نگاهی به برنامه های ویرایش HTML در لینوکس

در این مقاله قصد داریم تا نگاهی اجمالی بر نرم افزارهای مورد نیاز یک طراح یا برنامه نویس وب در لینوکس بیاندازیم

در این مقاله قصد داریم تا نگاهی اجمالی بر نرم افزارهای مورد نیاز یک طراح یا برنامه نویس وب در لینوکس بیاندازیم. البته آنچه که در این مقاله به آن تاید بیشتری داریم HTML است اما در کنار آن به بررسی قابلیت نرم افزار‌ها برای کار با php وCSS و xml و سایر زبان‌های اسکریپت نویسی وب نیز خواهیم پرداخت . نرم افزار‌های مورد بررسی ما در این مقال به ترتیب Nvu سپس OpenOffice و Quanta و در نهایت Bluefish خواهند بود.

● ویرایشگرNvu

این ویرایشگر که از موتور Gecko برای کار خود استفاده می‌کند را می‌توان نسل جدید ویرایشگر‌های HTML ای دانست که همراه سوئیت Mozilla منتشر می‌شدند ، حتی یکی از مدیران پروژه‌ی Nvu همان مدیر پروژه‌ی Mozilla Composer است. این نرم افزار توسط شرکت Lindows پشتیبانی می شود و برای نصب آن کافیست از سایت رسمی Nvu در www.nvu.com آخرین نسخه‌ی آن را دریافت کنید و بعد از خارج کردن بسته از حالت tar.gz وارد دایرکتوری آن شوید و فایل nvu را اجرا کنید ، برنامه به راحتی اجرا خواهد شد. این برنامه در زبان‌های گوناگونی در دسترس است که متاسفانه زبان فارسی در زمره‌ی آن‌ها قرار نمی‌گیرد.

این برنامه یک برنامه‌ی WYSIWYG است. [۱] ، یعنی مانند برنامه‌های FrontPage یا GoLive می‌باشد و شما هر آنچه را که می‌نویسد کافیست از طریق منوی بالایی صفحه ویرایش کنید و ایجاد کد‌های HTML را به خود برنامه بسپارید ، در واقع این برنامه برای کاربرانی که با این زبان آشنایی ندارند برنامه‌ی مناسبی شما می‌توانید متن خود را بنویسید و آن را ویرایش کنید و سپس با فرمت html ذخیره کنید بقیه‌ی کار را به برنامه بسپارید.

از ویژگی‌های بسیار جالب این برنامه در کنار هم قراردادن صفحات به صورت Tab است ، بنابراین شما یک پنجره با تعدادی Tab خواهید داشت که هر Tab یک صفحه‌ی HTML را شامل می‌شود. وقتی برروی یک Tab ودر واقع یک برگه‌ی HTML می‌رویم در قسمت پایین صفحه چهار بخش وجود دارد ک با اولی حالت نرمال صفحه را که در واقع همان حالت WYSISYG را نشان می‌دهد. دومی Tag‌های HTML را در صفحه ی شما نمایش می‌دهد و سومی سوس کدهای HTMLتان را نشانمی‌دهد و بخش چهارم یک پیش‌نمایش از صفحه‌ی شما ارائه می‌کند.

برای کار با متن شما به راحتی می‌توانید در Format Toolbar سایز و نوع و رنگ و پشت زمینه‌ی متن خود را انتخاب کنید و یا نحوه‌ی چنش آن را راست چین ، وسط چین یا چپ چین انتخاب کنید. البته برای انتخاب گزینه‌های بیشتر در منوی Format در نوار ابزار بالای صفحه می توانید گزینه‌های بیشتری دسترسی داشته باشید که البته اغلبشان در نوارابزار فرمت موجود است. از ویژگی‌های مفید این برنامه که هنوز در Mozilla Editor وجود ندارد وجود دکمه‌های RTL و LTR است که کار را برای کاربران فارسی زبان که از زبان فارسی و خط راست به چپ عربی استفاده می‌کنند ساده می‌کند. در واقع اگر بخواهید یک متن فارسی همراه با کلمت انگلیسی بنویسید می‌توانید با انتخاب RTL بهراحتی از خراب شدن و بهم ریختگی متن شما جلوگیری کنید.

