کتابشناسی تئاتر و تاریخ (2)

مظفر پاسدار شیرازی

در این یادداشت و یادداشت های مشابه بعدی به صورت تفکیکی به بحث ماخذ‌شناسی کتابهایی از حوزه‌ی تئاتر پرداخته خواهد شد که در حوزه میان‌رشته‌ای مشترک با زمینه ای علمی دیگر نگارش یافته‌اند، برای این منظور در گام نخست به سراغ تاریخ رفته و حوزه‌ میان‌رشته‌ای نمایش و تاریخ مورد بررسی واقع می شود.

در این یادداشت و یادداشت های مشابه بعدی به صورت تفکیکی به بحث ماخذ‌شناسی کتابهایی از حوزه‌ی تئاتر پرداخته خواهد شد که در حوزه میان‌رشته‌ای مشترک با زمینه ای علمی دیگر نگارش یافته‌اند، برای این منظور در گام نخست به سراغ تاریخ رفته و حوزه‌ میان‌رشته‌ای نمایش و تاریخ مورد بررسی واقع می شود.

در این یادداشت و یادداشت های مشابه بعدی به صورت تفکیکی به بحث ماخذ‌شناسی کتابهایی از حوزه‌ی تئاتر پرداخته خواهد شد که در حوزه میان‌رشته‌ای مشترک با زمینه ای علمی دیگر نگارش یافته‌اند، برای این منظور در گام نخست به سراغ تاریخ رفته و حوزه‌ میان‌رشته‌ای نمایش و تاریخ مورد بررسی واقع می شود.

تاریخ هنرهای نمایشی و آیینی در ایران
1.    ایزدی، علی ، شکل‌گیری تعزیه در ایران - تعزیه سیار اراک و مقایسه با تاترواگن ایتالیا (قرون وسطی)، اراک: دانشگاه آزاد اسلامی (اراک)، ۱۳۸۶.
2.    ب‍الازاده‌، ام‍ی‍رک‍اوس‌، ‏ جنگ، نمایش، اسطوره، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر‏‫، ۱۳۸۶.‬ ‏‫۱۸۱ ص.‬
3.    بیضایی، بهرام، نمایش در ایران؛ تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان، 1380.
4.    ت‍ق‍ی‍ان‌، لال‍ه‌، درب‍اره‌ ت‍ع‍زی‍ه‌ و ت‍ئ‍ات‍ر، تهران:‌ ن‍ش‍ر م‍رک‍ز، ۱۳۷۴. ۲۳۹ ص‌
5.    جنتی عطایی، ابوالقاسم، بنیاد نمایش در ایران، تهران: ابن‌سینا، 1333.
6.    ج‍وان‍م‍رد، ع‍ب‍اس‌، ‏ پ‍در خ‍وان‍ده‌ م‍ردی‌ در غ‍ب‍ار م‍ن‍ی‍ت‌ (ن‍ق‍د ب‍ر ت‍ئ‍ات‍ری‌ م‍ص‍طف‍ی‌ اس‍ک‍وئ‍ی‌)، ‏ تهران: اف‍ک‍ار، ۱۳۸۲،
7.    دهقانی، حسین، تعزیه در بوشهر، تهران: طلوع دانش‏، ‏۱۳۸۷.‬‬
8.    راه‍گ‍ان‍ی‌، روح‌ ان‍گ‍ی‍ز‏‫، ‏تاریخ نمایش، تئاتر و اسطوره در عهد باستان، ‏تهران: نشر قطره‏‫، ۱۳۸۸.‬ ‏‏‫۹۵۲ ص.‬
9.    س‍ت‍اری‌، ج‍لال‌، پ‍رده‌ه‍ای‌ ب‍ازی‌ (م‍ج‍م‍وع‍ه‌ م‍ق‍الات‌) درب‍اره‌ ت‍ع‍زی‍ه‌ و ت‍ئ‍ات‍ر، تهران:‌ ن‍ش‍ر م‍ی‍ت‍را، ۱۳۷۹. ص‌ ۲۳۰
10.    ستاری، جلال، زمینه اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران، جلال ستاری. تهران: نشر مرکز، ‏۱۳۸۶.‬‬‬‬‬‬‬‬
11.    شهیدی، عنایت‌الله، پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی؛ دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران1380.
