آیین کنفوسیوس به مثابه یک سبک زندگی

کنفوسیوسیسم مذهب به آن معنا که از مذهب مراد می‌شود نیست. کنفوسیوسیسم بیش از آنکه مذهبی آن جهانی بوده باشد آیینی مربوط به این جهان است. «آیین کنفوسیوس را، که گاه چون یک فلسفه و …

کنفوسیوسیسم مذهب به آن معنا که از مذهب مراد می‌شود نیست. کنفوسیوسیسم بیش از آنکه مذهبی آن جهانی بوده باشد آیینی مربوط به این جهان است. «آیین کنفوسیوس را، که گاه چون یک فلسفه و گاه چون یک دین تلقی می‌شود، می‌توان انسان باوری، همه شمولی دانست که خدا را نه انکار می‌کند و نه سبک می‌شمرد».

کنفوسیوسیسم بیش از هر چیز یک سبک زندگی است، سبکی از زندگی که هدفش رسیدن سرزمین آبا و اجدادی به حداکثر رفاه و سعادت و به سامان کردن زندگی خانوادگی و فردی است. در نزد چینیان کنفوسیوس «نه تنها مردی حکیم وفرزانه است بلکه انسانی کامل و دارای قلب سلیم و سرمشق شرافت و بزرگواری شمرده می‌شود. اخلاق شریف او خود مبین و نماینده دو قاعده انتظام و تناسب است که مبنا و پایه‌ تعالیم او قرار دارد». از این رو پیش از هر چیز باید به این نکته مهم پرداخت که کنفوسیوس که بود.

کنفوسیوس تاریخی

کنفوسیوس مبدع آیین کنفوسیوسیم نیست چرا که کنفوسیوسیسم ریشه در گنجینه غنی اما فردی تجربه امر قدرسی ندارد به این معنا، کنفوسیوس واجد تفاوتی معنا دارد با بودا و عیسی و زرتشت است. کنفوسیوس گردآورنده سنت حکیمانه ولی بسیار باستانی است که ریشه‌هایش به پادشاهان فرزانه عهد باستان می‌رسد. کنفوسیوسیسم پاسداری از سنت است.کنفوسیوس پیرو سنتی است که تاریخ‌نویسان چینی از آن به عنوان جو-جیا (Ju- Chia) یا "سنت حکیمانه" نام می‌برند و این سنتی است که نسب از آرا و افکار پادشاهان فرزانه چینی می‌برد.

بزرگترین منبع موجود درباره کنفوسیوس کتاب «آنالکت» است که مجموعه‌ای از سخنان وی است. منابع چنین ذکر می‌کنند که کنفوسیوس در خانواده‌ای فقیر و شریف در شهر چو-فو (chu- fu) در ولایت لو در استان شانتونگ متولد شد. او در عصری به دنیا آمد که شاهان ژوئو بر اثر فشار هجومهای مداوم وحشیان آسیای مرکزی ضعیف شده بودند و قدرت واقعی در دست اربابان فئودال بود و در عین حال نظام اخلاقی دچار فروپاشی کامل شده بود. گفته می‌شود که نیاکان کنفوسیوس از اشراف قدیم ناحیه بودند که پس از انقلاب وشورش رخ داده در ایالت سونگ از آنجا فرار کرده بودند و به ایالت لو آمده بودند.

مورخین تاریخ احتمالی تولد او را سال ۵۵۱ ق.م یعنی سال بیست و دوم حکومت امیر شیانگ از سلسله لو می‌دانند. به طور سنتی او را متولد روز بیست‌و هفتم از ماه هشتم قمری می‌دانند. کنفوسیوس در سه سالگی پدر را از دست داد و با مادرش در تنگدستی زندگی را گذرانید. در ۱۹ سالگی ازدواج کرد و از پانزده سالگی زندگی را به کلی صرف آموختن کرد. بسیار دلباخته شعر و ادب باستانی چین بود. او همچنین محقق موسیقی باستانی چین بود و وقت زیادی را صرف آموختن فن‌کلاسیک موسیقی چین کرد.

«مهارت کنفوسیوس در شش فن- مراسم مذهبی، موسیقی،‌ کمان‌گیری، ارابه‌رانی، خوشنویسی و حساب- و آشنایی او با سنتهای کهن، به ویژه شاعری و تاریخ- او را قادر ساخت که در سی سالگی حرفه آموزگاری درخشان را آغاز کند». در آسیای شرقی سالروز تولد او را به عنوان روز معلم جشن می‌گیرند و فی‌الحقیقه نیز او نخستین معلم برجسته چین است که خواهان نظام آموزش همگانی شد. در ۵۰ سالگی در دستگاه حکومت لو وزارت داشت و به مقام وزیر اعظم نیز رسید اما در رقابتهای درونی دربار شکست خورد و محترمانه عزل شد.

از پنجاه‌وپنج سالگی تا شصت‌وهفت‌سالگی به همراه تنی چند از شاگردان در اقصی نقاط چین گشت تا پادشاهی را بیابد که بتواند در مقام وزارت به او خدمت کند اما موفق نشد. در شصت و هشت‌سالگی به لو برگشت در این هنگام به خاطر گردشش در چین شاگردان بی‌شمار در تمامی چین داشت بقیه عمر را به نوشتن و آموزش پرداخت و در سال ۴۷۹ پیش از میلاد در ۷۲ سالگی درگذشت و بیش از سه هزار شاگرد ثابت‌قدم و ۷۲ استاد تمام تربیت کرد که راه او را پس از او ادامه دادند.

منابع:

۱- آیین‌های کنفوسیوس، رائو و بودا، ترجمه غلامرضا شیخ‌زین‌الدین

۲- تاریخ جامع ایران، جان مابین

مولف : سعید قاسمی‌نژاد