در این برنامه امکان ایجاد لینک‌ها و لنگر‌ها ! یا وارد کردن تصویر و ایجاد جداول و نیز فرم‌ها گنجانده شده که این‌ها کار کاربر را هرچه راحت‌تر و سریع ترمی‌کند. البته ویژگی ایجاد فرم‌ها در Mozilla Composer وجود نداشت یعنی در MozillaComposer شما باید به صورت دستی و در سورس این فرم‌ها را خلق می‌کردید در حالی که در این برنامه کافیست در منوی اصلی برروی شکلک فورم کلیک کنید تا سایر کارها را Nvu براتیان انجام دهد.

اگر به زیبایی صفحه‌ی وبتان اهمیت می‌دهید و از CSS برای این هدف استفاده می‌کنید ، Nvu برای شما یک CSS Editor کامل دارد ، حتی اگر تمام تگ‌های CSS را هم نمی‌دانید Nvu آن‌ها را به شما یاد آوری خواهد کرد.

شما هم مثل من از کثیفی تگ‌های تولیدی توسط برنامه‌های خود کار خسته شده اید؟ کافیست به منوی Toolbar بروید و Markup Cleaner را انتخاب کنید ، تمام تگ‌های خالی و یا تگ‌های اضافی حذف خواهند شد و سوس شما کمی تمیز تر خواهد بود. اگر می‌خواهید از صحت کدهای HTML خود اطمینان حاصل کنید می‌توانید در منوی Tools گزینه‌ی HTML Validator را انتخاب کنید !

همانند سایر محصولات Mozilla ونسل جدید آن‌ها برنامه‌ی Nvu که از موتور Gecko استفاده می‌کنید نیز دارای قابلیت چند پروفایله است یعنی می‌توانید چند پروفایل کاربری ایجاد کنید و هر کاربر تغییرات خاص خود را در ظاهر برنامه اعمال کند ، در زمان اجرای برنامه هر کاربری می‌تواند پروفایل خود را انتخاب کنید یا پس از اجرادر منوی Tools به سراغ Switch profile برود و پروفایل خود را انتخاب کند تا با راحتی بیشتر مطابق صلیقه ی خود بتواند با برنامه کار کند.

از امکانات دیگر این برنامه ذخیره‌ی فایل‌ها با Encoding‌های مختلف است که برای صفحات فارسی یک مورد مهم به شمار می‌آید.شما می‌توانید Extension ها و نیز Theme های مختلفی برای این برنامه دریافت و نصب کنید. البته درحال حاضر هیچ‌کدام این‌ها به اندازه‌ی تم‌ها و اکستنشن‌های موزیلا یا فایرفاکس زیاد نیستند.

در نهایت پس از اتمام کار اگر برای ارسال به سرور بهFTP نیاز دارید برنامه‌ی Nvu یک FTP Client توکار دارد که با فشردن دکمه‌ی Publish و وارد کردن مسیر و نام کاربری و کلمه‌ی عبور صفحات شما را در سرورتان قرار می‌دهد .

از قابلیت‌های دیگر این برنامه Highlight کردن یا همان متمایز کردن رنگ تگ‌های HTML و سایر متن است که در کار با سورس به شما کمک فراوانی می‌کند.

