میخائیل باختین(1)

مریم آقازاده

بخش اول
به نظر برخی میخائیل باختین یکی از بزرگترین نظریه پردازان ادبیات در قرن بیستم است. دامنه تاریخی نوشته های او و اوضاع سیاسی زمانه نگارش آنها (به ویژه سرکوب سیاسی دوره استالین) از باختین یک فیلسوف اجتماعی حائز اهمیت ساخته اند. از دهه 1970 برخی از مفاهیم کلیدی وی مانند انگاره گفت و شنودی  و مفهوم چندآوایی  در انسان شناسی به کار گرفته شده اند.
باختین در سال 1985 در شهر اورل واقع در جنوب مسکو متولد شد، و در دانشگاه سنت پترزبورگ ادبیات کلاسیک و فلسفه مطالعه کرد. او عمدتاً به دلایل سیاسی بیشتر عمر خود را در گمنامی سپری ساخت و از سال 1936 تا 1961 در جای دور افتاده¬ای به نام دانشکده تربیت معلم به تدریس مشغول بود. وی در این دوران ارتباط خود را با اعضای "حلقه باختین ـ که علائق مشترک متعددی همچون کانت و فلسفه معاصر آلمان، فیزیک نوین پلانک، اینشتین و بوهر داشتند ـ حفظ کرد. و طی این مدت آثار گوناگونی در زمینه علم اخلاق  و زیبایی شناسی  تألیف نمود که از بین آنها می¬توان به «در باب فلسفه کنش» که مدتها پس از مرگ باختین منتشر شد اشاره کرد.
در اواخر دهه 1920 وی رساله «مشکلات هنر داستایفسکی» را نوشت که در سال 1929 منتشر شد. طی دهه 30 و 40 باختین بخشی از مهمترین مطالعات خود درباره رمان ـ شامل گفتمان در رمان ، صورتهای زمان و کرونوتوپ  در رمان و حماسه در رمان می¬باشد ـ را به پایان رساند.

 

برای خواندن این مقاله در اینجا کلیک کنید.