومعدن رسالت وخلاقیتم ما ذریه محمدواز نسل پیامبرانیم از هنگامی که پیامبر (ع) از دنیا رفته ما مورد ظلم وستم قرار گرفته ایم از شما یاری می طلبم مرا یاری کنید اما اهل مکه اورا بین (حجر الا سود) ومقام (ابراهیم (ع) سر می برند واو دارای نفسی پاک است. (زیرا بدون هیچ گناهی کشته می شود.)

۵) صیحه ای آسمانی :

منظور از صیحه ند ایی آسمانی است نام حضرت مهدی (عج) را می برد وهمه ساکنان زمین آن را بازبان خودشان {عربی فارسی و..}می شنوند.زراره می گوید: امام صادق (ع) فرمود :

کسی نام قائم (عج) رادر جهان می برد عرض کردم : آیا این صدا را افراد خاصی می شنوند یا همگا نی است؟ فرمود: این صدا عمومی است وهر کس به زبان خودش آن را می شنود...

ب) علایم غیر حتمی :

۱) گرفتن خورشیدوماه در ماه رمضان

۲) به اهتراز در آمدن پرچم های سیاه از خراسان

۳) فراگیر شدن ظلم وستم در جهان

۴) طلوع خورشید از مغرب

۵) خروج دجال

● خصال یاران حضرت مهدی (عج):

یاران مهدی (عج)از صنف ونزادخاصی نیستند بلکه از کروها ونزاد خاصی نیستندبلکه از گروها ونزادهای مختلف واز سراسر جهان هستند.حضرت در سن جوانی ظاهر می شودویاران وی رانیز بیشترجوانان پر تحرک وپر نشاط تشکیل می دهند زنان نیز در این نهضت بزرگ جایکاه شکوهمند وحضوری فعال خواهند داشت.همه ای رهبران ومصلحان الهی هسته های اصلی نهضت خویش را با آزمایش بر گزیده اند چرا که راه دشوار وآمیخته ای با رنج ها ومشفقت ها است وبدون داشتن یارانی که آب دیده سردوگرم چشیده وبا وفا نمی توان حرکت کرد.یاران مهدی (عج) نیز برای رسیدن به درجه ای شایستگی همراهی باید از غربال های گونا گونی گذر داده شوند ودارای ویزگی وخصال خاصی با شند.

۱) خدا جویی:

خدا جویی وتوحید سر لوحه ای عقاید وخصال یاران مهدی است.آنان خدا را به شایستگی شناخته وهمه وجودشان غرق جلوه نور ایزدی است. شوق دیدار محبوب دل ها یشان را به وجود آورده ودر اشتیا ق وصل او شب وروز نمی شناسند. امام صادق (ع) درباره اینان می فرماید:

مردانی که گویا دلهایشان پاره های آهن است... غبار تردید در ذات مقدس خدای خاطرشان را نمی آلاید... همانند چراغ های فروزانند گویا دل هایشان نور باران است .ازنا خشنودی پروردگار شان هراس دارند . برای شهادت دعا میکنند وآرزومند کشته شدن در راه خدایند.

۲) عبادت وبندگی

یاران حضرت مهدی (عج) مردان عبادت ونیایش شیران روز و نیایش گران شب هستند آن هم نیایشی عارفانه وپا کبازانه روح بند گی وراز ونیاز با جانشان در هم آمیخته وهمواره خود رادر محضر خدا می بینند به بیان امام باقر (ع) : گویا قائم ویارانش رادر نجف اشرف می نگرم توشه هایشان به پایان رسیده ولباس هایشان مندرس گشته است جای سجده بر پیشانیشان نمایان است شیران روز وراهبان شب اند.

۳) شجاعت:

یاران حضرت مهدی (عج) دلهایی چون پولاد دارندواز انبوه دشمن هراسی به دل راه نمی دهند ایمان به هدف همه ای وجودشان را تسخیر کرده وعشق به خاندان پیامبر(ع) به بازوانسان قوت بخشیده است .شجاعت بی نظیزشان ترس را بر دل های مستکبران چیره ساخته آنچنان که پیشاپیش راه گریز پیش می گیرند. امام باقر (ع) در توصیف شجاعت اینان می فر ماید:

دلهایی چون پولاد دارند .ازهر سو تا مسافت یک ما ه راه ترس بر دلهای دشمنان سایه می افکند.

۴) فرمانبری:

یاران امام به مولای خود عشق می ورزند وچون بندهای گوش به فرمان از حضرت پیروی می کنند.در انجام دستورهای وی بر یکدیگر پیشی می گیرند به فرموده ای پیامبر (ع) : سلحشورانی کوشا در پیروی از اویند.

امام حسن عسگری (ع) در آخرین روزهای عمر خود سخنانی خطاب به فرزند خود حضرت مهدی (عج) فرمود ویاران اورا این گونه توصیف نمود: ... روزی را می بینم که پرچم زرد وسفید در کنار کعبه به اهتزازدر آمده دست ها برای بیعت تو پی در پی کشیده اند .دوستان با صفا کارها را چنان به نظم وترتیب درآوردهاند که همچنان دانه های در گرانبها که در رشته ای قرار گیرند.. قومی به آستانه ات گرد آیند که خداوند آنان رااز سرشتی پاک وریشه ای پاکیزه وگرانبها آفریده است.د ل های شان از آلودگی ونفاق وپلیدی وشقاق پاکیزه است در برابر فرمان های دینی فروتن اند ودل ها یشان از کینه ودشمنی پیراسته رخسارشان برای پذیرش حق آماده وسیمایشان با نور فضل وکمال آراسته آیین حق را می پرستند واز اهل حق پیروی می کنند.

● سیمای حکومت جهانی :

امام مهدی(علیه اسلام) آخرین ذخیره ای الهی وحاکم آرمانی همه ای موحدان تاریخ ووارث یکایک انبیا واولیای خداست. چنان که یگانه رهای بخش جهان از فساد وتباهی وپیام آور نهایی آرامش انسانیت ومعنویت است. حکومت چنین شخصیتی باید یک حکومت آرمانی وکامل باشد که شایسته ای انسانها وبرآورنده ای همه ای آرزوها خردمندان ونابود کننده ای هر گونه فساد وستم باشد.

