بودجه بنزین در مسیر راه آهن

هند, فرانسه و آمریكا از كشورهای صاحب نام درخصوص حمل و نقل ریلی هستند و سود سرشاری از محل حمل و نقل ریلی نصیب آنان می شود

سالانه می توان ۱۰۰۰ كیلومتر راه آهن ساخت و مراكز همه استان ها تا دورترین مناطق را به هم متصل كرد. این ها همه آرزوهای زیبایی برای راه آهن كشور است. آرزوهایی كه دور از دسترس نیست چرا كه مقرر شده از محل صرفه جویی در مصرف بنزین اعتباراتی به ساخت راه آهن اختصاص یابد.

كشور هم اكنون ۹۴۰۰ كیلومتر راه آهن دارد و اگر روزانه ۲۰ میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی شود می توان از محل این صرفه جویی كه بالغ بر ۱۲ تا ۱۵ میلیون دلار است، سالی ۱۰۰۰ كیلومتر راه آهن ساخت.

رئیس جمهور نیز بر اختصاص مبالغی از بودجه واردات بنزین به ساخت راه آهن مصر است چرا كه تجهیز زیرساخت ها، توسعه و شكوفایی را برای شهرهای محروم به ارمغان می آورد.

با این وجود همه ارگان ها و نهادها چشم انتظار دریافت سهمی مناسب از صرفه جویی حاصل از مصرف بنزین هستند تا شاید بتوانند پروژه های نیمه تمام خود را به پایان برسانند.

اما شاید بهترین روش برای هزینه كردن پول های این صرفه جویی بزرگ ملی، مصرف آن در پروژه های راهسازی و حمل و نقل عمومی باشد.

ایمنی بالا، آسایش، انبوهی جابه جایی و حداقل مصرف یك ششم سوخت نسبت به حمل و نقل جاده ای از مزیت های عمده راه آهن است. بنابراین ضرورت گسترش خطوط ریلی در كشور از پشتوانه علمی و تئوریك برخوردار است.

راه آهن جمهوری اسلامی ایران با قدمتی بیش از ۷۰ سال به لحاظ اتصال به ۷ نقطه مرزی و ایجاد ارتباطات منطقه ای از اهمیت بالایی برخوردار است.

این در حالی است كه به نظر می رسد بودجه لازم برای ساخت راه آهن كافی نباشد. هم اكنون وزارت راه می تواند سالانه ۴۰۰ كیلومتر خط جدید به شبكه راه آهن كشور بیفزاید.

كشورهای خاورمیانه با مجموع ۲۴۰۰۰ كیلومتر راه آهن سالانه ۷۰ میلیون تن بار و ۱۰۰ میلیون نفر مسافر جابه جا می كنند. ایران نیز سالانه ۲۱ میلیون مسافر و ۳۲ میلیون تن بار حمل می كند.

كشورهای خاورمیانه و ایران به دلایل متعدد هنوز جایگاه خود را به لحاظ حمل ونقل ریلی پیدا نكرده اند چرا كه وجود گلوگاه های مرزی، گسستگی ها و عدم گسترش همكاری های منطقه ای در زمینه های علمی و آموزشی مانعی جدی بر سر گسترش حمل و نقل ریلی است.

اكنون كشور طرح های فراوانی در خصوص حمل و نقل ریلی دارد كه بسیاری از این پروژه ها قابلیت های فراوانی در جذب سرمایه خارجی دارند احداث خط آهن سنگان - هرات به طول ۲۱۰ كیلومتر، خط آهن قزوین - رشت - انزلی - آستارا به طول ۳۳۷ كیلومتر، پروژه اتصال به عراق در چارچوب پروژه پل خشكی خلیج فارس - مدیترانه و همچنین ساخت خط سریع السیر تهران - اصفهان به طول ۴۲۰ كیلومتر و ساخت خط برقی تهران - مشهد از جمله این پروژه ها هستند.

اگر چه بسیاری از وزارتخانه ها از جمله رفاه چشم انتظار بودجه حاصل از صرفه جویی بنزین هستند، اما باید توجه داشت كه اگر زیرساخت هایی همچون حمل و نقل، توسعه راه های ترانزیتی توسعه مناسبی پیدا كند و یارانه های كلان در بخش هایی كه یارانه آنها هدفمند نیست، حذف شود، تبعاتی همچون رفع محرومیت ها و رونق شهرها را به دنبال خواهد داشت.

چندی است عنوان می شود كه ساختار بیمار حمل و نقل و بخصوص راه آهن كشور را می توان با بودجه صرفه جویی بنزین متحول كرد.

در حال حاضر اعتباراتی كه به بخش راه آهن كشور اختصاص یافته است یك چهارم نیاز و توان وزارت راه و ترابری است در حالی كه طبق برآورد چشم انداز ۲۰ ساله باید سالانه ۱۰۰۰ كیلومتر راه آهن در كشور ساخته شود.

در سال ۸۶ هر ماه یك واگن ۲ طبقه ساخته می شود و رشد ۱۱ درصدی برای بخش حمل و نقل در برنامه چهارم پیش بینی شده است كه ۴ درصد آن می بایست از طریق بهره وری تأمین شود.

جالب اینجاست كه هزینه حمل و نقل ریلی بسیار كمتر و مقرون به صرفه تر از دیگر هزینه های حمل و نقل است تا جایی كه پس از سهمیه بندی سوخت قیمت بلیت قطارها به هیچ عنوان تغییر نكرد.

هند، فرانسه و آمریكا از كشورهای صاحب نام درخصوص حمل و نقل ریلی هستند و سود سرشاری از محل حمل و نقل ریلی نصیب آنان می شود.

مجری طرح های توسعه راه آهن چندی پیش اعلام كرد: در حال حاضر به واسطه كمبود اعتبار ساختار حمل و نقل عمومی كشور بیمار است و در نتیجه همین مسأله سالانه شاهد تلفات بسیاری در جاده های كشور و همچنین افزایش آلودگی محیط زیست هستیم.

حسین تهرانی افزود: طرح های در دست ساخت ریلی با افزایش اعتبار سرعت قابل توجهی خواهند گرفت و در كنار آن طرح های مهمی كه در گذشته مد نظر وزارت راه بوده است وارد مرحله اجرا می شود.

به گفته تهرانی با توجه به ساخت راه آهن بافق - مشهد در مدتی كوتاه و با كیفیتی بسیار مناسب، توان كشور هیچ مشكلی برای ساخت هزار كیلومتر راه آهن در سال ندارد.

تهرانی با بیان این كه وزارت راه تعدادی پروژه مشاركتی نیز در دست دارد، گفت: به طور كلی پروژه های ریلی به دلیل ماهیتی كه دارند جاذبه ای برای مشاركت بخش خصوصی ایجاد نمی كنند.

وی افزود: با اختصاص بودجه از محل صرفه جویی در مصرف سوخت این پروژه ها نیز از حالت مشاركتی خارج شده و به طور كاملاً دولتی اجرا خواهند شد.‎