مصائب تغییر سیاست های انرژی

اروپا با استقبال از انرژی های پاک, کاهش هزینه های انرژی فسیلی و گازهای گلخانه ای را دنبال می کند

سیاست‌های انرژی و سوخت پاک برای اقدامات متداول اروپایی‌ها باید امری ایده‌آل باشد. آلوده‌کننده‌ها مرز نمی‌شناسند. انرژی‌های تجدیدپذیر مانند توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی، اگر در سراسر اروپا به هم اتصال داشته باشند، با هزینه و نواقص کمتری روبه‌رو خواهند بود. وقتی وزش باد در آلمان قطع می‌شود، آفتاب در اسپانیا به خوبی می‌درخشد، اما وقتی هر دو منبع تحلیل روند، نیروگاه‌های هسته‌ای فرانسه یا نیروگاه‌های برقابی سوئیس می‌توانند آنها را جبران کنند.

طرح تجارت کربن در سطح اروپا اگر به درستی اجرا شود، می‌تواند هزینه کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را به حداقل برساند و تحول به سوی کاهش انتشار کربن، اتکا به واردات سوخت‌های فسیلی را کاهش خواهد داد.

با این حال، واقعیت پیچیده‌تر از این است. اتحادیه اروپا با ترکیب آشفته‌ای از سیاست‌های ملی، یارانه‌های گران‌قیمت، بازارهای انرژی قسمت شده و وابستگی روزافزون به واردات سوخت، دست و پنجه نرم می‌کند. اروپایی‌ها بعد از چند سال بحران، بیشتر از اینکه به منافعشان فکر کنند، درگیر هزینه‌ سیاست‌های تغییرات آب و هوایی شده‌اند. صنایع اروپا سه تا چهار برابر بیشتر از صنایع آمریکا برای گاز و بیش از

۲ برابر برای برق هزینه‌ می‌پردازند. یکی از دلایلی که اروپا تاکنون به اهداف انتشار خود دست یافته، رکود اقتصادی بلندمدت آن بوده است. با این حال، رکود و اقدامات ضد صنعتی‌سازی، سیاست تغییر آب و هوایی محسوب نمی‌شوند.

بنابراین اهداف جدید برنامه‌ریزی شده اتحادیه اروپا در راستای انتشار کربن، جنجالی بوده است. وقتی دستمزدها برای دسترسی دوباره به رقابت‌پذیری صادرات کاهش می‌یابند، مطرح کردن ایده افزایش قیمت‌های انرژی کار سختی خواهد بود، به‌خصوص وقتی دیگر کشورهای دنیا تلاش چندانی برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای انجام نمی‌دهند.

سیاست فعلی اروپا به عنوان طرح ۲۰-۲۰-۲۰ شناخته شده است که طبق آن قرار است اعضای اتحادیه تا سال ۲۰۲۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را به میزان ۲۰ درصد (معادل سطوح سال ۱۹۹۰) کاهش دهند، به طوری که ۲۰ درصد ترکیب انرژی

مورد نیاز از منابع تجدیدپذیر انرژی تامین شود و بازدهی انرژی ۲۰ درصد افزایش یابد. کمیسیون اروپا، بعد از پشت سر گذاشتن یک مجادله نسبتا تند در این مورد، خواستار اجرای طرح بلندپروازانه‌ای برای کاهش ۴۰ درصدی گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ شده است.

این طرح بر لزوم وجود سهم حداقل ۲۷ درصدی منابع تجدیدپذیر در ترکیب انرژی مورد نیاز تاکید می‌کند؛ حتی اگر اهداف ملی جدیدی برای انرژی تجدیدپذیر وجود نداشته باشد. همچنین کمیسیون اروپا از ارائه طرح پیشنهادی جدید برای تصویب قانون توسعه گازهای حاصل از لایه‌های شیل امتناع کرد.

تصمیم به انعطاف‌پذیری بیشتر در تعیین ترکیبات منابع انرژی کشورها برای بریتانیا یک پیروزی محسوب می‌شود، اما این موضوع اعتراضاتی را از سوی گروه‌های خاص برانگیخته است. لابی‌گرهای انرژی‌های پاک این هدف‌گذاری را خیلی ساده و بی‌تاثیر می‌دانند.