البته این برنمه نیز مانند هربرنامه‌ای نقاط ضعفی نیز دارد ، برای نمونه مرتب کردن کدهاست که در زمان ذخیره انجام می‌دهد هر چند در اکثر مواقع این مرتب کردن‌ها بسیار عالیست اما برای کسی که از یک سیستم مدیر محتوا یا وبلاگ کمی سخت گیر استفاده می‌کند این مورد می‌تواند سخت گیر باشد یا در صورتی که در نوشته‌های فارسیتان فاصله‌های مجازی زیادی به کار برده باشید مکان‌نما یا Cursor که به صورت چشمک‌زن است کمی جلوتر از متن حرکت خواهد کرد برای نمونه برای پاک کردن لغتنمونه در جمله‌ی " این یک نمونه است " باید مکان نما را برروی "ت " یا کمی جلوتر قرار بدهید و این گاهی ناراحت‌ کننده است.

همان طور که در ابتدا نیز مطرح کردم این مقاله قصد آموزش برنامه‌ها راندارد و تنها به بررسی انواع برنامه‌های ویرایش HTML خواهد پرداخت ، آنچه در نهایت شایان ذکر است قابلیت این برنامه در کار با PHP یا دیگر زبان‌های Web Programing است که متاسفانه جز highlightکردن یعنی رنگی کردن متن این اسکریپت‌ها و مقداری کنترل برروی Jav Script قابلیت شایان ذکر دیگری ندارد. اما برای کسانی که از CSS استفاده می‌کنند این یک برنامه‌ی مفید است که CSS و HTML نسخه‌ی ۴.۰۱ را به خوبی پشتیبانی می‌کندو امکانات کافی برای طراحی یک برگ وب را در اختیارتان قرار می‌دهد چه بسا که برای مدیریت صفحات وابسته به هم یعنی صفحات یک پروژه نیز امکاناتی مفید در برنامه گنجانده شده است .

اگر با HTML آشنایی ندارد ویا نمی‌خواهیدمستقیما کدهای HTML را بنویسید و به یک تولید کننده‌ی WYSIWYG نیاز دارید این برنامه یکی از بهترین برنامه‌ها برای شماست که امکانات بسیار یاد و کاملی را در اختیارتان قرار می‌دهد .

● استفاده از OpenOffice.org

مجموعه برنامه‌های دفتری OpenOffice.org یک از مجموعه‌های بسیار عالی برای کارهای دفتری را ارائه کرده ، این مجموعه که براساس StarOffice از محصولات شرکت Sun Microsystems است ، به صورت بازمتن و رایگان قابل دریافت است. این برنامه دارای یک برنامه‌ی نصاب است که بدون در نظر گرفتن توزیع لینوکستان به راحتی می‌توانید توسط ان برنامه ی OpenOffice را نصب کنید. در این مجموعه یا سوئیت برنامه ای به نام Writer/web وجود دارد که می توانید از طریق آن به نوشتن صفحات HTML بپردازید. اگر در توزیع لینوکستان پس از نصب این برنامه نتوانستید از منوها برنامه را پیدا کنید یا می‌خواهید هر چه سریع‌تر به برنامه دترسی داشته باشید می‌توانید در پنجره‌ی RUN که در اغلب توزیع‌ها به صورتن پیش فرض با Alt+F۲ باز می‌شود بنویسید ooweb تا برنامه ی نوسنده ودر واقع ویرایشگر HTML این مجموعه باز شود.

اگر با برنامه‌ی OpenOffice Writer کار کرده باشید این برنامه را بسیار شبیه به آن خواهید یافت چرا که این برنامه نیز از همان مجموعه است ، این برنامه نیز مانند Nvu یک برنامه‌ی وی زی ویگ است ، یعنی شما تایپ می‌کنید و برنامه سورس را ایجاد می‌کند.

در این برنامه از Tab خبری نیست و برای هر صفحه ی یک پنجره گشوده می‌شود. البته این پنجره‌ها را می‌توانید از منوی window انتخاب کنید.حتی می‌توانید به پنجره‌ی سایر برنامه‌های این مجموعه نیز بروید.برای دیدن سورس نیز باید از منوی Biew به HTML Source بروید تا سورس برنامه به صورت رنگی دیده شود.

