|
Clozapine
|
|
کلوزاپين
|
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
درمان اسکيزوفرني در بيماران بسيار بد حال که به ساير درمان ها پاسخ نمي‌دهند، کاهش ريسک رفتار خودکشي در اسکيزوفرني يا اختلال اسکيزوافکتيو
بزرگسالان: ابتدا مقدار 12.5 ميلي گرم 2-1 بار در روز مصرف مي‌شود. در صورت تحمل بيمار مقدار مصرف mg/day 50-25 افزايش مي‌يابد تا به mg/day 450-300 در پايان هفته دوم برسد. مقدار مصرف هر فرد برحسب پاسخ باليني، تحمل بيمار و عوارض جانبي تعيين مي‌شود. افزايش بعدي مقدار مصرف نبايد بيش از يک يا دو بار در هفته و مقدار آن نبايد از 100 ميلي گرم بيشتر باشد.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: صرع کنترل نشده، سابقه آگرانولوسيتوز ناشي از کلوزاپين، تعداد گلبولهاي سفيد کمتر از mm3 /3500 يا ANC کمتر از mm3 /2000، تضعيف شديد CNS يا اغماء، در صورت مصرف ساير داروهاي سرکوب کننده فعاليت مغز استخوان، اختلالات سرکوب کننده فعاليت مغز استخوان، ايلئوس فلجي.
موارد احتياط: بيماري کليوي، کبدي يا قلبي، هيپرپلازي پروستات، گلوکوم با زاويه بسته، در مواقع بيهوشي عمومي.
|
عوارض جانبي:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: خواب آلودگي، حملات تشنجي، سرگيجه، سنکوپ، سرگيجه حقيقي، سردرد، لرزش، اختلال در خواب يا کابوس‌هاي شبانه، بي قراري، هيپوکينزي، هيپرکينزي يا آکينزي، آشفتگي، سفتي عضلات، آکاتيزي، اغتشاش شعور، خستگي، بي خوابي، ضعف، لتارژي، آتاکسي، اختلال تکلم، افسردگي، ميوکلونوس، اضطراب، سندرم بدخيم نورولپتيک.
قلبي ـ عروقي: کارديوميوپاتي، تاکيکاردي، کمي فشار خون، زيادي فشار خون، ميوکارديت.
دستگاه گوارش: خشکي دهان، يبوست، تهوع، استفراغ، افزايش بيش از حد بزاق دهان، سوزش سر دل، يبوست، اسهال.
ادراري ـ تناسلي: اختلالات ادراري، بي اختياري ادرار، انزال غير طبيعي.
خون: لکوپني، آگرانولوسيتوز، نوتروپني، ترومبوسيتوني.
پوست: بثورات پوستي، عرق سرد.
ساير عوارض: تب، اسپاسم يا درد عضلاني، ضعف عضلاني، افزايش وزن، اختلال بينايي، تعريق زياد.
توجه : قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از درمان طولاني مدت ممکن است سبب عود ناگهاني نشانه‌هاي سايکوز شود. بيمار به دقت پيگيري شود.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: مرگ و مير با مصرف مقدار بيش از 2.5 گرم رخ داده است. نشانه‌هاي مسموميت عبارتند از: خواب آلودگي، دليريوم، اغماء، افت فشار خون، افزايش بزاق دهان، تاکيکاردي، ضعف تنفسي، و به ندرت حملات تشنجي.
درمان: علامتي است. راه هوايي را برقرار کرده و از تهويه مناسب اطمينان حاصل شود. شستشوي معده با ذغال فعال و سوربيتول ممکن است مؤثر باشد.
|
|
|
تداخل دارويي:
تداخل دارويي
کلوزاپين ممکن است اثر کاهنده فشارخون داروهاي پايين آورنده فشار خون را تشديد کند.
آنتي کولينرژيکها ممکن است اثرات آنتي کولينرژيک کلوزاپين را تشديد کنند.
مصرف کلوزاپين در بيماران تحت درمان با بنزوديازپين ممکن است خطر ايست تنفسي و کاهش شديد فشار خون ايجاد کند. از مصرف همزمان آنها خودداري شود.
در صورت مصرف همزمان با داروهاي سرکوب کننده فعاليت مغز استخوان ممکن است مسموميت مغز استخوان به طور بالقوه افزايش يابد.
مصرف همزمان با ساير داروهاي مؤثر بر CNS با احتياط صورت گيرد، زيرا خطر اثرات تجمعي وجود دارد.
در صورت مصرف همزمان با ساير داروهايي که توسط آنزيم CYP2D6 متابوليزه مي‌شوند، مانند ضد افسردگي‌ها، فنوتيازينها، کاربامازپين، و ضد آريتمي‌هاي نوع IC (پروپافنون، فلکائينيد، انکائينيد) يا داروهاي مهارکننده اين آنزيم، مانند کينيدين، احتياط شود.
کلوزاپين باعث افزايش غلظت ديگوگسين، داروهاي با اتصال پروتئيني بالا و وارفارين مي‌شود.
کلوزاپين باعث کاهش غلظت فني توئين و همچنين کاهش آستانه تشنج مي‌شود.
ريتوناوير باعث افزايش غلظت و سميت کلوزاپين مي شود.
