رفتار با کودک بی ادب، خیلی گستاخه!

بسیاری از والدین هیچ مشکلی با این مسئله ندارند که بخواهند به بچه‌هایشان، آداب و معاشرت را یادآوری کرده یا تذکر بدهند. اما وقتی پای فرزند کس دیگری در میان باشد، اوضاع دشوارتر خواهد شد. سؤال این است که نسبت به گستاخی و بی‌ادبی چنین بچه‌ای، چه باید کرد؟ اگر والدین این کودک همان‌جا باشند اما چنین رفتاری را چندان به روی خود نیاورند چه باید کرد؟
در چنین شرایطی سعی کنید احساسات خود را کنترل کنید: این امکان وجود دارد که بتوان با ادب و احترام نسبت به گستاخانه‌ترین رفتارها هم عکس‌العمل نشان داد. در اینجا به برخی شرایطی که ممکن است با آن روبه‌رو شوید و نحوه کنترل و مدیریت آنها می‌پردازیم.
یک قدم به عقب بردارید
وقتی بچه دیگری به بچه شما توهین کرده یا پرروبازی درمی‌آورد، شاید خیلی وسوسه بشوید که بپرید وسط و از فرزندتان در برابر او دفاع کنید. اما اول، یک لحظه وقت بگذارید ببینید ته و توی ماجرا از چه قرار بوده است. این‌که فرزندتان نسبت به این توهین چه واکنشی نشان داده است؟ آیا خیلی ناراحت شده یا خیلی خونسرد با آن روبه‌رو شده است؟
وقتی بچه‌ها خودشان مسئولیت اتفاقات را به عهده می‌گیرند، می‌توانند پیامدهایش را هم بیاموزند. در شرایطی که نیاز به دخالت شما نیست اگر پا پیش بگذارید، پیام داستان این خواهد بود که آنها به فرد دیگری نیاز دارند تا مشکل‌شان را حل کند. بنابراین بهتر است یک دقیقه صبر کرده و ناظر باشید و ببینید آیا فرزند‌تان، به‌جای زدن یا داد کشیدن نسبت به توهین یا بی‌ادبیِ بچه دیگر، رفتار مناسبی از خود نشان می‌دهد یا نه. اگر چنین اتفاقی افتاد، کمی بعدتر او را به کناری کشیده و از این رفتارش تعریف کنید.
همین رفتار زمان دیگری هم به کار خواهد آمد وقتی که شاهد بی‌ادبی بچه دیگری هستید. ممکن است یک بچه، به قلعه شنی بچه دیگر لگد بزند، یا بچه‌ای در رستوران در حال ورجه‌وورجه و بازی در اطراف یکی از میزها بوده و والدین او هم چندان توجهی نداشته باشند. اگر فرزند‌تان هم در این داستان شریک است، نباید بگذارید فکر کند که رفتارش درست است.
اگر این میان کسی آسیب یا صدمه‌ای ندید، تنها این مسئله را برای فرزند‌تان توضیح دهید که چرا از این رفتارش ناراضی هستید – البته این حرف را به دور از سایر اعضای خانواده و در خلوت به او بگویید. یا مثلا ممکن است چند بچه را برای بازی به بیرون ببرید و یکی از آنها یک حرف زشت به شما بزند. بار دیگر، سعی کنید احساس را کنار گذاشته و تا حد امکان شرایط را برای خود آرام کنید.
اگر دیدید این توهین یا بی‌ادبی خفیف بود، یک تذکر یا اصلاح ساده کفایت خواهد کرد. بهترین کار این است که بچه دیگری را جلوی چشم بچه خودتان تحقیر نکنید. در واقع می‌توانید او را به کناری بکشید و بگویید: «وقتی بهم گفتی که خونه‌ت از خونه ما قشنگ‌تره، حس بدی بهم دست داد.»
گاهی اوقات بچه دیگری متوجه این مسئله نخواهد شد که آنچه گفته موجب آزار بقیه شده است. شاید او در خانه بتواند هر آنچه دلش می‌خواهد درباره غذا بگوید و اصلا این مسئله را نداند که شکایت‌ها و غرغرهای او به شما نوعی بی‌ادبی تلقی می‌شود.
توصیه می‌شود در چنین شرایطی به دور از هر نوع توضیحی که آمیخته با قضاوت است رفتار کنید و بگویید: «وقتی به من می‌گویی که تاس‌کبابم چندش‌آور است، واقعا ناراحت می‌شوم.» می‌توانید این مسئله را به شکل درخواستی مطرح کنید که دوباره آن را تکرار نکند: «اصلا مجبور نیستی چیزی را که دوست نداری بخوری، اما لطفا نسبت به غذایی که جلویت می‌گذارم شکایت نکن.»
وقتی اوضاع از کنترل خارج شد، وارد عمل شوید
اگر دیدید شرایط از کنترل‌تان خارج شده است، کسی باید پا در میانی کند، خصوصا اگر بچه‌هایی که با هم درگیرند، سن شان زیر ۴ سال باشد. اگر والدین بچه‌ای که توهین کرده همان اطراف است، بگذارید او پادرمیانی کند. به هیچ وجه به آنها نگویید که بچه‌شان نبایست این یا آن کار را می‌کرد. بهتر است به او بگویید که چه اتفاقی افتاده و بگذارید خودش عکس‌العمل نشان دهد.
نخست کاملا بی‌طرفانه وضعیت را برایش توضیح دهد و این‌که چه اتفاقی افتاده است: «پسر شما به پسر من گفت خنگِ‌ِ احمق. گفتم در جریان باشید.» بعد کمی صبر کنید ببینید چه کار می‌کند. در اکثر موارد پدر یا مادر این بچه درباره آنچه گفته با او صحبت خواهد کرد و کار شما هم تمام خواهد شد. با این همه، والدین معدودی هستند که وقتی به آنها می‌گویید بچه‌شان رفتار نامناسبی داشته، بلافاصله حالت تدافعی پیدا می‌کنند. اگر چنین اتفاقی افتاد، بهترین کار این است که سعی کنید عکس‌العملی توأم با خشم و عصبانیت بروز ندهید و به سادگی رفتار بی‌طرفانه‌ای نشان دهید و مثلا بگویید: «فکر کردم دوست دارید داستان را بدانید.» در صورت امکان، بهتر است فرزند‌تان را از این شرایط دور کنید.