چقدر احتمال دارد سرطان بگیرم

هدف از انجام این آزمون, شناسایی رفتارها و عادت های خاصی است که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند

هریک از پرسش‌های این آزمون را به دقت بخوانید و دور عدد مربوط به پاسخ آن سوال (بله یا خیر) خط بکشید. در پایان هر بخش از آزمون، اعدادی را که دور آنها خط کشیده‌اید با هم جمع کنید...

اگر می‌خواهید به نتیجه درستی دست پیدا کنید، حتما صادق و دقیق باشید.

● سرطان پستان

▪ آیا حداقل ماهی یک بار سینه‌هایتان را معاینه می‌کنید؟

▪ آیا به صورت منظم سینه‌هایتان را در آینه مشاهده می‌کنید

▪ تا از نبود هر گونه خراشیدگی، برآمدگی، ترشح از نوک سینه‌ها یا تغییرات دیگر مطمئن شوید؟

▪ آیا مادر، خواهر یا دختر شما سابقه سرطان پستان دارند؟

▪ آیا تا به حال باردار شده‌اید؟

▪ آیا تاکنون سابقه وجود توده یا کیستی در سینه‌ها یا زیر بغل?تان داشته‌اید؟

● سرطان پوست

▪ آیا شما در روز زمان زیادی را در فضای آزاد سپری می‌کنید؟ آیا وقتی در هوای آفتابی بیرون می‌روید، از ضد آفتاب با SPF ۳۰ یا بالاتر استفاده می‌کنید؟

▪ آیا برای اینکه پوستتان همیشه رنگ برنزه داشته باشد، به طور متناوب از سولاریوم یا تخت‌های برنزه استفاده می‌کنید یا آفتاب می‌گیرید؟

▪ آیا هر ماه همه خال‌هایتان را بررسی و پوست بدنتان را به خصوص در جاهایی که دیدنشان سخت است (مانند پشت، ناحیه تناسلی، گردن و زیر موها) معاینه می‌کنید؟

▪ آیا از عینک آفتابی مناسب که اشعه‌های زیانبار آفتاب را جذب می‌کند، استفاده می‌کنید؟

● سرطان دستگاه تناسلی

▪ آیا هرازگاه آلت تناسلی خود را معاینه می‌کنید تا اگر توده یا برآمدگی در آن باشد، مشاهده کنید؟

▪ آیا به طور منظم بیضه‌هایتان را معاینه می‌کنید؟

▪ آیا در خانواده شما (برادر، پدر، پدربزرگ، عمو، دایی) کسی سابقه سرطان پروستات یا سرطان بیضه داشته است؟

▪ آیا متأهل و به همسر خود وفادارید و ارتباط زناشویی مطمئن و ایمنی دارید؟ (ارتباط زناشویی پرخطر و بدون استفاده دایمی از کاندوم، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و سرطان دستگاه تناسلی را افزایش می‌دهد.)

▪ آیا از مواجه با مواد خطرناک محیطی مانند جیوه، قطران ذغال سنگ، بنزن، کرومات و وینیل کلراید دوری می‌کنید؟

▪ آیا شما به طور منظم تست پاپ اسمیر می‌دهید؟ آیا شما تا به حال دچار عفونت ویروسی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (عامل بیماری زگیل تناسلی) یا ویروس اپشتین بار یا سایر ویروس‌هایی که احتمال سرطان را افزایش می‌دهند، شده‌اید؟

▪ آیا مادر، خواهر یا دختر شما سابقه سرطان پستان، گردن رحم، رحم یا تخمدان داشته‌اند؟ (به‌خصوص در سن جوانی)

▪ آیا متأهل و به همسر خود وفادارید و ارتباط زناشویی مطمئن و ایمنی دارید؟ (ارتباط زناشویی پرخطر و بدون استفاده دایمی از کاندوم، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و سرطان دستگاه تناسلی را افزایش می‌دهد.)

▪ آیا شما چاق هستید، استروژن مصرف می‌کنید یا رژیم غذایی‌تان مملو از چربی‌های اشباع شده است؟

● کل سرطان ها

▪ آیا در بیشتر روزهای هفته سیگار یا قلیان می‌کشید؟

▪ آیا رژیم غذایی شما سرشار از میوه و سبزی است؟

▪ آیا چاق هستید یا شیوه زندگی و کارتان ایجاب می‌کند دایم بنشینید و بی‌تحرک باشید؟

▪ آیا آلودگی هوا در محل زندگی شما زیاد است یا در محل کارتان دائم با مواد شیمیایی خاصی سر و کار دارید؟