الف) پیروزی حق بر باطل :

زیباترین ویزگی حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) حقانیت آن است ومی توان گفت شعار راهبردی ایشان ((نابودی باطل وزنده کردن حق)) است وجالب تراین که آن حضرت با این شعار تولد یافته است. کلیمه دختر امام جواد وعمه ای امام حسن عسگری می گوید: آن لحظه ای که حضرت حجه بن الحسن (عج) به دنیا آمد در برابر پروردگار به سجده رفت ومن دیدم بر بازوی راست اونوشته شده : ((جاء الحق وذهق الباطل کان زهوقا ))

نظر به اینکه امام (ع) از سوی خداوند به امامت منصوب شده وخلیفه وجانشین معصوم خداوند در روی زمین است حکومتش نیز مشروع وبر حق است وهیچ حکومت دیگری نیز درزمین باقی نمی ماند. حکومت های نامشروع وناحق نابود می گردند.از سوی دیگر چون امام (ع) معصوم است همه ای اندیشه ها برنامه ها روابط قوانین امرونهی واخلاق ورفتارش صواب وبر حق است وخود ایشان محورو معیار حق است چنان که احیاکننده ای حق وحقیقت ونابود کننده ای باطل ونا صواب است.وبرای دست یابی به چنین هدف مقدسی کلیه قوانین ومقررات بخش نامه ها ودستورالعمل ها وبه طور کلی جهت گیری و رویکرد حکومت جهانی اسلام برمدار حق تنظیم می شود وامام به طور دقیق بر اجرای آنها نظارت می کند چنانکه همه ای کارگزاران ایشان نیز انسانهای صالح وحق پو خواهند وقرآن درباره ای آنان فرموده است: ((ولقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون ))

ودر حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ای ما به ارث خواهند برد. (انبیا: ۱۰۵ )

ب) ریشه کنی ستم وستمگر:

حکومت جهانی مهدی (ع) با تمام توان با ستم وستمگران پیکار خواهد کرد تا ریشه ای آنها رااز بن بسوزاند ودرخت پر ثمر عدالت را بارور سازد درآن زمان معادله ای زندگی انسان به سود عدل وداد دگرگون خواهد شد واز خوی ستمگری اثری نخواهد ماند. امام باقر (ع) می فرماید: به خداوند سوگند دادگری مهدی (عج) تا میان خانه های مردم نفوذ خواهد کرد چنان که گرما و سرما بدانها نفوذ می کند. دادگری امام (ع) به گونه ای گسترده وفراگیر است که رسول خدا (ع) فرمود: زمین را پس از آنکه پر از ستم است چنان پر ازداد کند که ساکنان زمین وآسمان حتی پرندگان هوا از حکومتش خشنود گردند!

ج) احیای اسلام :

خداوند متعال دین مقدس اسلام را به شکلی جامع وکامل طراحی کرده به گونه ای که می تواند همه ای ابعاد زندگی بشررادر همه ای سرزمین ها وهمه ای زمانه اداره نماید.ازاین رو فرمود: امروز دین شما را برایتان کامل ونعمت خود را بر شما تمام کردم واسلام را برای شما {به عنوان } آیین (جاویدان ) بر گزیدم . وخطا ب به پیامبر(ع) نیز فرمود: ومارسلناک الا کافه للناس بشیرا ونذیرا ..

وما تو را جز بشارت گروهشدار دهنده برای تمام نفرستادیم. در حکومت جهانی امام مهدی (عج) اسلام تنها دین حا کم ورسمی خواهد بود وآن حضرت با بینش ودانش خدادادی خویش با تمام توان به اجرا واحیای واقعی اسلام می پردازدوفطرت همگان رابا آیین فطری الهی سیراب می سازد . در قرآن مجید می خوانیم : اوکسی است که پیامبرش را با هدایت ودین حق فرستاد تا آن رابر هر چه دین است پیروز گرداند هر چند مشرکان خوش نداشته باشند.توبه :۳۳ ترجمه ای است. از امام صا د ق (ع) روایت شده که این جها ن شمولی پس از ظهور حضرت قائم (ع) رخ می دهد و حضرت باقر (ع) فرمود: درآن زمان کسی پیدا نمی شود که به رسالت حضرت محمد (ع) اعتراف نکرده باشد. بدین سان با همت آن جناب عقاید خرافی مذاهب باطل مطالب یاوه دین فروشی قوانین نا صواب اخلاق رذیله شرک وبت پرستی جاهلیت مدرن دانش های ضد ارزش و فرقه گرایی های کور کورانه از بین خواهد رفت وجامعه ای انسانی با آرا ونظرات علمی ودانش خدادادی آن رهبر فرزانه سیراب خواهد شد واندیشه های صحیح ومعارف روشن کردار وگفتار زیبا واخلاق حسنه در اوج شکوفایی قرار خواهد گرفت .در روایاتی از امام صادق (ع) آمده است که: مجموع دانش ۲۷ حرف جزء است وپیا مبران دو جزء آن را آورده ا ند ومردم تا کنون بیش از آن دو جز ء نمی دانند ولی آن گاه که قائم ما قیام کند ۲۵ جزء دیگر را نیز بر ملا می سازد و همراه آن دو جزء در میان مردم گسترش می دهد...ودر آن زمان آن قدر دانش و حکمت به دستشان می آید که حتی زنی که در خانه اش نشسته می تواند طبق کتاب خدا (قرآن) وسنت پیامبر (ع) قضاوت کند.امیر مومنان (ع) نیز پیرامون روش حضرت مهدی (ع) می فر ماید: در زمانی که مردم قرآن را طبق رای خویش تفسیر می کنند اوهمه ای نظرات را به قر آن عرضه می کندوروش دادگری را به مردم می آموزد وآنچه راازکتاب وسنت که فراموش شده دوباره احیا می کند.

د) امنیت ورفاه :

آرامش وآسایش عمومی نیز در حکومت مهدی (ع) در حد اعلا تامین خواهد شد وپدیده ای شوم فقر ونا امنی از جامعه ای رخت بر خواهد بست .سارقان جانیان و حرامیان ادب خواهند شد وزالو صفتان اقتصادی از بیماری روحی ثروت اندوزی مداوا خواهند شد. امام باقر (ع) دراین باره می فرماید: آن گاه که قائم اهل بیت قیام کند ثروت را بالسویه تقسیم می کندومیان مردم عدالت می ورزد...وثروت های دونی وبیرونی زمین را گرد می آوردوبه مردم آن قدر می بخشند که کسی پیش از او نبخشیده باشد. ابو سعید خدری ازرسول خدا (ع) نقل می کند :افرادی نزد مهدی (عج) می آیند وازاو در خواست کمک می کنند او آن قدر در دامنشان پول می ریزد که بتوانند حمل کنند. امنیت وآسایش نیز چنان گسترده خواهد شد که کسی متعرض جان ومال وناموس دیگران نمی شود.امام باقر (ع) فرمود: در حکومت مهدی عج : پیر زن ناتوانی از مشرق تا مغرب هم اگر برود کسی مزاحم اونخواهد شد.