12.    ‏صالح‌پور، اردشیر، ‏ ترانه نمایش‌های پیش‌پرده‌خوانی در ایران (۱۳۲۰ - ۱۳۳۲)،‏ ‏‫‏تهران: نمایش، ‏‫‏‏۱۳۸۸،‏ ‏‫‏‏۵۶۴ ص
13.    ع‍رف‍ان‌، ح‍ی‍در، ت‍ع‍زی‍ه‌ در اس‍ت‍ان‌ ب‍وش‍ه‍ر، ش‍ی‍راز: ن‍وی‍د ش‍ی‍راز، ۱۳۷۹.
14.    ف‍لاح‌زاده‌، م‍ج‍ی‍د، ت‍اری‍خ‌ اج‍ت‍م‍اع‍ی- س‍ی‍اس‍ی‌ ت‍ات‍ر در ای‍ران‌، ت‍ه‍ران‌: پ‍ژواک‌ ک‍ی‍وان‌، م‍رک‍ز بین‌‌ال‍م‍ل‍ل‍ی گ‍ف‍ت‍گ‍وی‌ تمدنها‏‏‏‏‏، ۱۳۸۴.
15.    کاظمی، سمانه، میرعزا کاشانی در قملرو تعزیه، [برای] پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، ‏تهران‬: شرکت انتشارات سوره مهر، ‏۱۳۸۶.‬
16.    گ‍ل‍ی‌زواره‌، غ‍لام‍رض‍ا، از م‍رث‍ی‍ه‌ ت‍ا ت‍ع‍زی‍ه‌: ب‍ررس‍ی‌ه‍ای‍ی‌ درب‍اره‌ چ‍گ‍ون‍گ‍ی‌ ش‍ک‍ل‌گ‍ی‍ری‌ ت‍ع‍زی‍ه‌ و ت‍ج‍زی‍ه‌ و ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ن‍س‍خ‍ه‌ه‍ای‌ آن‌ ب‍ه‌ه‍م‍راه‌ ن‍م‍ون‍ه‌ه‍ای‍ی‌ از اش‍ع‍ار...، ق‍م‌: ح‍س‍ن‍ی‍ن‌ ع‍ل‍ی‍ه‍اال‍س‍لام‌، ۱۳۸۲.
17.    گ‍ل‍ی‌زواره‌، غ‍لام‍رض‍ا، ک‍ن‍دوک‍اوی‌ در ت‍ع‍زی‍ه‌ و ت‍ع‍زی‍ه‌خ‍وان‍ی‌، ق‍م: م‍ه‍راس‌، ۱۳۷۹.
18.    مستوفی، عبدالله، شرح زندگانی من، یا تاریخ اجتماعی دوره قاجاریه؛ جلد 1 و 3، چاپ دوم، نشر زوار، تهران. 1340
19.    م‍ظل‍وم‌زاده‌، م‍ح‍م‍دم‍ه‍دی‌، س‍ی‍ر ت‍اری‍خ‍ی‌ ت‍ع‍زی‍ه‌ در ک‍ازرون‌، ب‍ا ه‍م‍ک‍اری‌ واح‍د ف‍ره‍ن‍گ‌ م‍ردم‌ م‍رک‍ز ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌، م‍طال‍ع‍ات‌ و س‍ن‍ج‍ش‌ ب‍رن‍ام‍ه‌ای‌ ص‍دا و س‍ی‍م‍ا، ت‍ه‍ران‌: ص‍دا و س‍ی‍م‍ای‌ ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌، م‍رک‍ز ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌، م‍طال‍ع‍ات‌ و س‍ن‍ج‍ش‌ ب‍رن‍ام‍ه‌ای‌، ۱۳۸۲.
