انسان شناسی(22)، زمینه های مطالعاتی خاص انسان شناسی: انسان شناسی غذا، تغذیه و کشاورزی

پنی وان استریک ترجمه ی زهره دودانگه

بررسی موضوعات غذا، تغذیه و کشاورزی تقسیم بندی زیر شاخه های مختلف انسان شناسی به ویژه انسان شناسی فیزیکی، باستان شناسی و انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی را نشان می دهد. انسان شناسان بر پایه ی استفاده از تاریخ، مشاهده مستقیم و گزارشات مستند، به رشته های تخصصی تغذیه و کشاورزی دیدگاهی جامع تر بخشیده اند؛ برای مثال بررسی تغذیه و کشاورزی در درون خانوارها و جوامع؛ و ارتباط دو جانبه میان بخش های مختلف سیستم غذایی مانند بازارها، آشپزی، سیستم کشاورزی، مقررات بین المللی و تجارت. دیدگاه های نظری متمایز مانند دیدگاه های ماتریالیستی، تکاملی، نمادین و بوم شناختی در کارهای انسان شناسانه ی این حوزه ها منعکس شده است (برای مثال نظریات کلود لوی استراوس و ماری داگلاس و نیز نظریات ماتریالیستی ماروین هاریس و سیدنی مینتز).
با وجود اینکه انسان شناسانه از اواخر قرن نوزدهم به موضوع تغذیه گرایش یافته بودند، رشته تخصصی انسان شناسی تغذیه در امریکای شمالی در میانه ی دهه ی 1970 تعریف شد. غذا پایه و اساس هر اقتصادی است و نقشی انکار ناپذیر و کلیدی در توصیفات قوم نگارانه ی همه مردم، جوامع و فرهنگ آن ها بازی می کند.
هر دو گروه انسان شناسان و باستان شناسان درباره ی تکامل نظام های امرار معاش و اینکه چگونه کشاورزی از جمع آوری غذا در حدود 10000 سال پیش پدید آمد (همراه با تغییرات بسیاری در فناوری) پژوهش کرده اند. اهمیت زمان و مکان پیدایش اولیه جانوران و گیاهان خانگی (اهلی) این پرسش را مطرح کرده است که چگونه اهلی کردن در شرایط اکولوژیکی متفاوت در زمان ها و مکان های گوناگون رخ داده است. شکار و گرد آوری، باغداری و شبانی و تحول و توسعه کشاورزی راه های مختلفی را نشان داده اند که مردم توسط آنها خود را با محیط پیرامونی خویش به منظور بدست آوردن غذا تطبیق داده اند. صد سال گذشته شاهد توسعه  ی سریع کشاورزی صنعتی و سیستم های صنعتی غذا بوده است. انسان شناسان ثبت کرده اند که چگونه فرایندهایی مانند استعمارگری، سرمایه داری صنعتی و تجارت محصولات کشاورزی به طور بنیادین تولید غذا و عادات غذایی مردم را توسط توجه به محصولات نقدی به جای محصولات غذایی تغییر داده است. کارهای میدانی قوم نگاری تفصیلی، اثرات ناشی از تغییر تغذیه بر سلامتی –مانند نرخ های افزایش یا کاهش سوء تغذیه و یا کمبود تغذیه- را آشکار می کند.
برخی انسان شناسان بر قابلیت غذا در انتقال معانی متمرکز شده اند. غذا نشانه ای از قومیت، جنسیت و طبقه است. انسان شناسان نشان داده اند که چگونه گروه های اجتماعی مختلف توسط به اشتراک گذاردن غذا با یکدیگر روابط برقرار کرده و این رابطه را حفظ می کنند. غذا به طور برجسته ای در مطالعات مذهبی-که برای مثال نان، غله، یا برنج توسط تشریفات مذهبی مورد تاکید قرار می گیرد- مجسم می شود.
رابطه خاص زنان با غذا در مطالعات تولید و فراهم آوری غذا مورد تاکید است و نیز در شیوع اختلالات مصرف غذا در زنان بازتاب یافته است. (بی اشتهایی عصبی، پرخوری، چاقی ، اعتیاد به رژیم غذایی، و غیره). زنان به عنوان مسئولان تامین مواد غذایی خانوار همواره قادر به کنترل رژیم غذایی خود نیستند.
شاید دسترسی به غذا یکی از اساسی ترین حقوق بشر باشد که از یک دید کاربردی انسان شناسی، کار بر روی غذا، تغذیه و کشاورزی را گرد هم می آورد. انسان شناسان به طور منظم به بحث های سیاستی درباره امنیت غذا وارد شده و بررسی می کنند که چگونه تغذیه و مداخلات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه سبب افزایش نا امنی غذایی می شود. آن ها کارمندان دولت، کارگران توسعه و نخبگان محلی را که سعی بر عقلانی سازی سیستم کشاورزی بر اساس نظام های کشاورزی غرب دارند، مورد انتقاد قرار می دهند. پژوهش در آغاز قرن بیست و یکم نشان داد که چگونه کشاورزان در بخش های مختلف دنیا تنوع ژنتیکی را به عنوان راهبردی برای حفظ امنیت غذایی بکار می برند؛ انسان شناسان و سایرین بررسی می کنند که چگونه بیوتکنولوژی و غذاهای اصلاح شده ژنتیکی ممکن است تنوع غذایی و امنیت غذایی را در آینده تحت تاثیر قرار دهد.
 
Penny Van Esterik
مقاله به صورت زیر ارجاع داده شود:
•    MLA Style:   "anthropology." Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
•    APA Style:   anthropology. (2010). Encyclopædia Britannica. Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite.  Chicago: Encyclopædia Britannica.
 

پرونده ی «غذا» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/10379