ه) رحمت وبرکت الهی:

میان رحمت الهی وبر کات آسمانی وزمینی از یک سو وعملکرد مردم درروی زمین ازسوی دیگر رابطه ای تنگا تنگ بر قرار است .به این معنا که اگر مردم اهل تقواوایمان وعمل صالح باشند زمین وآسمان نیزبا آنان سر سازگاری دارندوازبرکات آنها بهره ای بیشتری خواهند برد واگر برعکس عمل کنند نتیجه ای معکوس می گیرند .واگر مردم شهرها ایمان آورده وبه تقوا گراییده بودند قطعا

بر کاتی ار آسمان وزمین برایشان ناز ل می کردیم.

۱) بارندگی فروان می شود

۲) زمین ذخایر خویش را ظاهر می کند

الف) محصولات باغی وکشاورزی به حد وفور میرسد.

ب) معادن وگنج ها استخراج می شود .

● رسالت وویژ گی های :

عالمان دینی درسمت جانشینی پیامبر (ع) وامان معصوم (ع) از آغاز غیبت صغرا ی دوازدهمین امام تا کنون با تحمل رنج ها وسختی های((تفقه در دین )) ونیل به مقام اجتهاد ونیز برقراری رابطه معنوی وپیوند ولایی با امام زمان خویش وتخلق به اخلاق رسول الله والگوگیری از خط مشی عملی وزندگی زاهدانه ومجاهدانه امیر المومنین توانسته اند پاسداران امین ومخلصی برای اسلام عزیزتکیه گاه مورد اعتمادی برای پیروان مکتب اهل بیت (ع) وپیشگامان جهاد ومبارزه با ستمگران طاغوت وتجاوز گران به حریم اسلام ومرز های مسلمانان در عر صه های فکری وفرهنگی بلکه نظامی باشند.بخشی از رسالت ها –وویزگی ها ی عا لمان دینی از این قرارند:

۱) مرزبانی از عقیده اسلامی :

دشمنان عقیده واندیشه ای اسلامی همواره – به صورت فردی وگروهی می کوشیدند افکار واذهان مردم را از اعتقادات ومعارف حقه ای دین تهی کنند. این تلاش در دوران غیبت ابعاد گسترده تری پیدا کرد فقهای اسلام قشری بودند که در سنگر هدایت وارشاد وتعلیم وتربیت به مرزبانی عقیده ای اسلامی همت گمارند ودر هر عصری با استفاده از جا یگاه وعظ وخطا به نوشتن کتاب های ارزنده تشکیل حوز ه های بزرگ علمی ودرسی وبحث ومناظره با سران مخالفان ومکاتب الحادی جوامع اسلامی وتشنگان حقیقت رااز چشمه سارهای قرآن وسنت معصومین (ع) سیراب نموده شیاطین انس ورهزنان ایمان وعقیده ای مسلمانان را ازدستیابی به اهداف شومخود ما یوس می کردند. امام عسگری (ع) در این زمینه از قول امام صادق (ع) می فرماید : علمای شیعیان ما مرز بانان مرزی هستند که شیطان ولشکریان از آنجا قصد هجوم دارند. آنان شیعیان ماباز می دارندونمی گذارند اوپیروان معاندش برپیروان ما مسلط شوند.

۲) حفظ وگسترش علوم اسلامی:

عالمان دینی در این سنگر در دومحور ایفای نقش کردند. نخست مسا ئل علوم اسلامی رااز سر چشمه های اصیل آن- قرآن وسنت –بدون دخل وتصرف استخراج وتنظیم وسازماندهی موضوعی کردندودیگر در حفظ ونگهبانی ازاصول وفروع آن را از دستبرد تحریف گران وتفسیر به رای کنندگان که همواره می کوشیدند نظرات فردی یا حزبی خود رابه عنوان نظرات دینی در جامعه اسلامی عرضه کنند نهایت سعی خود رابه کار گرفتند.

۳) تکیه گاه محرومان :

بیشتر عالمان دینی همچون سلف صا لح خویش پیامبران ورهبران الهی از میان قشر ها ی متوسط ومحروم جامعه برخاسته وخود زندگی ساده ای داشته اند ازاین رو با درد مندان آشنا بودند ومحرومیت ها ومشکلات آنان را به صورت عینی لمس کرده همواره پشتیبان وتکیه کاه محرومان ومستضعفان بوده اند.

۴) ساده زیستی :

سا ده زیستی وزهد وپرهیزاز رزق وبرق وتجملات وجلوه های دنیوی از بارزترین ویزگی پیشوای دینی است. یکی از عوامل مهم جذب مردم به دین مقدس اسلام بی پیراگی رسول خدا ورویگردانی وی ازدنیا بوده است.زهد وحید بهبها نی به اندازهای بود که لباس هایش کرباس وتابدار (قماشی است که نخش را تاب داده بافند) بود وغالب آنهارا همسرش مهیا می کرد در مدت عمر به جمع زخارف دنیوی توجه نداست. کناره گیری از زراندوزان شیوه ای او بود ومصاحبت با مستمندان را خوش داشت.

۵) پر چمداری جهاد وشهادت :

دشمنان اسلام با رها برای محو ونا بودی این آیین آسمانی دست به انواع توطئه های فرهنگی سیاسی واقتصادی زده اند اما هر بار نخستین قشری که در برابر آنها قد برافراشته واز اسلام حمایت کرده اند فقها وعالمان دینی بوده اند.

خبر بلبل این باغ مپرسد

ای ارباب کرم هر حریفی زپی ملتمسی می آید

که من نا له ای می شنوم کز قفسی می آید

● امامت حضرت مهدی در منابع شیعی :

بر اساس قرآن وسنت پس از پیامبر اکرم (ع) اهل بیت اومر جع رسمی امت شدند وبه اعتراف دوست ودشمن برترین افراد جامعه از نظر کمالات بودند وهر کدام در عصر خود همچون ستاره ای فروزان در شب تاریک می درخشید. آنان هرچند از رهبری سیاسی جامعه کنار گذاشته شدند . اما همان عبادت مناجا ت سیره و روش زاهدانه شان یاد وسیره ای پیامبر (ع) را در فرهنگ جامعه زنده نگه می داشت وگفتار وکردارشان نقش موثروعمیقی درهدایت اندیشه وافکار جامعه داشت ازاین رو انسان می تواند با اطمینان کامل اندیشه ای خود را براساس گفته های آنان شکل دهد.روایات اهل بیت (ع) در مورد امامت حضرت مهدی (عج) چند قسم است بخشی بیانگر تفسیر وتاویل آیاتی است که در مورد آن حضرت نازل شده بخشی به نقل سخنان خود آن بزرگواران دراین زمینه است گر چه آنان تمام علم ودانش خود راازپیامبر (ع) به ارث برده یاری امام (ع) ودرک انتظار مشغول داشتن قوه ای متفکره وتوجه دادن وجمع کردن نیروی فکرو خیال به سوی مطلب موردانتظار می باشد.