20.    م‍ل‍ک‌پ‍ور، ج‍م‍ش‍ی‍د، س‍ی‍ر ت‍ح‍ول‌ م‍ض‍ام‍ی‍ن‌ در ش‍ب‍ی‍ه‌خ‍وان‍ی‌ ه‍م‍راه‌ ب‍ا م‍ج‍ال‍س‌ ق‍رب‍ان‍ی‌ ک‍ردن‌ اس‍م‍ع‍ی‍ل‌ در راه‌ خ‍دا، ش‍ه‍ادت‌ ام‍ام‌ ح‍س‍ی‍ن‌(ع‌)، ام‍ی‍ر ت‍ی‍م‍ور و وال‍ی‌ ش‍ام‌، م‍ال‍ی‍ات‌ گ‍رف‍ت‍ن‌ ج‍ن‍اب‌ م‍ع‍ی‍ن‌ال‍ب‍ک‍اآ، تهران:‌ ج‍ه‍اد دان‍ش‍گ‍اه‍ی‌ (دف‍ت‍ر م‍رک‍زی‌)، ب‍خ‍ش‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، واح‍د ف‍وق‌ ب‍رن‍ام‍ه‌، ۱۳۶۶. ۲۷۸ ص
21.    میرشکاری، علیرضا، نسخه و نسخه‌نویسی تعزیه در میناب، با مقدمه‌ای از احمد جولایی، بوشهر: شروع، ‏‏‏۱۳۸۲.
22.    همایونی، صادق، شیراز خاستگاه تعذیه ، شیراز: بنیاد فارس شناسی ،1377
23.    همایونی، صادق، تعزیه در ایران؛ شیراز: نشر نوید شیراز، 1380
24.    ه‍م‍ای‍ون‍ی، ص‍ادق‌، ‏‏‏ت‍ع‍زی‍ه‌ و ت‍ع‍زی‍ه‌خ‍وان‍ی‌، ، شیراز: انتشارات جشن هنر شیراز 1353
25.    ه‍ن‍ری، م‍رت‍ض‍ی‌ ،‌ ‏ت‍ع‍زی‍ه‌ در خ‍ور، ت‍ه‍ران‌: اطلاع‍ات‌‏‏‏، ۱۳۸۱.
26.    وثوقی، علی‌اکبر، تعزیه‌خوانی در شهرستان سیرجان، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی، ۱۳۸۶.
27.    اف‍ش‍اری، م‍ه‍ران‌، ‌ه‍ف‍ت‌ ل‍ش‍گ‍ر (طوم‍ار ج‍ام‍ع‌ ن‍ق‍الان‌) از ک‍ی‍وم‍رث‌ ت‍ا ب‍ه‍م‍ن‌، م‍ق‍دم‍ه‌، ت‍ص‍ح‍ی‍ح‌ و ت‍وض‍ی‍ح‌ م‍ه‍ران‌ اف‍ش‍اری‌، م‍ه‍دی‌ م‍دای‍ن‍ی‌ ت‍ه‍ران‌: پ‍ژوه‍ش‍گ‍اه‌ ع‍ل‍وم‌ ان‍س‍ان‍ی‌ و م‍طال‍ع‍ات‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، ۱۳۷۷. ۸۳۰ ص‌.
28.    ان‍ص‍اری‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر، ‏نمایش روحوضی: زمینه، زمانه و عناصر خنده‌ساز، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر‏‫، ۱۳۸۷.‬‬ ‏‫۱۱۸ ص.‬
29.    ب‍ه‍رام‍ی‌، ای‍رج‌، ‏‫ق‍ص‍ه‌ ع‍اش‍ق‍ان‌ ق‍دی‍م‍ی‌: چ‍ش‍م‌ان‍دازی‌ ب‍ر چ‍گ‍ون‍گ‍ی‌ ق‍ص‍ه‌ ع‍ام‍ی‍ان‍ه‌ و ق‍ص‍ه‌گ‍وی‍ی‌ (ن‍ق‍ال‍ی‌) در ای‍ران‌ از آغ‍از ت‍ا ام‍روز، ه‍م‍راه‌ ب‍ا دو ق‍ص‍ه‌ ع‍ام‍ی‍ان‍ه‌ ع‍اش‍ق‍ان‍ه‌، ت‍ه‍ران‌: ورج‍اون‍د، ۱۳۸۲. ص‌ ۲۵۹
30.    ت‍ق‍ی‌پ‍ور، آت‍ش‌، طن‍ز س‍ی‍اه‌پ‍وش‌، ت‍ه‍ران‌: ک‍ل‍ب‍ه‌ ه‍ن‍ر، ۱۳۸۱. ۳۷ ص‌.
