هشدار درباره تاتوی چشم

در آرایشگاه خانمی منتظر نشسته بود تا نوبتش برسد و تاتو کند جوان بود و ابروهای پرپشتی داشت پرسیدم «چرا می خواهید تاتو کنید شما که ابروهای پری دارید » لبخندی زد و گفت برای تاتوی ابرو نیامده ام می خواهم خط چشم دائم بکشم

در آرایشگاه خانمی منتظر نشسته بود تا نوبتش برسد و تاتو کند. جوان بود و ابروهای پرپشتی داشت. پرسیدم: «چرا می‌خواهید تاتو کنید؟ شما که ابروهای پری دارید!» لبخندی زد و گفت: برای تاتوی ابرو نیامده‌ام. می‌خواهم خط‌چشم دائم بکشم. مشغله‌کاری‌ام زیاده و بدون خط‌چشم خوش‌قیافه نیستم. چند وقت پیش یکی از همکاران را دیدم که تاتوی خط‌چشم انجام داده بود و زیبا شده بود، من هم می‌خواهم همین کار را کنم.

- خطری ندارد؟ چشم عضو حساسی است!

- نمی‌دانم. همکارم چند روز مرخصی بود اما حالا که حالش خوب است. توکل بر خدا...

بسیارند خانم‌هایی که به دلیل افتادگی پلک یا داشتن مژه‌های کم‌پشت به آرایشگاه‌ها مراجعه می‌کنند تا تاتوی خط‌چشم انجام دهند اما این موضوع همیشه سرانجام خوبی ندارد. در گفت‌وگو با دکتر مریم آل‌طه، استادیار چشم‌پزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از عوارض احتمالی تاتوی چشم پرسیدیم.

▪ استفاده از تاتو برای چشم از کی شروع شد؟

بیش از ۴ هزار سال است که بشر استفاده از تاتو را شروع کرده ولی اولین‌بار تاتو در سال ۱۹۸۴ به‌عنوان یک وسیله آرایشی برای رنگی‌کردن لبه پلک استفاده شد.

▪ آیا تاتوی خط‌چشم دائم برای چشم‌ها ضرر دارد؟

بله، با توجه به مجاورت محل تاتو با چشم احتمال آسیب‌رساندن به آن بسیار بالاست. به جرأت می‌توانم بگویم از زمانی که کاربرد تاتو در اطراف چشم افزایش یافت، عوارض گزارش شده آن در مقاله‌های چشم‌پزشکی هم بالا رفت. بیش از ۵۰ ماده رنگی متفاوت برای تاتو استفاده می‌شود و این مواد رنگی با ایجاد سوراخ در اپیدرم به بافت زیرجلدی می‌‌روند. بخشی از مواد در همین ناحیه تزریقی می‌ماند و بخشی به غدد لنفاوی ناحیه یا بافت‌های مجاور منتقل می‌شود. چشم عضو بسیار حساسی است و سوزن‌زدن‌های مکرر در ناحیه رویش مژه‌ها و تزریق مواد رنگی می‌تواند عوارض شدیدی داشته باشد.

▪ مثلا چه عوارضی؟

واکنش‌های آلرژیک فوری یا تاخیری، ریزش مژه‌ها یا موی ابرو، گرانولوم (با ایجاد توده در اثر التهاب)، کلویید (آوردن گوشت اضافه) و عفونت موضعی و... به‌طور کلی می‌توانم بگویم بخشی از عوارض مربوط به احتمال انتقال عوامل عفونی، عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت، ایدز یا عفونت‌های قارچی و باکتریایی هستند و بخشی از عوارض مربوط به تحریک سیستم ایمنی بدن و بروز عوارض آلرژی مانند کهیر و حساسیت‌های پوستی و حساسیت به نورخورشید. اختلال‌های التهابی پوست ناشی از تاتو نیز از ۲ روز تا یک ماه بعد از تاتو گزارش شده است. علاوه بر این تا به حال ۱۰ مورد بروز بدخیمی‌های پوستی مانند ملانوم در زمینه تاتو نیز گزارش شده است.

▪ آیا انجام تاتوی پلک نزد یک چشم‌پزشک یا متخصص پوست می‌تواند بدون عارضه باشد؟

نه، حتی انجام تاتو توسط یک فرد مجرب با مواد شیمیایی نسبتا بی‌خطر و در شرایط استریل و ابزارهای یک‌بار مصرف هم می‌تواند با عارضه همراه شود. در ضمن سازمان غذا و داروی آمریکا هنوز نتوانسته مشخصات یک تاتو بی‌خطر را قطعا اعلام کند و هیچ رنگ استانداردی تاکنون برای تاتو توسط شرکت‌های دارویی تولید نشده و موادی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند از موادرنگی شیمیایی با احتمال آلودگی و ناخالصی بالا و غلظت‌های‌های بالایی از مواد سمی مانند مس و کبالت است.

▪ صلاح می‌دانید شخصی که قبلا تاتوی پلک انجام داده، برای تجدید رنگ آن یا حتی پاک‌کردنش اقدام کند؟

نه، مسلما تجدید تاتو عوارضی را که نام بردم همراه خواهد داشت. از بین بردن تاتو با مواد شیمیایی یا لیزر نیز همراه با آزاد شدن مواد شیمیایی در بافت‌های حاوی رنگدانه است که حتی از آسیب ناشی از خود رنگدانه بیشتر خواهد بود. طبق مطالعه‌ای که چندی پیش انجام شد غلظت مولکول‌های سمی رنگدانه‌های قرمز و زرد تاتو بعد از لیزر تا بیش از ۷۰ برابر افزایش می‌یابد.

▪ با وجود این هشدارها، توصیه می‌کنید چه کسانی کلا دور تاتو را خط بکشند؟

خانم‌های باردار، افراد زیر ۱۸ سال، افراد با حساسیت‌های پوستی، افراد با زمینه بیماری‌های قلبی، دیابتی و هموفیلی و سایر اختلال‌های انعقادی، افرادی که دچار مشکلات و بیماری‌های چشمی هستند و نیز افراد در معرض تماس شغلی با فلزات سنگین و اشعه ماورای بنفش.

سمیه مقصودعلی

گفت‌وگو با دکتر مریم آل‌طه درباره یک مد خطرناک