● آخرین حجت الهی:

حضرت مهدی (عج) پس از رحلت پدر بزرگوارش در سن پنچ سالگی به امامت برگزیده شده آن سان که حضرت عیسی در کودکی به پیامبری برگزیده شد. ایشان آخرین حجت الهی از سلسله ای پیامبران واوصیا در طول تاریخ است که خداوند او را برای روز موعود ذخیره کرده استو همان گونه که نبوت به حضرت محمد (ع) ختم شد. وشایت وامامت نیز به حضرت مهدی (عج) ختم می شود. روایات زیادی از طریق شیعه وسنی بیانگر این است که پیامبر دارای دوازده جانشین به عدد نقبای بنی اسرائیل است که همه از قریش واز اهل بیت او هستند وآخرین آنان حضرت مهدی (عج) است. ابن عباس از پیامبر (ع) این گونه نقل می کند : جانشینان و اوصیای من وحجت های خدا بر خلق بعد از من دوازده نفرند اولین آنان برادرم وآخرینشان فرزند م است .گفته شد: ای رسول خدا! برادرت کیست ؟ فرمود : علی بن ابی طالب .گفته شد: فرزندت کیست! فرمود: مهدی که زمین را از عدل وداد پر می کند بعد از آن که ظلم وجور پر شده است...

ابن ابی الحدید می گوید: همه ای فرقه های مسلمان اتفاق نظر دارند که دنیا و تکلیف جز با مهدی (عج) پایان نمی پذیرد.

● ویژگی پیامبران در مهدی (عج) :

او کمال موسی درخشش عیسی پایداری واستقامت ایوب وطول عمر آدم را دارد. مردم درباره ای وی اختلاف می کنند مانند اختلافی که درباره ای عیسی کردند. گروهی گفتند: متولد شده است وعده ای گفتند: مرده است وبعضی گفتند: کشته شده وبه دار آویخته شده است .همچون حضرت ابراهیم ولادتش مخفی است واز مردم کناره گیری می کند.مانند ایوب فرج وگشایش بعد از مصیبت دارد.مانند یونس به هنگام ظهور وبازگشت به میان مردم با وجود این که سالهای طولانی از عمرش گذشته ولی جوان به نظر می رسد .مانند یوسف (ع) که از دید پدرش غایب شد ازدید شیعیان وخاص وعام مخفی می شود ودوران غیبت کار بر محبانش سخت می شود با این که فاصله ای او تا شیعیان نزدیک است.غیبت اواز خوف وهراس است مانند غیبت حضرت موسی که از خوف وهراس فر عونیان از مصر فرار کرد وبه دین رفت. مانند جدش رسول خدا برای حاکمیت بخشیدن به دین خدا سرکوب دشمنان دست به شمشیر میبرد وخداوند با انداختن رعب وهراس در دل دشمنانش اورایاری می کند.

● میراث پیامبران نزد مهدی (عج) :

مواریث انبیا (ع) به مهدی به ارث رسیده ودر نزد ایشان است از جمله : سنگی که حضرت موسی برآن عصا می زدواز آن دوازده چشمه برای دوازده سبط بنی اسرائیل می جوشید .عصای موسی پیراهن یوسف تابوت آدم انگشتر سلیمان کتاب های آسمانی انبیای گذشته (تورات موسی انجیل عیسی زبورداوود صحف آدم وشیث ونوح وابراهیم ) پیراهن عمامه زره وشمشیر رسول خدا.به هنگام ظهورپیراهن ابراهیم بر تن ردای اسماعیل بر دوش ونعلین شیث را به پا دارد.

● ویژگی جسمانی حضرت مهدی (عج) :

پیشانی بلند چهره ای نورانی چشمان درشت ودرخشنده بازوانی قوی وستبرپاهایی قوی واستوار شانه هایی پهن دارای دو علامت درشت که یکی همرنگ پوستش ودیگری همرنگ علامتی که پیامبر داشت خالی بر گونه ای راست میان قامت صاحب موهایی زیبا که بر شانه اش ریخته گندمگون ونور چهره اش بر سیاهی محاسن وسر غلبه دارد.

● مهدویت واحیای دین :

قرآن کریم با آنچه در مزامیرداود آمده است تصریح می کند که در سنت الاهی صالحان وارث زمین خواهند بود: ((نیکان دنیا را به ارث خواهند برد وتا ابد در آنجا سکونت خواهند نمود.))ودر حقیقت در زبور پس ازتورات نوشتیم که زمین را به بندگان شایسته ای ما به ارث خواهند برد .معنا ومفهوم متبادر ازارث صالحان خداپرست آن است که در فصلی از تاریخ قدرت تدبیر ومدیریت کره ایخاکی دردست آنان خواهد بود.موعودی که در روایات متواتر اسلامی به آمدنش در فرجام تاریخ وعده داده شده است .نمونه ای صالحان صادق وخلیفه ای الاهی است که پس از جهانی شدن ظلم قیام کرده وزمین را پر از عدل وداد می کند .حتی اگر از عمر این جهان یک روز بیش نمانده باشد خداوند آن روز را طولانی می کند تا خلیفه ای از خاندان رسول خدا واز فرزندان فاطمه خلافت خدا در زمین را برعهده بگیرد نام او مهدی (هدایت یافته ) است و خداوند کار اورا یک شبه به سامان می رساند. مهدی از اولیای دوازده گانه ای است که براساس روایات فراوان شیعه واهل سنت پیامبراکرم به ولایت آنان تصریح وتاکید کرده است .((او پا جای پای پیامبر مینهد وبه خطا نمی رود .عزت اسلام را پس از آنکه زمین به جور وستم پیشوایان گمراه مرده بود در پرتو عدلش دوباره زنده می کند چنان که با سیره عادلانه اش آن بخش از کتاب وسنت را که مرده بود حیات می بخشد.))حضرت مهدی مردی است الا هی وهدایت یافته که به انگیزه احیای کتاب وسنت به آنچه که هیچ پیامبری در طول تاریخ توفیق آن را نیافته بود یعنی عدالت جهانی واحیای روح اجتماعی دین قیام می کند وبه آرزوهای دیرینه ای بشری جامه ای عمل می پوشاند.این بدان معنا است که حیات واقعی کتاب وسنت به اجرای عدالت در گسترده ای جامعه ای جهانی است وبی تردید گسترش عدالت اجتماعی بخشی ازوظیفه ای عبادت وبندگی خدا ست که در منطق قر آن هدف آفرینش انسان معرفی شده است. وخداوند مهم ترین هدف خلقت در زمین را به دست بهترین بندگان صالح خود در قالب مهم ترین ودیریاب ترین آرزوی بشری یعنی عدالت در قلمرو و مقتدر ترین دولت سیاسی در آخر الزمان در چار چوب شریعت محمدی (ع) که جامع شرایع پیامبران پیشین است عینیت خواهد بخشید.به این نتیجه می رسیم که قوام وحیات واقعی شرایع آسمانی که اسلام جامع وخاتم همه ایآنها ست به بندگی و پرستش خدا در تمامی عرصه های زندگی است وعدالت اجتماعی از مهم ترین شعبه های این وظیفه به شمار می رود واین است معنای آن قلمرو دین اسلام که گسترده تر ازدایره ای تنگ زندگی فردی ومعنوی است واینکه دین به کهن ترین واجتماعی ترین انتظار بشر که قسط وعدالت باشد پاسخ می دهد.