31.    ح‍ائ‍ری‌، ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن‌، زن‍ان‌ ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌: پ‍ژوه‍ش‌ و ن‍ق‍ال‍ی‌ از آذر‌گ‍ش‍سب‌ ت‍ا ه‍م‍ای‌، ت‍ه‍ران‌: پ‍ی‍ون‍د ن‍و، ۱۳۸۳.‏‫‏[۱۷۵] ص‌.‬
32.    ح‍س‍ی‍ن‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌، س‍ام‌ن‍ام‍ه‌: طوم‍ار ن‍ق‍ال‍ی‌، ت‍ه‍ران‌: ن‍م‍ای‍ش‌، ۱۳۸۰. ۲۴۸ ص‌.
33.    ش‍م‍ش‍اد، ح‍س‍ن‌، خ‍لاص‍ه‌ ق‍ص‍ه‌ و ن‍م‍ای‍ش‍ن‍ام‍ه‌ه‍ای‌ ت‍خ‍ت‌ ح‍وض‍ی‌، ب‍ه‌اه‍ت‍م‍ام‌ داود ف‍ت‍ح‍ع‍ل‍ی‌ ب‍ی‍گ‍ی‌، ت‍ه‍ران‌: ن‍م‍ای‍ش‌، ۱۳۸۲.۱۸۳ ص‌.
34.    ش‍ه‍ری‍اری‌، خ‍س‍رو، اف‍س‍ان‍ه‌ ش‍ب‌زن‍ده‌داران‌: گ‍ف‍ت‍گ‍و ب‍ا ح‍س‍ی‍ن‌ ی‍وس‍ف‍ی‌، م‍ح‍م‍ود ی‍ک‍ت‍ا، رض‍ا ع‍رب‌زاده‌، س‍ع‍دی‌ اف‍ش‍ار، م‍ص‍طف‍ی‌ ع‍رب‌زاده، [ت‍ه‍ران‌]: ک‍اوش‍گ‍ر، ۱۳۷۷. ۱۳۲ ص‌.
35.    ع‍اش‍ورپ‍ور، ص‍ادق‌، نمایش‌های ایرانی، پژوهش و نگارش صادق عاشورپور [برای] پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر‏‫، ۱۳۸۹‏ ‮‬‬ج.۱. نمایش‌های کیش زروان. ج.۲. تعزیه. ج.۳. نمایش‌های آئین مزدایسنا. ج.۴. نقالی.
36.    ع‍ن‍اص‍ری‌، ج‍اب‍ر، ش‍ن‍اخ‍ت‌ اس‍اطی‍ر ای‍ران‌: ب‍راس‍اس‌ طوم‍ار ن‍ق‍الان‌ (پ‍ی‍وس‍ت‌: داس‍ت‍ان‍ه‍ای‍ی‌ از ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ و.)، ت‍ه‍ران‌: س‍روش‌، ۱۳۷۰. ۱۴۸ ص.
