فؤاد البعلی:وحدت و پراکندگی عرب

فاروق عبدالعزیز ترجمه ی هدی بصیری

فؤاد البعلی یکی از جامعه شناسان مطرح در آمریکاست.دارای اصالتی عراقی و سالهاست که در دانشگاه ایالت کنتاکی آمریکا مشغول به تدریس است.در سال1953مدرک لیسانس خود را در رشته ی فلسفه از دانشگاه بغداد دریافت نمود.و چهار سال بعد نیزمدرک فوق لیسانس انسان شناسی خود را در دانشگاه کنساس آمریکا اخذ کرد. وی مقطع دکتری در رشته ی علوم اجتماعی را در سال 1960در دانشگاه ولایت لویزانا به پایان رساند.

تجربه ی آشنایی با علی وردی:
او در گفتگویی با مجله ی علوم انسانی در رابطه با این تجربه می گوید:"در سال دوم تحصیلات دانشگاهی خویش در دانشگاه بغداد بودم که دکتر علی وردی (1950)از آمریکا بازگشت.در سالهای 1963-1962زمانی که من نیز از آمریکا بازگشتم و مشغول تدریس در همان دانشگاه شدم رابطه ی دوستانه ای میان  من و د.وردی به وجود آمد.در آن سالها گروه جامعه شناسی دانشگاه بغداد فقط متشکل از  4 نفر بود: د.علی وردی، د.حاتم کعبی، د. عبدالجلیل طاهر و منشی بخش که او نیز در همین رشته فارق التحصیل مقطع فوق لیسانس بود.در سال  1963 به دلیل انقلاب نظامی در عراق  د.عبدالجلیل طاهر را از دانشگاه اخراج کردند. برای پر کردن جای خالی ایشان وظیفه ی تدریس ماده ی تاریخ تفکر اجتماعی که قبلا توسط ایشان ارائه می شد به من واگذار گردید. آن موقع تدریس 4 ماده ی درسی دیگر نیز به طور همزمان بر عهده ی من بود.در پایان همان سال بود که بنا به دلایلی کشور را ترک کردم.حتی در دوری از وطن رابطه ی دوستی ام را با د. علی وردی حفظ کردم چرا که به حق او را مردی شایسته و دوستی وفادار یافته بودم.آخرین کتاب خود را هم به پاس این دوستی به این استاد بزرگوار تقدیم نمودم .عنوان این کتاب : "ابن خلدون و علوم اجتماعی نوین: بررسی تحلیلی" که در سال 1997 منتشر شد.

سوابق فعالیت های دانشگاهی:
1962-1960 تدریس در دانشگاه ولایت تنیسی-ایالات متحده ی آمریکا
1963-1962تدریس در دانشگاه بغداد- عراق
1964-1963 دانشگاه ولایت تنیسی
1968-1964دانشگاه فلوریدا
2000-1968 دانشگاه کنتاکی غربی
1975-1974استاد مهمان در دانشگاه آمریکایی بیروت
1980-1978استاد مهمان در دانشگاه کویت
1985-1983استاد مهمان در دانشگاه کویت

سوابق پژوهش میدانی:
1954درجنوب عراق
 1960درجنوب لویزانا
1975درلبنان
1980-1979 در کویت
د.بعلی که عنوان پروفسوری یافت در طول این سالها جوائز و عناوین افتخاری فراوانی را از آن خود کرده است. از جمله جایزه ی روش تدریس برگزیده در دانشگاه کنتاکی1973.چنانکه توانست چند فرصت پژوهشی و مطالعاتی را در طول حیات علمی خود کسب کند.

پژوهش ها و تألیفات:
    _کتابها:
•    فلسفه ی اجتماعی و اخلاقی اخوان الصفا ،بغداد،انتشارات المعارف،1958.
•    رابطه ی مردم با زمین در جنوب عراق، گینسفل،انتشارات دانشگاه فلوریدا،1966.
•    مدخلی در علوم اجتماعی(با همکاری کلفتون بریانت)،نشر شیکاگو راند مکنالی،1970.
•    جامعه شناسی شهری(با همکاری جورپزیف فاندیفر) ، نیویورک،1970.
•    آسیب شناسی انحرافات(با همکاری جون رید)،نیوجرسی،1972.
•    دانش فرهنگ بشری نزد ابن خلدون،پژوهشگر اچ.سیمون،انتشارات محمد اشرف در پاکستان،1978.  (این کتاب توسط بعلی ترجمه شده است)
•    ابن خلدون و نمدهای تفکر اسلامی ،(با همکاری علی وردی)،بوستون،1981.
•    جامعه ،دولت و تمدن:تفکر اجتماعی نزد ابن خلدون،انتشارات دانشگاه ولایت نیویورک،1980.
•    نهاد اجتماعی: تفکر اجتماعی نزد ابن خلدون، منتشر شده در نشر میریلاند و لندن و انتشارات دانشگاهی آمریکا.
•    ابن خلدون دانش جدید علوم اجتماعی،(این کتاب به زبان عربی نگاشته شده)،منتشر شده در بیروت ، دمشق و انتشارات دارالمدی،1997.
•    وحدت و پراکندگی عرب:از گذشته تا کنون، نیویورک و آکسفورد،2004.
•    دانش تنظیم جامعه ی انسانی ،انتشارات ادون میلان،نیویورک،2005.

_پژوهش ها:
او تا کنون ده ها پژوهش را به انجام رسانیده که در مراکز نشر و مجلات علمی مختلفی به چاپ رسیده است. برخی از این پژوهش ها نیز در قالب فصل هایی از کتب مشترک التألیف به چاپ رسیده است که بیشتر آن ها در رابطه با اندیشه ابن خلدون و تفکر علی وردی است.

منبع :
برگرفته از مجله علوم انسانیه:  www.ulum.nl

از هدی بصیری در انسان شناسی و فرهنگ بخوانید:
گونه شناسی زبان تعارف در میان عرب زبانان مقیم در تهران
http://anthropology.ir/node/7214
علی وردی پیشگام جامعه شناسی معاصر در جهان عرب
http://anthropology.ir/node/7457
خانواده و زناشویی به مثابه فراگرد مبادله
http://anthropology.ir/node/7540
قیس نعمت نوری پایه گذار انسان شناسی در دانشگاه بغداد
http://anthropology.ir/node/7709
عبدالفتاح ابراهیم فتاح:جامعه شناسی در عراق
http://anthropology.ir/node/7576
 
فرهنگ توده ای و تخریب محیط زیست
http://anthropology.ir/node/7815
ساختا گرایی ،نشانه شناسی و فرهنگ عامه
http://anthropology.ir/node/8001
گزارش هم اندیشی نشانه شناسی: سخنرانی دکتر امیر علی نجومیان
http://anthropology.ir/node/7651
رنگ خدا و زبان سینمای ایران
http://anthropology.ir/node/8117
آشفتگی عقل بشری
http://anthropology.ir/node/8050
صفحه ی نگارنده در سایت انسان شناسی و فرهنگ:
http://anthropology.ir/node/7710