▪ عدالت سیاسی در فرهنگ غرب چه نسبتی با عدالت سیاسی مهدوی (در عصر ظهور) دارد؟

پروفسور مولانا[۱]:

مفهوم عدالت در تمدن باستان و قرون وسطای غرب، حاصل آلودگی¬ها و گردآمدن سازمان‌های بزرگ آن زمان، به ویژه مسیحیت، امپراتوری روم و نژاد و ملیت‌های گوناگون بود. تا بیش از ظهور اسلام، مفهوم عدالت به صورت جامع و به عنوان یکی از ارکان اساسی نظام سیاسی و اقتصادی و اجتماعی، مورد توجه هیچ‌یک از ادیان و مذاهب و مکاتب بشری قرار نگرفته بود. در ادبیان اجتماعی، سیاسی و اقتصادی غرب و نیز در آثار متفکران اروپایی و آمریکایی، بیان صریح و آشکاری را درباره عدالت آن¬گونه که در اسلام داریم سراغ نداریم. نزدیک‌ترین جملات و گفته‌ها را پس از گذشت یازده قرن از ظهور اسلام، در اواخر قرن هیجدهم میلادی در اعلامیه انقلاب فرانسه و یا در سند استقلال و پیدایش ایلات متحده آمریکا می‌یابیم؛ بدون آنکه این¬گونه نظام‌ها چنین عدالتی را هرگز اجرا کنند.عدالت اجتماعی در غرب بر مبنای حقوق مادی نیست و اغلب با فعالیت و تولید اقتصادی سروکار دارد. در اسلام، این عدالت با آزادی، مساوات و از میان بردن امتیازات الهی و معنویات همراه است. جهانگیری نظام اسلامی در آغاز ظهور اسلام و جهانشمولی و جهانی¬سازی اسلامی، دقیقاً بر چنین عدالتی تکیه دارد. مفهوم امروزی عدالت در مغرب زمین، بر حق افراد و حقوق دولت¬ها تکیه می‌کند و کمتر با جامعه به صورتی گسترده سروکار دارد. منظور از دولت‌ها، دول ملی یا نظام های «دولت ملت» در چند قرن اخیر است که باعث ظهور پدیده جدید ملی‌گرایی یا ناسیونالیسم شده است. در اسلام ، حقوق مردم، احترام بسیار زیادی دارد و خیانت در حقوق عمومی، به ویژه خیانت به جامعه که امت اسلامی است، بزرگ‌ترین خیانت‌ها است. عدالت اجتماعی در اسلام، بسیار مقدس و حقوق افراد فقط در این دایره قابل ادراک است. به عبارت دیگر، اگر سازمان و مقرارت و قوانین اجتماعی، موزون و متعادل نباشد، اخلاق شخصی و حقوق افراد نیز متوازن نخواهد بود.بنده در نوشته‌هایم، نظریة غرب را در مورد عدالت به سه عنوان خلاصه کرده‌ام: یکی نظریه تمامیت و کمالات، دیگری نظریة اصالت مطلوب است که به سودجویی معروف است و بالاخره سومی که نظریه حقوق طبیعی قراردادی است.[۲]نظریة تمامیت و کمالات به عنوان نظریه¬ای قابل ملاحظه اخلاقی در افکار باستانی از ارسطو تا اندیشه‌های معاصر مطرح است. نتیچه معتقد است که انسان می تواند در اخلاق یا دیانت به حد کمال برسد و در این چارچوب مفهوم رسمی عدالت وزن و محتوای مادی پیدا می کند. نظریة اصالت مطلوبیت که از ریشه یونانی به معنای «سود» یا «امتیاز» گرفته شده است، یک تفسیر فلسفی است و متفکرانی مانند جرمی بنتام، جان استوارت میل، اساس این نظریه را بر دو قطب لذت ـ الم قرار می‌دهند و سودجویی مبنای این نوع عدالت می باشد. نظریه حقوق طبیعی، آزادی و اختیار فرد را برای حفظ و بقای خود، در رابطه با دیگران در نظر می‌گیرد. تناقضات واضحی در تفسیر این سه نظریة مربوط به عدالت دیده می‌شود. نفوذ این افکار فلسفی در آثار اندیشمندان سیاسی و اقتصادی دو قرن اخیر غرب، از کارل مارک و ژان ژاک روسو گرفته تا اقتصادان‌هایی مانند جان ام کینز، در اساس و زیرساخت‌های سیاسی و اقتصادی چهار سیستم دنیای معاصر (کاپیتالیسم یا سرمایه داری رقابتی، کاپیتالیسم دولتی که در آن دولت نقش اساسی را دارد، سوسیالیسم دولتی و سوسیالیسم اجتماعی که انحصاراً به دولت و زیرساخت‌های سیاسی و اقتصادی آن بستگی ندارد) به خوبی محسوس است. فروپاشی نظام شوروی و اروپای شرقی و تمایل سرمایه داری دولتی کشورهای اروپای غربی به سرمایه داری و لیبرالیسم سیاسی آمریکایی و جهانشمول آن، مفهوم عدالت را در دنیای غرب محدود کرده و آن را در تنگنایی بحرانی گذاشته است. امروز نمی‌توان جامعه سرمایه‌داری را یک جامعه آزاد و با عدالت نامید.

▪ شاخصه های عدالت سیاسی مهدوی کدام است؟

پروفسور مولانا:

در عدالت سیاسی مهدوی، عدالت و سیاست مترادف هستند.

در اسلام مفهوم سیاست به معنی امروزی وجود ندارد. در آغاز ظهور اسلام و حتی در صدر اسلام، سیاست به معنی مملکت‌داری، جامعه داری، جهان¬داری، همان واژه عدالت بود. عدالت، مدیریت امت اسلامی را با مساوات و برابری به معنی «اعطاء کل ذی حق حقه؛ رساندن حق به حق دار» نشان می‌دهد. بنابراین، سیاست، به عنوان اداره یک نظام، همیشه با مفهوم عدالت آمیخته است. سیاست به معنی امروزی و به عنوان یک نظم و مفهوم ویژه از طریق یونانی‌ها و رومی‌ها به دنیای اسلام راه پیدا کرد.