37.    ک‍ی‍ان‌اف‍راز، اع‍ظم‌، ج‍ادوی‌ ص‍ح‍ن‍ه‌: زن‍دگ‍ی‌ ت‍ئ‍ات‍ری‌ ع‍زت‌ال‍ل‍ه‌ ان‍ت‍ظام‍ی‌ ب‍ه‌ ض‍م‍ی‍م‍ه‌‌ی پ‍ی‍ش‌‌پ‍رده‌‌خ‍وان‍ی‌ در ای‍ران‌ پ‍ای‍ان‌‌ن‍ام‍ه‌‌ی ت‍ح‍ص‍ی‍ل‍ی‌ ع‍زت‌‌ال‍ل‍ه‌ ان‍ت‍ظام‍ی‌ ، [با مقدمه‌ی حمید سمندریان]. ویراست ۲، ت‍ه‍ران‌: اف‍راز‏‫‏، ۱۳۸۸.‬ ‏‫‏۳۵۱ ص‌.‬
38.    م‍ح‍ب‍ی‌، ح‍س‍ی‍ن‌، پ‍ی‍ش‌ پ‍رده‌خ‍وان‍ی‌ در ای‍ران‌، م‍ق‍دم‍ه‌ ح‍م‍ی‍د ق‍ن‍ب‍ری‌، ت‍ه‍ران‌: ع‍ل‍م‌ و ورزش‌، ۱۳۸۲. [۱۷۷] ص‌.
39.    م‍ح‍ج‍وب‌، م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر، ن‍م‍ای‍ش‌ ک‍ه‍ن‌ ای‍ران‍ی‌ و نقال‍ی‌، ش‍ی‍راز.، ۲۶‎14‬ ص‌ (ان‍ت‍ش‍ارات‌ ج‍ش‍ن‌ ه‍ن‍ر ش‍ی‍راز ۳)
40.    م‍وس‍وی‌ اس‍دزاده‌، س‍ی‍ام‍ک‌، ن‍ق‍ل‌ و ن‍ق‍ال‍ی‌: س‍ی‍د م‍ص‍طف‍ی‌ س‍ع‍ی‍دی‌ و روای‍ت‌ه‍ای‍ش‌، خ‍رم‌آب‍اد: اف‍لاک‌، ۱۳۸۲. ۱۰۲ ص‌.
41.    نجفی‌ثانی‌نوقابی، زینب، ‏‫در مسلخ عشق: شرح تفصیلی مراسم تعزیه‌خوانی (قتلگاه) روز عاشورا.، مشهد: مهرصفا، ‏‫۱۳۸۷. ‬‏‫۳۲۸ ص.‬
42.   


تاریخ تئاتر (سایر ملل)
1.    اورل‍ی‍ا، ج‍اک‍وم‍و، ‏‫‏‏‏‭‭‭‎ک‍م‍د‌ی‍ا دل‌‌آرت‍ه‌، مترجم ناتالی چوبینه. تهران: اف‍ک‍ار ت‍ج‍رب‍ه‌‏‫، ۱۳۸۳، ‏‫‏‏۲۳۰ ص‌.
2.    ب‍ارت، رولان،‌ ت‍ئ‍ات‍ر در غ‍رب‌،‏ (دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف‌ پ‍ل‍ئ‍ی‍اد ت‍اری‍خ‌ ن‍م‍ای‍ش‌ در ج‍ه‍ان‌؛ ک‍ت‍اب‌ س‍وم‌)، م‍ت‍رج‍م‌ ن‍ادع‍ل‍ی‌ ه‍م‍دان‍ی‌، ‏تهران: ن‍م‍ای‍ش،‌ ۱۳۷۰، ‏۳ ج‌، ‏ ج‌۱، از ع‍ه‍د ب‍اس‍ت‍ان‌ ت‍ا ع‍ص‍ر ب‍اروک‌ (م‍ع‍م‍اری‌ ت‍ئ‍ات‍ر)، - ج۲، رن‍س‍ان‍س‌ و ک‍لاس‍ی‍س‍ی‍س‍م‌، - ج۳، رم‍ان‍ت‍ی‍س‍م‌ ت‍ا اک‍س‍پ‍رس‍ی‍ون‍ی‍س‍م‌
3.    بدارد، راجر، گزیده یک قرن ادبیات نمایشی کودک و نوجوان، انتخاب، مقدمه و تحلیل، ویرایش و تصحیح حسین فدایی‌حسین، سرپرست گروه مترجمان علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد.، تهران: نمایشخانه تئاتر دانشگاهی ایران‏‫، ۱۳۸۸.‭‬ ۲ج.