بسیاری از آنها می‌گویند اگر اروپا می‌خواهد هدف کاهش ۸۰ تا ۹۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ را محقق کند، اکنون باید انتشار را تا ۵۵ درصد کاهش دهد و ۴۵ درصد انرژی مورد نیاز آن از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین شود. در مقابل، لابی‌های تجاری اتحادیه اروپا در مورد افزایش هزینه‌های انرژی هشدار داده و می‌گویند اروپا در معرض این خطر قرار دارد که «به تنهایی و بدون هیچ حمایتی در خط مقدم این موضوع قرار گیرد.»

بنابراین کمیسیون اروپا به‌طور فزاینده‌ای مجبور شده این بحث را در قالب نجات اروپا به جای نجات زمین مطرح کند. طبق یک سیاست بلندمدت که امکان پیش‌بینی کردن را‌ به سرمایه‌گذاران حوزه تکنولوژی‌هایی با کربن پایین داده، این سرمایه‌گذاری‌ها به نوبه خود نوآوری و ایجاد صنایع تکنولوژی سبز را افزایش می‌دهند. بر این اساس، تکنولوژی‌ تجدیدپذیر برای کشورهای نسبتا آشفته جنوب اروپا، می‌تواند به جبران کسری‌های تجاری کمک کند و برای کشورهای شرق اروپا، آسیب‌پذیری در برابر روسیه را کاهش می‌دهد. کمیسیون اروپا برای کمک به بخش صنعت، پیشنهاد داده اجازه انتشار آزاد به بخش‌های رو به رشدی که در برابر افزایش قیمت‌های انرژی آسیب‌پذیرند، ادامه پیدا کند.

طبق مدل‌های مختص کمیسیون، اهداف جدید تا سال ۲۰۳۰ یا بازدهی را حدود ۵/۰ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) (در مقایسه با روند فعلی) کاهش می‌دهند یا آن را به واسطه تقویت اقدامات در راستای صرفه‌جویی در مصرف انرژی، محدود کردن مجوزهای رایگان انتشار و اعمال مالیات بر کربن در دیگر بخش‌های اقتصاد، به همین میزان افزایش می‌دهند. به نظر می‌رسد کاهش گسترده‌تر انتشار تا۴۵ درصد، آسیب بیشتری ایجاد نکند، اما چنین طرحی در نشست ماه مارس، محکوم به شکست است. کانی هدگارد، کمیسیونر تغییرات آب و هوا در این زمینه می‌گوید: «هنر سیاست این است که طرحی را پیشنهاد کنیم که امکان دستیابی به آن وجود داشته باشد.»

شکست هدف

این شور و هیجان بر سر اهداف انتشار گازهای گلخانه‌ای مشکل عمیق‌تری را نادیده گرفته است: بازارهای کربن و انرژی اروپا عملکرد درستی ندارند. هدف طرح تجارت کربن این بود که کربن را ارزش‌گذاری کنند تا کشورها به استفاده از انرژی‌های جایگزین تشویق شوند، اما طراحی سیاست ضعیف، رکود اقتصادی و واگذاری معافیت‌های فراوان مانع تحقق این هدف شد. کمیسیون اروپا خواستار تشکیل «بانک مرکزی» برای مجوزهای انتشار جهت تثبیت این بازار شد، اما دسته‌بندی آن سال‌ها طول می‌کشد.

و اگرچه بسیاری مقامات از بالا بودن قیمت انرژی در اروپا در مقایسه با رقبا ابراز نگرانی کرده‌اند، اما تفاوت‌های فاحش درون خود اروپا اصلا مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

کسب‌وکارها و خانوارهای برخی کشورهای اروپایی در مقایسه با برخی دیگر چهار برابر بیشتر پول گاز یا برق می‌پردازند. قیمت‌های عمده‌فروشی در حال کاهش یا ثابت شدن است، اما قیمت‌های خرده‌فروشی به دلایل مختلف مانند قوانین ناهمگون، کنترل قیمت‌ها و مالیات‌بندی (به عنوان مثال، پرداخت مالیات برای انرژی‌های تجدیدپذیر) در حال افزایش است. اسپانیا حجم بالایی انرژی‌ خورشیدی و بادی تولید می‌کند، اما به‌دلیل اتصالات شبکه‌ای ضعیف، امکان صادرات گسترده این انرژی به فرانسه را ندارد. تا زمانی که بازارهای اروپا در چارچوب قوانین انتشار تثبیت نشوند، نمی‌توان برق و گاز را در سراسر این قاره داد و ستد کرد و اهداف بلندپروازانه‌تر در مورد تغییرات آب‌وهوایی با خطر شکستی‌ پرهزینه‌تر روبه‌رو خواهند بود.

مترجم: مریم رضایی