▪ جهانی سازی با توجه به شاخصه های بالا چه دست آوردی داشته است؟

پروفسور مولانا:

بزرگ‌ترین ویژگی حکومت «مهدی موعود» جهان‌شمولی و همه‌گیری آن می‌باشد. بنابراین، نظارت و بررسی و تحلیل وقایع جهانی و بین المللی، مطالعه و پژوهش تغییرات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی، جمع آوری اطلاعات مفید و روشنگر، تنظیم ارتباطات و روابط امتی در سطح محل و فرامرزی، از وظایف و لوازم دوران انتظار است. تحلیل و برداشت و نتیجه‌گیری در قالب دانش مهدویت، امروز یکی از ضروریات علمی و اسلامی می‌باشد. جهانی‌سازی امروزی، یک جهانی‌سازی مصنوعی، مادی، یک¬طرفه و نامساوی است. جهانی سازی امروزی با عالمیت بودن، زمین تا آسمان فرق دارد. برای همین ما به جامعه‌شناسی مهدوی، به روابط جهانی و بین المللی مهدوی، به جهان‌شمولی مهدوی و به مطالعات مردم‌شناسی و روان‌شناسی مهدوی نیاز داریم. مدلول¬های مهدویت همانند همة اندیشه‌های اجتماعی ادوار تاریخ باید مورد مطالعه قرار گیرد.یکی از پرسش‌های مهم در این باره این است‏: شاخص‌های یک جامعة در حال انتظار چیست؟ وضع نظام بین‌الملل و جهانی از جنبه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی چه صورتی به خود خواهد گرفت؟مهدویت ناامیدی و یأس را به امید و خوش‌بینی تبدیل می‌کند. از جنبه روانی، مهدویت در افراد و انسان¬ها، در جوامع و گروه‌ها تولید انرژی کرده و آن‌ها را در حالات تحرک نگاه می دارد.

▪ با توجه به تنوع ملل در عصر ظهور، شکل و ساختار حکومت جهانی عدل مهدوی چگونه خواهد بود؟

پروفسور مولانا:

تشکل و ساختارهای سیاسی نظام امروز جهانی، تاریخی کوتاه دارد.

سیستم کنونی بین الملل که بر پایه حاکمیت ملی و بر اصول «ملت، دولت» بنا شده است، به تاریخ اروپا و به قرارداد معروف «وست فالی» در قرن هفدهم برمی‌گردد. پس از جنگ دوم جهانی و به علت فروپاشیدگی چند امپراتوری و مستعمرات وابسته به آن¬ها، تعداد واحدهای سیاسی « ملت ـ دولت» فزونی یافت و با تأسیس سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بین الملل، نظام جهانی تغییرات کلی به خود گرفت. در قرون گذشته، ساختار سیاسی، بین‌الملل بر پایه امپراتوری¬ها، فئودال‌ها و نظام ملوک الطوایفی بنا شده بود. از آغاز خلقت تا امروز، در روی زمین ملیت¬ها و ملل گوناگون وجود داشته است، ولی این غریزه قدرت، طمع و دنیاطلبی بوده است که با روش‌های سیاسی به عنوان نفوذ، کنترل و تزویر دست به دست هم داده و وضع بحرانی چند هزار ساله موجب شده است امروز سیاست بر عدالت مسلط شده، نه عدالت بر سیاست. دموکراسی به معنی مردم¬سالاری، مساوات و مشارکت در سیستم بین‌المللی وجود ندارد. اختلافات و تلفات انسانی روز به روز در حال افزایش است. تنها در جنگ دوم بین‌الملل یک صد میلیون نفر جان خود را از دست دادند. تلفات جنگ‌های امروزی به ویژه غیرنظامیان روز به روز در حال افزایش است. مهدویت این الگو را از بین خواهد برد. مهدویت یک برهه انقلابی دارد؛ زیرا مهدی(ع) حق حق¬داران را به آن‌ها باز می‌گرداند. از جنبه سیاسی ظهور آن حضرت پایان حکومت مستکبران و جباران است و نفوذ و روش سیاست ـ آن¬طور که ما اکنون درک می کنیم و می بینیم ـ از بین می¬رود. قدرت عقلی مردم در قیام مهدی(ع) افزون می‌شود و نظام حکمت و آموزش و تربیت، تحولاتی اساسی می‌یابد. شگفت¬آور نیست که گفته شده است خلقی که در انتظار ظهور «مصلح» به سر می برد، باید خود «صالح» باشد. دادگری فراگیر و سیرت قضایی ویژة مبنی بر عدالت از مشخصات این دوره می‌باشد. مطابق اعقتادهای مهدویت، ما اکنون در بزرگ¬ترین مرحله آزمایش در دار صلبیت و در سنجش ایمان و عملیات خود به سر می‌بریم. بنابراین، کیفیت و کمیت زیست ما میزان و طول و مدت این دوره را تعیین می‌کند.

ما وقتی به تاریخ انبیا و امامان می‌نگریم می‌بینیم ‌ایفای نقش آنان در جامعه انسانی و در جهت سازماندهی و آماده‌سازی زندگی اجتماعی بشر به منظور اقامه قسط و عدل، همیشه شکل تکاملی، ولی مشخص به خود گرفته است. مهدویت بالاترین مرحله در حقیقت دادن به عدل الهی است و آن ظهور نظام فراگیر عدالتی است که همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و فرهنگی را که ما با آن‌ها آشنایی داریم در برمی‌گیرد.طلیعة این ظهور از نظر مسلمانان در زمان حضرت خاتم النبیین و در مدینه منوره بوده است. با آماده شدن شرایط جامعه انسانی، سرانجام این عدل الهی با تکامل دورة مهدویت صورت کامل و فراگیری به خود خواهد گرفت و در پایان، همة انسان‌ها در تمام دنیا در سایه رحمت بی انتهای آن، به سوی یک نظام واحد و انقلابی بشری پیش خواهند رفت. ما باید توجه داشته باشیم که طبق مطالعات علمی، جهان¬شمولی در ذات هر انسان وجود دارد. ما همیشه به صورت و حالت جهان¬شمول متولد شده‌ایم؛ ولی این محیط سیاسی، اقتصادی و نژادی خانوادگی است که ما را به طایفه‌گرایی و نژادپرستی و ملی‌گرایی کشانده است.جهان¬شمولی مهدویت در درون انسان‌ها نهفته است، نه در برون آن‌ها و این نوع جهان¬شمولی با عدالت، مساوات و حق و تکلیف همراه می باشد، نه با شاخص‌های رشد ثروت، اقتصاد و تکنولوژی. ارتباطات اصیل تنها در سایه عدالت میسر است.