4.    براکت، اسکارگروس،  تاریخ تئاتر جهان، ترجمه هوشنگ آزادی ور، ویراست فرخ وطن، تهران: مروارید، 1388، 562 ص
5.    ب‍ن‍ه‍ام‌، م‍ارت‍ی‍ن‌، ت‍ئ‍ات‍ر ام‍روز اف‍ری‍ق‍ا، ن‍وش‍ت‍ه‌ م‍ارت‍ی‍ن‌ ب‍ن‍ه‍ام‌ و ک‍ل‍ی‍و وی‍ک‌ ، ت‍رج‍م‍ه‌ م‍ن‍وچ‍ه‍ر ب‍ی‍گ‍دل‍ی‌ خ‍م‍س‍ه‌. ‏‫ تهران:‌ ‬‏‫ ان‍ت‍ش‍ارات‌ ن‍م‍ای‍ش‌‬‏‫، ۱۳۶۷.‬ ‏‫۱۵۴ص‬.
6.    پ‍ی‍س‍ک‍ات‍ور، اروی‍ن‌، ت‍ئ‍ات‍ر س‍ی‍اس‍ی‌، م‍ت‍رج‍م‌ س‍ع‍ی‍د ف‍ره‍ودی‌، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۱. ۳۷۶، ۳۲ ص‌
7.    حدادی، محمدحسین، سیر تحول تئاتر روایی در نمایشنامه‌های برتولت برشت، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران:‏‫، ۱۳۸۹.‬ ‏‫۱۵۲ ص.‬
8.    حسینی‌مهر، ناصر، ‏تئاتر معاصر اروپا، تهران: کتاب نشر نیکا‏‫، ۱۳۸۹.‬ ‏‫۳۹۶ ص.‬
9.    خلاصه تاریخ تئاتر جهان،گردآوری گروههای آموزشی نشرآفتاب، تهران: آفتاب صبح، ۱۳۸۶، ‏ ‏‫۶۱ص،‬
10.    دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تئاتر به روایت ویل دورانت ترجمه عباس شادروان، تهران: نشر علمی و فرهنگی، 1386، 536 ص
11.    دوم‍ور، گ‍ی، ‏ ت‍ئ‍ات‍ر ق‍رن‌ ب‍ی‍س‍ت‍م‏ (دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف‌ پ‍ل‍ئ‍ی‍اد ت‍اری‍خ‌ ن‍م‍ای‍ش‌ در ج‍ه‍ان‌؛ ک‍ت‍اب‌ پ‍ن‍ج‍م‌)، م‍ت‍رج‍م‌ ن‍ادع‍ل‍ی‌ ه‍م‍دان‍ی‌، ‏ تهران: ن‍م‍ای‍ش‌ ، ۱۳۷۰، ‏۲۳۹ص‌
12.    راهگانی، روح انگیز،  تاریخ نمایش، تئاتر و اسطوره در عهد باستان، تهران: قطره، 1388، 954 ص
13.    روب‍ی‍ن‌، ژان‌ ژاک‌، ت‍ئ‍ات‍ر و ک‍ارگ‍ردان‍ی‌ ۱۹۸۰ - ۱۸۸۰، ت‍رج‍م‍ه‌ م‍ه‍ش‍ی‍د ن‍ون‍ه‍ال‍ی‌، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۳. ص‌ ۲۹۹
14.    رومییی، ژاکلین دو، تراژدی یونان، ژاکلین دو رومی‌یی ، ترجمه خسرو سمیعی، تهران: قطره، ۱۳۸۵.۲۱۲ ص.