ایجاد جدول‌ها ، فرم‌ها ، لینک‌ها ، لنگر‌ها و تغییر حالات متن مانند رنگ و سایز و نوع فونت در این برنامه بسیار راحت است. در واقع مانند برادرش Writer است و اگر شما کار با برنامه‌ی OpenOffice writer را بدانید کار با این برنامه نیز بسیار راحت است ، حتی گاهی احسای می‌کنیددر حال تایپ یک متن معمولی هستید و اصلا احساس ساخت یک صفحه‌ی وب به شما دست نمی‌دهد.

این برنامه به خوبی با زبان فارسی سازگاری دارد البته در برخی توزیع‌ها ویا نسخه‌های پایین‌تر از ۱.۱.۱ مشکلاتی نیز وجود دارد که در نسخه‌های جدیدتر به کلی حل شده‌اند و شما می‌توانید به سادگی از امکانات فارسی آن استفاده کنید.

از امکانات بسیار خوب این برنامه ذخیره به صورت pdf و نیز txt است ، در واقع متن شما را با فرمت pdf و با همان پیکره‌بندی و فرمت‌ها ایجاد می‌کند ونیز متن را با همان پاراگراف‌بندی‌ها به صورت text یا متن ساده بدون هرگونه تگ ذخیره می‌کند که این نیز برای کاربران مفید است.

در این مجموعه ایجاد و تغییر فریم‌ها بسیار راحت است. البته این کار در برنامه‌ی Nvu به خوبی پشتیبانی نمی‌شود ، اما در این برنامه شما به سادگی چند کلیک می‌توانید فریم‌های مورد نظر خود را تولید کنید.

از امکاناتی که در مجموعه‌ی اوپن آفیس ودر نتیجه این برنامه وجود دارد ، Auto Completet یا کامل کردن خودکار است . اگر شما کلمه‌ای را قبلا تایپ کرده باشید و بخواهید مجددا آن را تایپ کنید این برنامه آن برای شما تایپ می‌کند. البته این قابلیت کاملا قابل تنظیم است تاجایی که می‌توانید آن را غیر فعال منید ;) شما می‌توانید در منوی‌ Tools این قابلیت را پیدا کنید و کلماتتان را به‌ان اضافه با کلماتی را که در آن هست حذف کنید ، و بسیاری تغییرات دیگر تا کاملا مطابق نظرات شود.

این برنامه از امکانات مشترکی که در مجموعه‌ی اوپن آفیس وجود دارد به خوبی بهره می‌برد مانند یادداشت‌های کوتاه یا Note‌ها و یا Macro‌ها و البته برخی جلوه‌های متن مانند OutLine که فقط در این مجموعه وجود دارد و در مرورگری قابل مشاهده نیست.

از مشکلات این برنامه می‌توان به پشتیبانی نامناسب از CSS و نیز نداشتن حالت پیش‌نمایش و FTP Client اشاره کرد ، که نداشتن پشتیبانی مناسب از CSS کمی کد‌ها را شلوغ می‌کند و البته گاهی به کد‌هایی برمی‌خوریم که کمی بی نظم در کنار هم چیده شدند ویا استفاده‌های نا مناسب از کدها که این برنامه را برای کسانی که به طور مستقیم با کد‌ها سروکار دارند کمی نامناسب می‌کند.

اگر شما به دنبال یک برنامه‌ی WYSISYG هستید و یا با HTML آشنایی ندارید این برنامه نیز مانند Nvu یک انتخاب مناسب برای شماست . اگر از مجموعه‌ی اوپن آفیس برای کارهایتان استفاده می‌کنید برای ایجاد صفحات HTML یکی از بهترین انتخاب‌های شما همین برنامه است مگر آن که بخواهید با تگ‌های HTML مستقیما سروکار داشته باسید که این امر برنامه‌ی ooweb را کمی براتیان نامناسب می‌کند.

[۱]. WYSIWYG مخفف What You See Is What You Get هر آنچه شما می‌بینید همان خروجی نهایی است که به شما داده خواهد شد !!

---