▪ احزاب و گروه های سیاسی در حکومت عدل مهدویت چه جایگاهی خواهند داشت؟

پروفسور مولانا:

حضور نیروهای مردمی در حکومت اسلامی، اعلام حق در برابر باطل، آماده‌طلبی، بسیج امتی، استقامت و شکیبایی، گرایش به علم و دانش، استفاده از مراکز و منابع اسلامی و سنتی و مساجد، همه این‌ها تکالیف حساس معتقدان و مؤمنان به غیبت و ظهور مهدی(ع) را تشکیل می¬دهند. احزاب و گروه‌های سیاسی که این روزها ما مشاهده می‌کنیم زاییده و محصول واژه و مفهوم سیاست در چند قرن گذشته است. اگر سیاست و عدالت یک کلمه واحد باشند، احزاب و گروه‌های سیاسی به معنی امروزی وجود نخواهد داشت. تحرک‌های اجتماعی برای رسیدن به عدالت الهی؛ زیرا هم اهداف روشن هستند و هم پیشوا و پیشوایان. مهدویت یک انقلاب اساسی، یک تغییر همه¬جانبه و یک جابه‌جایی اصیل را به همراه دارد. این تغییرات، حاشیه‌ای و ظاهری نبوده، بلکه الگویی کاملاً متفاوت با جهان¬بینی مسلط به دنیای امروز می‌باشد. بنابراین، ما نمی‌توانیم با معیارها و چارچوب¬های کنونی و سازمان‌هایی که اکنون با آن آشنایی داریم کیفیت و کمیت این انقلاب را اندازه بگیریم.

▪ دین و سیاست در حکومت عدل مهدوی چه نسبتی دارند؟

پروفسور مولانا:

در دین اسلام که یک راه جامع برای هدایت بشر در همة زمینه های زندگی است، موضوع عدالت و سیاست نه تنها با هم ارتباط دارند، بلکه متحد و یگانه هستند.استنباط این جانب این است که عدالت و سیاست، در اسلام، همان‌طوری‌که عرض کردم، یک پدیده واحد و یک کلمة مفهوم هم بسته و ناگسیخته است، نه مانند آن‌چه ما در غرب ملاحظه می‌کنیم، دو پدیده مختلف باشند. سیاست در اسلام از آغاز همان عدالت و حکومت جهانی بود. تأثیر متقابل عدالت وسیاست در یکدیگر، زمانی گیرا و مؤثر است که این دو با هم هماهنگ باشند. بر مبنای وحدت، هدایت واحد تنها با عدالت مقدور است. در عصر غیبت، عدالت از سیاست قطع شده. در وضع کنونی نه سیاست ضامن اجرای عدالت است و نه عدالت در راستای سیاست. عدالت و سیاست به صورت دو نهاد مجزا، قرن‌ها است که در دستور کار تمدن بشری قرار گرفته است، ولی هیچ‌کدام در دسترس مردم نیستند، بلکه مردم ابزارآلات این دو مفهوم شده‌اند. به اعتقاد شیعیان، نیابت از امام یک مقام تشریفاتی و دیوان سالاری به معنی «بوروکراسی» و اداره کردن نیست، بلکه یک مقام مشروع و تشکیلاتی است که کوشش دارد عدالت را در جامعه ترویج و حکومت اسلامی را در خط انبیا و امامان هدایت کند. تداوم رهبری در این‌جا خیلی مهم است و دادگری واقعی بر پایه حاکمیت خدا بنا شده است. حضرت علی(ع) در راه استقرار و اجرای عدالت و دادگری ضربت خورد و عاشورای امام حسین(ع) برای حفظ و برقراری عدالت اسلامی به وجود آمد.باید تکرار کنم که در اسلام واژة سیاست به معنی مفهوم متداول امروزی آن وجود ندارد. اساساًَ از طریق خردگرایی باستانی و یونانی و ادبیات آن، سپس از طریق روش‌های تزویری قرون وسطی و عهد ماکیاولی پس از آن، دوران تجدد‌گرایی، به صورت «علوم سیاسی» و ابعاد و سازمان‌های گوناگون به حوزه تمدن اسلامی رسوخ کرده است. تعبیر سیاست، در معنای اسلامی آن، با مفهوم عدالت اسلام ادغام و ظاهر شد و از این روی، واژه عدالت در اسلام ابعادی بسیار وسیع و بزرگ‌تر از آن‌چه که ما در غرب می شناسیم پیدا کرد. در اسلام، ورود به سیاست و سخن گفتن در این موضوع، فقط از بعد عدالت امکان دارد و بس، نه از راه قدرت¬گرایی، حیله‌گری، وسیله یا نفوذ و کنترل اطلاعات و مغزها. عدالت اجتماعی به عنوان مفهومی جامع و همه‌جانبه در سیاست¬گذاری یک حکومت یا نظام وسیع اجتماعی به عنوان مفهومی جامع و همه¬جانبه در سیاستگذاری یک حکومت یا نظام وسیع بین الملل، برای نخستین¬بار در تاریخ، از سوی مولای متقیان(ع) و پس از شکست امپراتوری‌های روم و ایران و فتوحات مسلمانان در قاره‌های آسیا و آفریقا پایه‌گذاری شد.

حضرت علی(ع) تنها متفکر تاریخ است که هم نظریه عدالت را بیان و تبیین نمود و هم خود مجری آن بود. به شمار می¬آید.

▪ آیا شاخصه‌های عدالت سیاسی مهدوی می تواند الگوی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران باشد؟

پروفسور مولانا:

چرا نباشد، باید هم باشد. بنده بارها نوشته و در سخنرانی‌های خود گفته‌ام که سیاست داخلی و خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از پیش¬قدمان و پیش‌کسوتان انقلاب اسلامی، باید در راستای عدالت اجتماعی به معنی سیاسی و اقتصادی آن باشد. امنیت، صلح، توسعه، مردم سالاری و سعادت بدون وجود عدالت در سیستم ملی و بین المللی مقدور نخواهد بود.

اگر هم آثاری از آن‌ها دیده شود پایدار نخواهد بود. چرا سیاست خارجی خود را بر مبنای تبیین و اجرای عدالت اجتماعی به جهانیان اعلام نکنیم؟ در سازمان‌ها و کنفرانس‌هایی که دولت¬مردان و ملل دیگر از عدالت صحبت نمی‌کنند، چرا ما پیش¬قدم طرح آن نباشیم؟ چرا از منابع خود در این موضوع، مانند قرآن، حدیث، سنت، نهج‌البلاغه، مهدویت و ... برای توجیه و برنامه‌ریزی استفاده نکنیم. سکوت و عقب‌نشینی ما در این موارد باعث خواهد شد موضوعات و واژه‌های مبهم و کم‌رنگی مانند دموکراسی، توسعه و ... بر مبنای تفکرات و حدس و فرضیه‌های تاریخی دیگران جای¬گیر و جای¬گزین بحث‌ها و سیاست گذاری‌های روز شود. مگر الگوی حکومت و عدالت اجتماعی نبود که انقلاب اسلامی ایران را هدایت کرد؟

داستان ظهور مصلح و ناجی در آخرالزمان همیشه از عصر تاریخ باستان در آیین‌ها و مذاهب مختلف و کتاب‌های مربوط ذکر شده است، ولی موضوع مهدی و ظهور او در آخرالزمان- که به عقیده مسلمانان امری است مسلم و اعتقادی¬ است اسلامی و شیعی- ویژگی و جایگاه بسی متعالی دارد که باید مطالعه شده و دقیقاً درک شود تا امت اسلامی برداشت صحیح و کاملی و غیر مخدوشی از آن داشته باشند.