15.    ف‍ردی‍ن‌، م‍ح‍م‍د، آم‍وزش‌ ت‍ئ‍ات‍ر "پ‍ی‍دای‍ش‌ ه‍ن‍ره‍ای‌ ن‍م‍ای‍ش‍ی‌ - م‍ک‍ت‍ب‍ه‍ای‌ ن‍م‍ای‍ش‍ی‌"، اردب‍ی‍ل‌ م‍ه‍ر غ‍زال‌، ۱۳۸۲. ص‌ ۱۲۵
16.    ک‍وپ‍ال‌، ع‍طاآال‍ل‍ه‌، س‍ر چ‍ش‍م‍ه‌ پ‍ی‍دای‍ش‌ ک‍م‍دی‌، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۴. ۴۱۳ ص‌. ۷ ص‌.، ن‍ق‍ش‍ه‌
17.    کورون، میشل، تئاتر نو در فرانسه، میشل کوروین، ترجمه‌ی مهوش قویمی. تهران: نشر قطره‏‫، ۱۳۸۸.‬‬ ‏‫۱۷۳ ص.‬‬
18.    ک‍ی‍ن‍درم‍ان‌، ه‍ای‍ن‍ت‍س‌، ت‍اری‍خ‌ ت‍ئ‍ات‍ر اروپ‍ا، ه‍ای‍ن‍ت‍س‌ ک‍ی‍ن‍درم‍ن، ت‍رج‍م‍ه‌ س‍ع‍ی‍د ف‍ره‍ودی‌. تهران:‌ م‍وس‍س‍ه‌ م‍طال‍ع‍ات‌ و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌‏‫، ۱۳۶۵، 352ص
19.    ل‍وک‍ل‍رک، گ‍ی‌، ‎م‍اج‍راه‍ای‌ ج‍اوی‍دان‌ ت‍ئ‍ات‍ر (رون‍د ت‍ک‍ام‍ل‍ی‌ ه‍ن‍ر ن‍م‍ای‍ش‌)، گ‍ی‌ ل‍ک‍ل‍رک‌، ک‍ری‍س‍ت‍ف‌ دس‍ول‍ی‍ر، ت‍رج‍م‍ه‌ ن‍ادع‍ل‍ی‌ ه‍م‍دان‍ی، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۱. ۴۸۰ ص‌.
20.    م‍اری‌، ژی‍زل‌، ‎ت‍ئ‍ات‍ر س‍م‍ب‍ول‍ی‍س‍ت‌ س‍رآغ‍ازه‍ا، س‍رچ‍ش‍م‍ه‌ه‍ا، پ‍ی‍ش‍ت‍ازان‌ و ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍ان‌، ژی‍زل‌ م‍اری‌، ت‍رج‍م‍ه‌ م‍ه‍وش‌ ق‍وی‍م‍ی‌، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۳. ص‌ ۲۶۳
21.    م‍اه‍ی‍ائ‍و - ت‍س‍ی‍ون‌ ت‍ئ‍ات‍ر در م‍ش‍رق‌ زم‍ی‍ن(دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف‌ پ‍ل‍ئ‍ی‍اد ت‍اری‍خ‌ ن‍م‍ای‍ش‌ در ج‍ه‍ان‌؛ ک‍ت‍اب‌ دوم‌)، م‍ت‍رج‍م‌ آزاده‌ م‍س‍ت‍ع‍ان‌، ‏ تهران: ن‍م‍ای‍ش‌ ، ۱۳۷۱، ص‌ ۲۴۵
22.    م‍ک‌گ‍وان‌، ک‍ن‍ت‌، دوران‌ طلای‍ی‌ ت‍ی‍ات‍ر، ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍ان‌ ک‍ن‍ت‌ م‍ک‌گ‍وئ‍ن‌، وی‍ل‍ی‍ام‌ م‍ل‍ن‍ت‍ز، م‍ت‍رج‍م‌ ف‌. م‍ج‍ی‍د، ک‍ل‍ن‌ ۱۳۶۹. ص‌ ۳۷۷
23.    مل‍ش‍ی‍ن‍گ‍ر، زی‍گ‍ف‍ری‍د، ‏ ت‍اری‍خ‌ ت‍ئ‍ات‍ر س‍ی‍اس‍ی‌، ت‍رج‍م‍ه‌ س‍ع‍ی‍د ف‍ره‍ودی‌، تهران: سروش(صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران)‏‫‏‫، ۱۳۶۶،‬‏ ‏‫۲ج،‬
