جوش در بارداری، راه نجات چیست؟

دوران بارداری یكی از مهم‌ترین و حساس‌ترین دوران‌های زندگی هر زن است كه صد البته با تغییرات گوناگونی در جسم و روان او همراه می‌باشد. این تغییرات برای بسیاری از زنان، به خصوص در اوایل بارداری خوشایند نیست و یكی از علل آن ناآگاهی از تغییراتی است كه در این دوران به وجود می‌آید و مادر را نگران و مضطرب می‌كند؛ به طوری كه حتی ممكن است فكر كند سلامتی‌‌اش به خطر افتاده و اتفاقات خطرناكی در انتظار اوست. یكی از مهم‌ترین نگرانی‌های زنان باردار تغییرات ظاهری، به خصوص در پوست‌شان است. در اینجا درباره تحولات شایع پوست در دوران بارداری، به خصوص پوست صورت، خواهید خواند و اگر باردارید و یا قصد باردار شدن دارید، دانسته‌های مفیدی به دست خواهید آورد.
آكنه در دوران بارداری
یكی از شایع‌ترین تغییراتی كه در پوست زنان باردار پدیدار می‌شود، جوش‌ها یا همان آكنه هستند. این جوش‌ها برای هیچ كس خوشایند نیستند و همه سعی دارند با انواع و اقسام روش‌ها از شر آنها خلاص شوند؛ به خصوص برای زنان باردار كه ناچارند تغییرات اجتناب‌ناپذیری را تحمل كنند و طبعاً تحت فشار عصبی قرار خواهند گرفت.
در واقع همانطور كه تغییرات هورمونی در دوران بلوغ باعث بروز آكنه می‌شود، به همین دلیل هم این اتفاق در دوران بارداری روی می‌دهد و اگر فرد در حالت طبیعی هم دچار آكنه بزرگسالان بوده است، این جوش‌ها در دوران بارداری تشدید خواهند یافت. خوشبختانه متخصصان پوست می‌توانند برای تعدیل  این حالت اقداماتی انجام دهند. داروها و كرم‌هایی وجود دارند كه مصرف آنها در این دوران بی‌خطر است و می‌توانند از شدت جوش‌ها بكاهند. البته جوش‌های طبیعی ناشی از بارداری نیاز به درمان خاصی ندارند و چند ماه پس از شروع بارداری به مرور از شدت آنها كاسته خواهد شد.
چگونه می‌توان از شدت آكنه در بارداری كاست؟
خوشبختانه راه‌هایی وجود دارد كه شما می‌توانید با بكارگیری آنها كیفیت پوست صورت‌تان را بهتر كنید. در اصل با شروع بارداری  و افزایش میزان ترشح آندروژن، پوست چرب‌تر شده و همین موضوع باعث بسته شدن منافذ پوست و بروز آكنه می‌شود.
واقعیت این است كه نمی‌توان كاملاً از شر این جوش‌ها خلاص شد، ولی می‌توان آنها را تعدیل كرد. در این زمینه به نكات زیر توجه كنید:
همیشه خوب و به اندازه كافی بخوابید. داشتن خواب كافی، به خصوص خواب شبانه، باعث می‌شود كه روز‌ها سرحال‌تر باشید و پوست سالم‌تری داشته باشید. چنین پوستی كمتر مستعد جوش زدن خواهد بود. به طور مرتب از كرم ضد آفتاب استفاده كنید (البته با رعایت ملاحظات و احتیاط‌هایی كه در بالا گفته شد). حتی اگر دچار ملاسما (تغییر رنگ پوست در بارداری) هم نشده‌اید، به خاطر حساس‌تر بودن پوست در این دوران، همیشه باید از كرم ضدآفتابی با SPF 30 یا بیشتر استفاده كنید.
مرطوب‌كننده‌ها هم برای پوست شما مفید هستند. صورت و گردن خود را مرتب بشویید. اگر منافذ پوست شما به خاطر چربی و آلودگی‌های هوا بسته شوند، آكنه‌ به مراتب شدید‌تر خواهد شد. حتما صورت‌تان را با یك ماده پاك‌كننده ملایم بشویید و سپس كرم مرطوب‌كننده ملایم استفاده كنید. دستورالعمل ماساژ صحیح صورت را در دوران بارداری از پزشك متخصص پوست بپرسید و آن را انجام دهید. این كار سرعت جریان خون را در زیر پوست افزایش می‌دهد و به چهره شمادرخشندگی و شادابی می‌بخشد. هرروز به پوست‌تان كرم مرطوب‌كننده بمالید. این كار برای پوست‌های چرب هم مفید است و پوست را نرم و انعطاف‌پذیر می‌كند.
 هرگز برای درمان آكنه‌، خودسر از داروها و فرآورده‌های رایج كه می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه كرد، استفاده نكنید؛ چرا كه ممكن است مواد شیمیایی موجود در این محصولات باعث ایجاد نقایص جنینی شوند. حتما هنگام مراجعه به پزشك برای درمان جوش‌ها او را از بارداری یا تصمیم به بارداری آگاه كنید تا با توجه به شرایط خاص شما دارو، رژیم غذایی خاص یا كرم‌های بی‌خطر تجویز كند.
از مصرف داروهایی كه شامل تركیبات ویتامین A‌ هستند، مانند دارویی با نام تجاری «رآكوتان» یا «آكوتان» و نام علمی «ایزوترتینوئین» به شدت بپرهیزید. تحقیقات بسیاری نشان داده است كه مصرف رآكوتان در بارداری به طور قطع باعث بروز نقایص و مشكلات غیر قابل حل جنینی خواهد شد. حتی اگر این دارو را پیش از باردار شدن مصرف می‌كرده‌اید و حالا قصد باردار شدن دارید، باید حداقل شش ماه از قطع آن گذشته باشد. همچنین از مصرف كرم‌هایی كه حاوی رتینول یا آنتی بیوتیك‌ها هستند و بدون نسخه به فروش می‌رسند، اجتناب كنید.