داروهاي مهار کننده بازجذب اختصاصي سروتونين باعث افزايش غلظت و سميت کلوزاپين مي شوند.
|
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
اثر ضد سايکوز: کلوزاپين به گيرنده‌هاي دوپامين (D5, D4, D3, D2, D1) درون سيستم ليمبيک CNS پيوند مي‌يابد. اين دارو ممکن است با گيرنده‌هاي سروتونرژيک، هيستامينرژيک، کولينرژيک و آدرنرژيک نيز تداخل کند.
|
نکات قابل توصيه به بيمار:
نکات قابل توصيه به بيمار
خطر بروز آگرانولوسيتوز وجود دارد. مصرف صحيح دارو نيازمند انجام آزمونهاي هفتگي خون براي پيگيري آگرانولوسيتوز است. هر گونه نشانه شبه آنفلوانزا مانند تب، گلودرد، لتارژي، کسالت، يا ساير علائم عفونت را فوراً اطلاع دهيد.
پيش از مصرف داروهاي بدون نسخه (OTC) و الکل با پزشک مشورت کنيد.
براي رفع خشکي دهان مي‌توانيد از تکه‌هاي يخ يا آب نبات بدون قند يا آدامس استفاده کنيد.
براي جلوگيري از کاهش فشار خون در حالت ايستاده، به آرامي برخيزيد.
در صورت قطع مصرف دارو به مدت بيش از 2 روز، پزشک را مطلع نموده و دارو را با دوز قبلي شروع نکنيد.
بروز علائمي مثل خستگي بي دليل، اشکال در تنفس، ضربان نامنظم قلب و ادم ساق يا قوزک پا را فوراً اطلاع دهيد.
در صورت بارداري يا تمايل به باردار شدن، پزشک بايد مطلع شود.
مصرف در كودكان: بي ضرري مصرف اين دارو در کودکان ثابت نشده است.
مصرف در شيردهي: مطالعه بر روي حيوانات ترشح دارو در شير مادر را نشان داده است. شيردهي در دوران مصرف اين دارو بايد قطع شود.
|
فارماكوكينتيك:
فارماكوكينتيك
جذب: اوج غلظت حدود 2.5 ساعت بعد از مصرف خوراکي حاصل مي‌شود. به نظر نمي‌رسد غذا با فراهمي زيستي آن تداخل کند. فقط 50-27 درصد به سيستم گردش خون سيستميک مي‌رسد.
پخش: حدود 95 درصد پيوند مي‌يابد.
متابوليسم: تقريباً کامل است؛ مقدار بسيار کمي از دارو به صورت تغييرنيافته در ادرار ظاهر مي‌شود.
دفع: حدود 50 درصد از راه ادرار و 30 درصد از راه مدفوع و عمدتاً به صورت متابوليت دفع مي‌شود. به نظر مي‌رسد نيمه عمر دفع دارو با مقدار مصرف دارو تناسب دارد و ممکن است از 12-8 ساعت باشد.
|
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 25, 100mg
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مشتق دي بنزوديازپين سه حلقه‌اي.
طبقه‌بندي درماني: ضد سايکوز.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
نام‌هاي تجاري: Leponex
ملاحظات اختصاصي
1- بيمار را از لحاظ بروز کارديوميوپاتي پايش کنيد. اگر تشخيص تأييد شد، درمان را قطع کنيد مگر اينکه منافع ادامه درمان بيش از خطرات آن باشد.
2- درمان با کلوزاپين بايد با پيگيري هفتگي شمارش گلبولهاي سفيد انجام گيرد.
3- قطع مصرف کلوزاپين بايد به صورت تدريجي (طي يک دوره 2-1 هفته‌اي) انجام شود. با اين وجود، تغيير وضعيت باليني بيمار (مانند بروز لکوپني) ممکن است قطع ناگهاني مصرف دارو را ضروري سازد. در اين صورت بيمار از نظر عود نشانه‌هاي سايکوتيک بايد به دقت پيگيري شود.
4- براي شروع دوباره درمان بعد از قطع مصرف دارو از دستورالعمل معمول ميزان مصرف دارو استفاده شود.
5- بعضي از بيماراني که دچار تب گذرا (حرارت بيش از 38 درجة سانتيگراد)، بخصوص در سه هفته اول درمان، مي‌شوند، بايد به دقت پيگيري شوند.
6- بيمار را از نظر حرکت غيرطبيعي بدن به طور دوره‌اي ارزيابي کنيد.
7- کلوزاپين ممکن است ريسک بروز ميوکارديت کشنده را بخصوص در طول ماه اول درمان افزايش دهد. در بيماراني که با توجه به علائم، احتمال ميوکارديت وجود دارد (خستگي بدون دليل، تنگي نفس، تاکي پنه، درد سينه، تاکيکاردي، تب، طپش قلب، ديگر نشانه‌هاي نارسايي قلبي يا تغييرات ECG مثل تغييرات موج ST-T يا انواع آريتمي)، درمان با کلوزاپين بايد هر چه سريع تر قطع شده و نبايد مجدداً شروع شود.
هشدار: ممکن است در بيماران هايپرگليسمي بروز نمايد. بيماران مبتلا به ديابت را مرتباً کنترل کنيد. بيماران را از نظر علائم هايپرگليسمي (شامل پرنوشي، پرادراري، پرخوري و ضعف) پايش کنيد. اگر علائم بروز کرد، تست قند خون ناشتا بايد انجام شود. در برخي بيماران، هايپرگليسمي با قطع دارو برگشت پذير بوده است.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اثرات سمّي دارو را مي‌توان با کاهش تعداد سلول‌هاي خوني نشان داد.
|
