کتاب‌خوانی برای کودکان

نی نی بان، گروه ترجمه: قطعا درباره فواید کتاب‌خوانی برای کودک زیاد شنیده‌اید. بدون شک خواندن با صدای بلند برای کودک یک فعالیت مشترک فوق‌العاده برای کودک‌تان خواهد بود، می‌خواهید بدانید چرا؟

فایده خواندن برای کودک

• با کتاب‌خواندن کودک ارتباط را می‌آموزد.

• با مفاهیمی مانند اعداد، حروف، رنگ‌ها و اشکال آشنا می‌شود.

• مهارت شنیدن، حفظ کردن و واژگانی او ایجاد می‌شود.

• اطلاعات نوزاد در مورد جهان اطرافش افزایش پیدا می‌کند. 

• کودک با تقلید صداها، شناختن تصاویر و یادگیری کلمات مهارت زبانی بهتری کسب می‌کند.

• مهمترین دلیل خواندن کتاب این است که ارتباطی بین علایق کودک ایجاد می کند. 

شاید باور نکنید اما کودک تا یک سالگی می‌تواند تمام صداهای لازم زبان مادری‌اش را که برای حرف زدن نیاز است، یاد می‌گیرد. هرچه داستان‌های بیشتری با صدای بلند برایش بخوانید، کودک با کلمات بیشتری برای صحبت کردن مواجه می‌شود.

شنیدن کلمات به ایجاد یک شبکه غنی از کلمات در مغز کودک کمک می‌کند. کودکانی که والدینشان تا 2 سالگی با آنها حرف می‌زنند و کتاب می‌خوانند نسبت به دیگر کودکان کلمات بیشتری را بلدند. وقتی برای فرزندتان کتاب می‌خوانید او احساسات زیادی را همراه صدای شما می‌شنود که می‌تواند به توسعه اجتماعی و عاطفی او کمک کند. خواندن کتاب برای کمک همچنین باعث می‌شود کودک نگاه کند،‌ اشاره کند،‌ لمس کند و حتی به سوال‌ها پاسخ دهد و مهارت فکری او را تقویت می‌کند. 

سنین مختلف، مراحل مختلف

کودکان کوچک‌تر ممکن است معنی تصاویر داخل کتاب را متوجه نشوند اما می‌توانند روی آنها تمرکز کنند به ویژه روی صورت‌ها، رنگ‌ها و الگوهای متضاد. 

بین 4 تا 6 ماهگی کودک علاقه‌اش به کتاب را کم کم نشان می‌دهد. او کتاب را می‌گیرد اما آن را به دهان برده، حتی ممکن است بجود. بنابراین کتاب‌های پارچه‌ای با رنگ‌های روشن و متن‌های تکراری برای این سن مناسب است.

بین 6 تا 12 ماهگی فرزند شما شروع به درک تصاویر می‌کند و علاقه‌اش به برخی تصاویر را نشان می‌دهد. او هنگام خواندن پاسخ نشان می‌دهد،‌تلاش می‌کند کتاب را بگیرد و صدا تولید می‌کند. او تا 12 ماهگی می‌تواند صفحات کتاب را ورق بزند.

بین 13 تا 18 ماهگی می‌توانید با یک جمله کتاب را معرفی کنید. هرچه هنگام خواندن هیجان بیشتری داشته باشید، بهتر است. مثلا هنگام خواندن درباره حیوانات صدای آنها تقلید کنید. بعد از او بپرسید «سگ چه می‌گوید؟» 

بین 19 تا 24 ماهگی  با روش‌های معمول خواندن کتاب آشنا می‌شوند و حتی ممکن است از شما بخواهن یک کتاب را برایشان بارها و بارها بخوانید. 

کی و چگونه شروع کنید؟

خواندن کتاب را برای چند دقیقه شروع کنید و کم کم زمان آن را بیشتر کنید،‌ نگران نباشید که خواندن کتاب در یک زمان تمام نمی‌شود، بر صفحه‌هایی که کودک‌تان دوست دارد تمرکز کنید. سعی کنید یک زمانی از روز را به این کار اختصاص دهید. شاید قبل از خواب ظهر وقت مناسبی باشد. این کار به آرامش قبل از خواب کودک کمک می‌کند. زمانی را برای این کار انتخاب کنید که کودک خوب غذا خورده و خشک است. 

این نکات را یادتان نرود

• نوازش هنگام خواندن کتاب برای کودک، در او ایجاد امنیت،‌ آرامش و ارتباط با شما می‌کند. 

• هنگام خوان تن صدای‌تان را بالا و پایین کنید و از صداهای مختلف برای شخصیت‌های مختلف استفاده کنید.

• نگران دنبال کردن صحیح متن نباشید. مکث کنید و از کودک سوال کنید و کامنتی روی عکس داخل کتاب بدهید. مثلا بپرسید « به نظرت گربه کجا رفت؟ آهان اینجاست! چه گربه بامزه‌ای!» کودک شما اگر خیلی کوچک باشد احتمالا نمی‌تواند پاسخ دهد اما زمینه‌ای برای او ایجاد می‌کند تا سریع‌تر واکنش نشان دهد. 

• بچه‌ها عاشق تکرار هستند بنابراین اصلا نگران بارها و بارها خواندن کتاب برای او نباشید. حتی می‌توانید تاکیدهای‌تان روی برخی کلمات را هم تکرار کنید.

• هرچه کودک بزرگ‌تر می‌شود او را تشویق کنید کتاب را لمس کند و نگهدارد.