در سه‌ماهه نخست بارداری فرآورده‌های مخصوص پاكسازی پوست، مواد آرایشی و مرطوب‌كننده‌هایی را كه تركیبات شیمیایی لایه‌بردار دارند، كنار بگذارید. این محصولات حاوی سالیسیلیك اسید، گلیكولیك اسید و آلفا و بتا هیدروكسیل اسید‌ها هستند. پس اگر قصد خرید چنین محصولاتی را دارید، حتما برچسب روی بسته را كه تركیبات موجود در محصول روی آن درج شده به دقت بخوانید.
 در كل بسیاری از محصولات مشهور و پرطرفدار چنین موادی در خود دارند كه ممكن است برای مادر و جنین، به‌خصوص در سه‌ماهه اول، مضر باشند؛ بنابراین هرگز مشورت با پزشك را فراموش نكنید. مرطوب‌كننده‌ها، مواد آرایشی، كرم‌های ضدآفتاب و پاك‌كننده‌هایی كه روی آنها كلمات «noncomedogenic» یا «nonacnegenic» نوشته شده است، برای تعدیل آكنه در دوران بارداری مفیدند. آنها طوری ساخته شده‌اند كه منافذ پوست را تمیز و باز نگه می‌دارند و امكان بروز آكنه را به حداقل رسانده و یا از تشدید آنها جلوگیری می‌كنند.
استفاده از ماسك‌های پاك‌كننده هم مفید است. اگر برای انجام این كار به سالن آرایشی می‌روید، حتما به آنها بگویید كه باردار هستید و محصولات حاوی تركیبات ویتامین A‌ و لایه‌بردار‌های شیمیایی نباید روی پوست شما به كار روند. كرم‌های ضد آفتابی كه پزشك مصرف آنها را برای شما مجاز دانسته باید بر پایه آب «water besed» و فاقد چربی باشند.
ماسك بارداری (ملاسما)
یكی از تغییرات شایعی كه زنان باردار دچار آن می‌شوند، «ملاسما» نام دارد كه به آن «ماسك بارداری» هم می‌گویند. به زبان ساده ملاسما همان تغییر رنگ پوست است كه بیشتر در پوست صورت، به خصوص پیشانی، بینی و لب بالایی ایجاد می‌شود. علت بروز این حالت هم بی‌نظمی‌های هورمونی در این دوران حساس است. برخی از زنان باردار احساس می‌كنند پوست آنها برنزه شده و ماسكی روی صورت‌شان گذاشته شده است. ملاسما در زنانی كه پوست‌شان تیره‌تر است، بیشتر روی می‌دهد. به طور معمول این حالت در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری خودش را نشان می‌دهد.
با ملاسما چه باید كرد؟
با اینكه این حالت نیاز به درمان پزشكی ندارد، ولی توصیه می‌شود هنگامی كه از خانه بیرون می‌روید و در معرض نور خورشید قرار می‌گیرید حتما یك لایه ضخیم كرم ضدآفتاب روی صورت‌تان بمالید. قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید این حالت را تشدید و پوست‌ را تیره‌تر می‌كند.
دقت كنید كه پیش از انتخاب كرم ضد آفتاب حتما با پزشك خود و یك متخصص پوست مجرب كه درباره آن دسته از فرآورده‌های پوستی كه مصرف‌شان در دوران بارداری مجاز است دانش كافی دارد مشورت كنید؛ زیرا برخی از كرم‌ها یا لوسیون‌ها جذب سیستمیك دارند و روی جنین تاثیر منفی می‌گذارند یا حساسیت پوستی برای خودتان ایجاد می‌كنند. در بیشتر زنان این ماسك پس از زایمان به مرور از بین خواهد رفت.
پوستی خشك
مشكلات این زنان به مراتب بیشتر از آنهایی است كه پوست چرب دارند. در هنگام بارداری برای رسیدن مواد لازم به جنین، جریان خون بیشتر می‌شود و همین نیاز به حجم بالای مایعات، رطوبت پوست را می‌گیرد و صرف برآوردن نیاز‌های حیاتی جنین می‌كند. این فرایند موجب خشكی پوست می‌شود كه معمولا با خارش همراه است.
از پماد‌های ضد خارشی كه دارای «كورتیزون» یا «هیدروكورتیزون» هستند، به هیچ وجه استفاده نكنید. با اینكه تحقیقات كاملی درباره مضر بودن این تركیبات برای جنین و امكان بروز نقایص جنینی  انجام نشده، بی‌خطر بودن آنها هم ثابت نشده است. از این رو پزشكان مصرف این داروها را در دوران بارداری توصیه نمی‌كنند.
صورت خود را روزی دو بار با یك پاك‌كننده ملایم مخصوص پوست‌های خشك بشویید.
از یك نرم‌كننده و مرطوب‌كننده ملایم و كرم ضدآفتاب قوی استفاده كنید (با مشورت پزشك متخصص).
یك بار در هفته از یك ماسك مرطوب‌كننده استفاده كنید و اتاق‌ها را به قدر كافی مرطوب نگه دارید.
هرچه می‌توانید آب بنوشید. این اولین و ساده‌ترین اقدام برای مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از كمبود آب بدن است.
زیاد حمام نكنید و در حمام بدن‌تان را با آب ولرم و در كوتاه‌ترین مدت بشویید. برای بدن‌ از یك صابون ملایم مرطوب‌كننده استفاده كنید.
 
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.