24.    م‍م‍ت‌، دی‍وی‍د، زن‍دگ‍ی‌ در ت‍ئ‍ات‍ر، ن‍م‍ای‍ش‍ن‍ام‍ه‌ای‌ از دی‍وی‍د م‍ام‍ت‌. ب‍ا م‍ق‍دم‍ه‌ای‌ پ‍ی‍رام‍ون‌ ت‍ئ‍ات‍ر ن‍وی‍ن‌ آم‍ری‍ک‍ا و دی‍وی‍د م‍ام‍ت‌، ت‍رج‍م‍ه‌ داری‍وش‌ م‍ودب‍ی‍ان‌، تهران:‌ ق‍اب‌ص‍دا و س‍ی‍م‍ای‌ ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌، اداره‌ ک‍ل‌ پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای‌ س‍ی‍م‍ا، ۱۳۸۰. ۱۳۸ ص‌
25.    م‍ی‍ن‍ی‍ون‌، پ‍ل‌ - ل‍وئ‍ی‌، چ‍ش‍م‌ان‍داز ت‍ئ‍ات‍ر در ق‍رن‌ ب‍ی‍س‍ت‍م‌، ت‍رج‍م‍ه‌ ق‍اس‍م‌ ص‍ن‍ع‍وی‌، تهران:‌ ق‍طره‌، ۱۳۸۳. ص‌ ۴۵۵
26.    ن‍اردو، دان‌، تئاتر یونان و روم، ترجمه منوچهر پزشک. تهران: ققنوس، ‏‫۱۳۸۸.‬ ‏‫۱۵۲ ص.‬‬ .
27.    ن‍اظرزاده‌ ک‍رم‍ان‍ی‌، ف‍ره‍اد، آش‍ن‍ای‍ی‌ ب‍ا ت‍ئ‍ات‍ر س‍ی‍اه‍پ‍وس‍ت‍ان‌ آم‍ری‍ک‍ائ‍ی‌، تهران:‌ ب‍رگ‌، ۱۳۶۹. ۲۲۶ ص‌
28.    ه‍ال‍دن‌، س‍وزان‌ داس‍ت‍ان‌ ه‍ن‍ر ت‍ئ‍ات‍ر (ان‍گ‍ل‍س‍ت‍ان‌)، ن‍وی‍س‍ن‍ده‌ س‍وزان‌ ه‍ال‍دن‌، ت‍رج‍م‍ه‌ ص‍ال‍ح‌ ص‍ف‍وی‌، ۱۳۷۱. ۶۲ ص‌.


کتابهای در دست چاپ
1.    پروژه «تاریخ شفاهی تئاتر ایران» به همت «انتشارات افراز» و به سرپرستی محمد یعقوبی در دست اجرا است،
2.    بزرگ ترین تاریخ تئاتر معاصر با موضوع « ی پیرامون شکل گیری گروه هنر ملی از آغاز تا پایان» توسط « روح ا،، جعفری» ین که در دو هزار و چهارصد صفحه انجام شده است; بزرگ ترین کار ی در تاریخ تئاتر معاصر ایران است،
3.    اسنادی از تاریخ تآتر ایران، از انتشارات نیلا در دست و جمع آوری است


کتابشناسی تئاتر   
1.    ‏ قائمی، سارا ، کتاب‌شناسی تئاتر (بامقدمة لاله تقیان) تهران، قطره (از مجموعه تئاتر و قلم، 1386، 326ص «کتاب‌شناسی تئاتر» شامل فهرست کتاب‌هایی است که در سال‌های 1375 تا نیمة سال 1384 در ارتباط با هنر تئاتر به طور اعم، در ایران منتشر شده‌اند، چنین کاری در تئاتر ایران زیاد انجام نشده است، این کتاب کمک بسیار خوبی به همة دست اندرکاران تئاتر کرده است.
2.    اکبرزاده، تقی، کتابشناخت تئاتر مقاومت، [ برای] هسته پژوهش نمایش، تهران: انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس‏‫، ۱۳۸۵‏