▪ آیا مراقب مقدار چربی حیوانی موجود در رژیم غذایی‌تان هستید و معمولا روغن زیتون یا روغن کانولا را به جای چربی‌های حیوانی مصرف می‌کنید؟

▪ آیا الکل مصرف می‌کنید؟

▪ آیا مواد سرشار از لیکوپن (مانند گوجه‌فرنگی) و آنتی‌اکسیدان مصرف می‌کنید؟

▪ آیا به بدنتان توجه دارید و به تغییراتی که در بدن خود می‌بینید، دقت می‌کنید؟

▪ آیا در خانواده‌تان کسی سابقه زخم معده یا سرطان رکتوم، روده بزرگ، معده یا سایر قسمت‌های دستگاه گوارش دارد؟

▪ آیا از مواجهه غیرضروری با اشعه، امواج تلفن همراه و مایکروویو پرهیز می‌کنید؟

● تفسیر آزمون

به سوال‌هایی که پاسخ داده‌اید، نگاه کنید و با دقت به دنبال پرسش‌هایی بگردید که از آنها نمره ۲ دریافت کرده‌اید. نمره ۲ نمایانگر رفتار پرخطر است بنابراین سعی کنید با کمک پزشک رفتارتان را به نحوی تغییر دهید که در آینده از همین پرسش‌ها هم نمره ۱ بگیرید. در کدام بخش از آزمون نمره‌های شما اغلب ۲ هستند؟ آیا در هر یک از بخش‌های‌۱، ۲، یا ۳ مجموع امتیاز شما ۶ یا بالاتر شده است؟ آیا در بخش ۴ آزمون مجموع نمره شما ۱۱ یا بیشتر شده است؟ اگر این چنین است، حداقل یک عامل خطرساز ابتلا به سرطان را دارید که می‌توان آن را شناسایی کرد. هرچه نمره‌های شما بالاتر باشد، خطر بیشتری تهدیدتان می‌کند.

● خـب، حـالا چـه کـار کـنـم؟

هدف از انجام این آزمون، شناسایی رفتارها و عادت‌های خاصی است که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند. این کار باعث می‌شود رفتارهای پرخطر را ترک کنید و خود را از خطر ابتلا به سرطان در امان نگه دارید. واقعیت این است که برخی از عوامل ابتلا به سرطان مانند وراثت یا عوامل زیست‌محیطی را نمی‌توان تحت کنترل درآورد اما عوامل متعدد دیگری نیز وجود دارند که می‌توان با تغییر در شیوه زندگی آنها را کنترل کرد و خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد.

● کاری که امروز می‌توانید انجام دهید:

▪ پستان‌ها یا بیضه‌های خود را معاینه کنید و با خودتان قرار بگذارید حتما هر ماه این کار را انجام دهید. (برای آموختن روش صحیح انجام این کار از پزشک تان کمک بگیرید.)

▪ همراه ناهار یا شام، حتما سالاد بخورید. سبزی‌های سبزرنگ را در رژیم غذایی روزانه‌تان بگنجانید. در رستوران کلم بروکلی بخارپز یا اسفناج ساتوری‌شده سفارش دهید.

● کارهایی که می‌توانید ظرف ۲ هفته آینده انجام دهید:

▪ کرم یا لوسیون ضدآفتاب بخرید. ایرانی یا خارجی آن تفاوتی ندارند، نکته مهم این است که SPF آن حداقل ۳۰ باشد. خود را به استفاده از ضدآفتاب عادت دهید. از بیرون رفتن در بین ساعت‌های۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر خودداری کنید. در این ساعت‌ها اشعه آفتاب از هر زمان دیگری قوی‌تر و زیانبارتر است.

▪ سابقه خانوادگی خودتان را از نظر سرطان پیدا کنید. برای این کار از والدین، مادربزرگ یا پدربزرگ یا خاله‌ها، عمه‌ها، دایی‌ها و عموها کمک بگیرید. این کار بسیار مهم است زیرا شما می‌توانید بفهمید از نظر ژنتیکی چقدر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستید.

کارهایی که تا چند ماه آینده می‌توانید انجام دهید:

▪ سعی کنید به وزن ایده‌آل دست پیدا کنید. در هر سنی که هستید، یک برنامه منظم ورزشی برای خودتان تنظیم کنید یا در یک باشگاه ورزشی ثبت‌نام کنید. وزن مناسب و ورزش منظم خطر ابتلا به سرطان را بسیار کاهش می‌دهد.

▪ سیگار، قلیان و الکل را ترک کنید. حتی دود سیگار اطرافیان هم سرطان‌زاست بنابراین سعی کنید از جاهای پر دود و آلوده دور شوید.

ترجمه: دکتر آذین محبی نژاد