زنان ترکمن

زنان در جای جای کشور ما ایران مسوولیت های مهمی برعهده دارند.
در استان گلستان صنایع دستی فراوانی تولید می شود که زنان نقش عمده ای در تولید آنها دارند.
این تولیدات علا وه بر جنبه …

زنان در جای جای کشور ما ایران مسوولیت های مهمی برعهده دارند.

در استان گلستان صنایع دستی فراوانی تولید می شود که زنان نقش عمده ای در تولید آنها دارند.

این تولیدات علا وه بر جنبه های هنری در کمک به اقتصاد خانواده اهمیت زیادی دارد. مطمئنا حضور زنان در این فعالیت ها به نفع اقتصاد کشور نیز می باشد.

یکی از عمده ترین صنایع دستی رایج در استان گلستان، قالی بافی است که صرفا در بین زنان ترکمن رایج است. زنان و دختران ترکمن از روزگاران بسیار کهن به قالیبافی اشتغال داشته و این هنر را از نسلی به نسل دیگر انتقال داده اند و نیز یکی از عمده ترین راههای معیشت در بین ترکمانان، قالی بافی بوده است.

از میان عشایر ایران، هیچ یک همانند ترکمن ها، هنر جواهر سازی را به کمال نرسانده اند. زنان ترکمن از کودکی با انواع زیورهای طلا، نقره و سنگهای تزئینی آشنا شده و خود را با آن می آرایند.

استفاده از زیور در نزد ترکمن ها نه تنها جنبه خود آرایی و تزیینی داشته و دارد، بلکه از جنبه اقتصادی و فرهنگی نیز حائز اهمیت بوده است.

از نظر فرهنگی، زیورآلات ترکمن ها به واسطه آویزهای مختلف در هنگام حرکت، ایجاد سروصدا می کرده است که بیانگر قسمتی از فرهنگ آنها است.

طلسم ها و طومارها که حامل ادعیه هستند و قاب های قرآن که به گردن می آویزند، جنبه های اعتقادی استفاده از زیورآلات نزد ترکمن ها را روشن می سازند.

از میان طوایف ترکمن، پوشاک و زیورهای بانوان طایفه «تکه» مفصل تر و زیباتر است و تعداد قطعات آن بیشتر از طایفه «یموت» است.

زنان ترکمن علاوه بر زیورهایی که به کلاه و روسری خود می آویزند، برای تزئین موهای خود نیز زیورهایی خاص دارند. به طور مثال سکه ها و اشکال هندسی نقره ای به وسیله حلقه های نقره ای به یکدیگر وصل می شوند و در لابه لای موها بافته می شوند یا نقش های قلبی شکلی که به وسیله رشته ای بین دو بافته مو در پشت سر وصل می شود و گاهی بلندی آنها تا کمر می رسد.

از تزئینات گردن و گل یقه، گوشواره، دستبند، تلفیقی از انگشتر و دستبند، تزئینات پیراهن، کت و نیز تزئینات خاصی که برروی وسایل مورد استفاده زنان نظیر شانه، انگشتانه و ابزار نخ ریسی انجام می گیرد را می توان نام برد.

یکی دیگر از رشته های صنایع دستی رایج در استان گلستان، نمد مالی است که بیشتر برای استفاده شخصی تولید می شود و برخلاف سایر مناطق ایران که نمد مالی کاری مردانه است، در استان گلستان و بخصوص در بین ترکمانان نمد مالی و تولید محصولات نمدی به وسیله زنان انجام می شود.

نقش نمدها خطوط منحنی دارد و به نام های «چشم شتری»، قوچ، عقرب زرد و تیرانا خوانده می شود. نمد خوب را از پشم بهاره گوسفند تهیه می کنند وزنان هنرمند نقش شاخ قوچ را برروی آن می اندازند.

انواع نمدهای تولید شده موارد مصرف مختلفی دارد، از قبیل نمد زیرپایی، نمدی که دور آلاچیق می پیچند و نمد شولا که چوپانان به خود می پیچند.

سوزندوزی تماما توسط زنان و دختران هنرمند انجام می شود. آنان با دقت و ظرافت، با نخ های رنگین، برروی عرقچین کودکان و مچ شلوار، دور یقه و سر دست پیراهن زنانه را سوزندوزی کرده، نقش های زیبایی می آفرینند.