▪ موانع و راهکارها در برون رفت از وضعیت موجود سیاسی ایران و رسیدن به وضعیت مطلوب عدالت سیاسی مهدوی چیست؟

پروفسور مولانا:

صحبت و تمجید و بزرگداشت عدالت اجتماعی علی(ع) و ظهور و عدالت «مهدی موعود» نیک است، ولی ما باید به آن‌ها عمل کنیم و این اصول، پایة سیاست¬گذاری و برنامه‌ریزی سیاسی و اقتصادی ما باشد.فلسفه تاریخ در اسلام با فلسفه تاریخ در غرب کاملاً متفاوت است؛ همان‌گونه که فلسفه زندگی در اسلام با فلسفه زندگی در غرب در دو نقطه متقابل قرار دارند. مهدویت بخشی از این فلسفه تاریخ در اسلام است و انتظار امیدی است به نوید. دقیقاً در این‌جاست که اهمیت به ایمان راسخ و مقاومت شکسته‌ناپذیر در دوران غیبت ضروری و لازم به نظر می‌رسد. پایداری در برابر حمله‌ها، نگهبانی در راه دین و آیین، حراست و پایداری در مرزهای عقیدتی تکالیف حساس این دوره هستند.آن‌ها که در انتظار تحقق حکومت عدلت جهانی و جهان¬شمول اسلامی هستند، باید خود نمونه و نشانة این عدالت و دادگری باشند: ((ان الارض یرثها عبادی الصالحون؛ حکومت زمین سرانجام به دست بندگان صالح ما خواهد افتاد)) (انبیاء- ۱۰۵). در روایات متعدد آمده است که آن بندگان صالحی که وارث زمین خواهند شد، یاران حضرت مهدی(ع) هستند. در این‌جا قرآن کریم از آینده خبر می‌دهد؛ آینده‌ای‌که از آن صالحان است و در آن دین از سیاست و عدالت جدا نیست.دو موضوع از نظر بحث ما در تاریخ سیر اجتماعات در غرب همگام و همراه بوده است: نخست جست و جو برای اقامه مشترک و کاوش برای پیدا کردن یک جامعه مطلوب و ایده‌آلی که غرب هنوز به دنبال آن می‌باشد. دوم این‌که این جست و جو همواره بر فرضیاتی نظیر «اراده ملی» و «حاکمیت قدرت» و زور استوار بوده است. این فرضیات نیز هم‌چنان در غرب شایع است و ادامه دارد و جزو مسائل اصلی به ‌شمار می‌روند. در اسلام و تشیع مفهوم جامعه و اجتماع یگانگی ویژه‌ای داشته و عنوان اجتماع به طور کاملاً جامع مطرح است، نه به طور پراکنده و یک بعدی. اجتماع اسلامی یا امت یک اجتماع الهی است که تمام ابعاد و جوانب اقتصادی، سیاسی فرهنگی در آن گنجانیده و ادغام شده است. بنابراین در تاریخ اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی، مسئله و مفهوم اجتماع اسلامی یا جامعه و امت اسلامی، یک اصل حل شده و معلوم است. با این شرح مختصر تمیّز رهبری و امت، یعنی پیشوایی اهل بیت(ع) و جامعه اسلامی را می‌توان در تاریخ فلسفه اجتماعی و سیاسی با مقایسه با مکتب‌ها به صورت ذیل خلاصه کرد:

۱۰ امامت و رهبری الهی

۲) مداومت رهبری؛

۳) مشروعیت، کرامت و حقانیت؛

۴) جهان‌شمولی و فراگیری جهانی؛

۵) علم و دانش رهبران؛

۶) عدالت؛

۷) اهل مبارزه و انقلابی بودن؛

۸) حاکمیت سیاسی، نظامی و مدیریت؛

۹) تقوا ؛

۱۰) پیوستگی گذشته به آینده و تئوری زمان.[۵]

با ادامه رهبری در اهل بیت(ع)، عامل مداومت و استمرار وارد مرحله‌ای جدید می‌شود که در رهبری دیگر جوامع و اجتماعات دیده نمی‌شود و آن پیوستگی گذشته به آینده و تئوری زمان است. این پدیده یکی از جوانب بارز رهبری و رابطة آن با امت اسلامی است. غیبت امام دوازدهم شیعیان، حضرت مهدی (عج)، و ظهور او در آینده از جنبه تاریخ فلسفه سیاسی و اجتماعی و از جنبه موانع و راهکارهای رسیدن از وضعیت موجود سیاسی ایران به وضعیت مطلوب عدالت دو اثر مهم دارد: یکی این‌که مفهوم تاریخ را از کالبد قدیمی خود که چند پارچه‌ای بود، به یک پارچه‌ای تبدیل می‌کند و گذشته و آینده را در یک خط به نقطه نهایی جدیدی می‌برد. امت اسلامی روی این تئوری نه تنها از گذشته صحبت می‌کنند، بلکه به همان ترتیب به آینده می‌نگرند. جهش و ایده امت یک طرفه نیست، بلکه همة تاریخ را از اول تا به آن¬جا که اسلام گفته باز بینی می‌کند و به امتحان فردی و اجتماعی می‌کشد. مثلاً «ترقی» و «تجدد» در این تئوری شامل آن‌چه در گذشته بوده و آن‌چه در آینده خواهد آمد می‌باشد. تعبیر دیگری که تاریخ اهل بیت(ع) در اندیشه‌های اجتماعی و سیاسی می‌دهد، این است که رهبری اهل بیت(ع) به طور مشترک و کلی، از حضرت رسول (ص) تا امام غایب، حضرت مهدی (عج)، یک گروه رهبری ویژه است که با رهبران گذشته و آینده جوامع دیگر فرق دارد. در این‌جا نوع رهبری دو گونه است: رهبرانی که به رسالت و امامت می‌رسند و رهبرانی ‌که گفتار و کردار الهی آن‌ها را ترویج و نگهبانی می‌کنند. خصایص و شخصیت‌های این دو گروه رهبری یکسان نیست؛ ولی راه طی شده یکسان است.

روح الله عرب

منابع تحقیق :

حضرت امام حجه بن الحسن المهدی :هیئت تحریریه موسسه درراه حق

شناخت حضرت مهدی :علی رضا علی نوری- احمد حیدری

نهضت انتظار وانقلاب اسلامی :حسن قاسمیان –رمضانعلی رفیعی