باور تهرانی ها به خواص خوراکی ها

معروف است که تهرانیان قدیم, طبیب خود بودند و به دلیل آشنایی که از خواص گیاهان و حیوانات خوراکی و غیرخوراکی داشتند, به معالجه خود و دیگران می پرداختند

معروف است که تهرانیان قدیم، طبیب خود بودند و به دلیل آشنایی که از خواص گیاهان و حیوانات خوراکی و غیرخوراکی داشتند، به معالجه خود و دیگران می‌پرداختند. آنها برای هر درد و مرضی فارغ از آنکه واقعا این خوراکی‌ها دارای اثرات مفید و مثبت است دارو و نسخه‌ای از آنها تجویز می‌کردند. ذکر چندین نمونه از خواص خوراکی‌های رایج آن دوران که بیش از هر داروی دیگری برای درمان بیماری‌ها رواج داشت، خالی از لطف نیست:

▪ آب خاکستر: منظور آبی است که از خاکستر چوب سوزانده به دست می‌آید. تهرانی‌ها از آب خاکستر برای التیام بخشیدن زخم ناشی از جراحات، پاک کردن معده و ریه، درمان تهوع و بیماری‌های عصبی به کار می‌بردند.

▪ آب شیر: منظور زردآب و آب‌شیر بریده بز یا گاو بوده است که برای جلادهندگی رخسار گرم مزاج‌ها و خشک‌مزاج‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و از دیگر خواص آن می‌توان به پاک‌کننده بودن سموم روده، جوش و خارش در زبان، حلق و گلو و کاهش هیجان و اضطراب نام برد.

▪ آب آهن: منظور آب آهن گداخته شده است که باعث تقویت احشا، امعا و معده می‌شد. تهرانی‌ها از آب آهن برای درمان جراحات شکم و روده استفاده می‌کردند و معتقد بودند که برای درمان قلب‌گرفتگی، تشنگی دایم بی‌نظیر است.

▪ آب گوگرد: مقصود آبی است که از شکم کوه‌ها و چشمه‌های جوشان سرازیر می‌شود که برای درمان بیماری‌های پوستی، رفع شپش و درد مفاصل مورد استفاده قرار می‌گرفت.

▪ آهو: تهرانی‌های قدیم بر این عقیده راسخ بودند که گوشت آهو یرقان و امراض رطوبتی و عصبی را کاهش می‌دهد و مالیدن خون آهو به مو باعث بلندی و قوت مو می‌شود و پوشاندن بدن با پوست آهو، طحال را پاکسازی می‌کند.

▪ ابریشم: منظور پیله‌ای ابریشم تا زمانی که کرم آن را سوراخ نکرده است که اگر مقداری از پیله پخته شود برای پاکسازی معده مفید است. همچنین آب جوشانده ابریشم باعث جلادهندگی پوست می‌شود و رنگ رخسار را شاداب می‌کند.

▪ اسپند: مقصود همان دانه‌ای است که هنوز برای تصفیه هوا و از بین بردن چشم‌زخم دور می‌شود. تهرانی‌ها بر این نظر بودند که خوردن دانه‌های آن درد معده را از بین می‌برد، سینه و شش را پاک می‌‌کند و باعث فربهی بدن می‌شود.

▪ برف: تهرانی‌ها می‌گفتند خوردن برف باعث کاهش دندان درد می‌شود و همچنین کرم معده را از بین می‌برد و تب بیمار را قطع می‌کند و مالیدن برف بر بدن باعث رفع امراض خارش‌دار می‌شود.

▪ برنج: مقصود برنجی است که مورد طبخ قرار نگرفته است. تهرانی‌های قدیم بر این عقیده بودند که خوردن برنج خام باعث طول عمر، صحت و سلامت بدن می‌شود و ورم رحم و مثانه را از بین می‌برد و برای شکم درد بسیار مفید است.

▪ پر طیور: منظور پر پرندگان است که سوزانده آن برای قطع خون ناشی از جراحات مناسب است برای کسانی که از خون‌دماغ شدید رنج می‌بردند، تهرانی‌ها مالیدن پر طیور بر بینی‌شان را تجویز می‌کردند.

▪ پنبه: خوردن شکوفه پنبه باعث نشاط‌بخشی فرد می‌شود و همچنین فکر و وسواس و خیالات را برطرف می‌‌کند و در ابتدا از شکل‌گیری بیماری جنون پیشگیری می‌کند. در واقع تهرانیان پنبه را به عنوان داروی ضدافسردگی مورد استفاده قرار می‌دادند.

▪ پیه: مراد در اینجا پیه بز است که در بهبود جراحات بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین کسانی که از زبری و خراش پوست و ریزش مو در عذاب بودند، بهترین دارو را مالیدن پیه بر بدن و مو می‌دانستند.

▪ خارخسک: تهرانی‌ها بر این باور بودند که خوردن خارخسک باعث رفع انسداد ادرار می‌شود و درد مثانه را کاهش می‌دهد. همچنین برای درمان سنگ کلیه و زخم و جوش در هان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

▪ خاک: بهترین نوع خاک از منظر تهرانی‌ها، خاک رس بود که برای رفع ورم‌های داخل بدن تجویز می‌شد و همچنین کسانی که از زنبورگزیدگی رنج می‌بردند با پوشانیدن بدن خود با خاک، خودشان را درمان می‌کردند.

▪ خمیر ترش: تهرانی‌های قدیم اعتقاد داشتند که مالیدن خمیرترش بر بدن باعث بیرون کشیدن چرک و سیاهی زیرجلد و جلای پوست می‌شود. همچنین جهت رفع خماری، تشنگی و تب مورد استفاده قرار می‌گرفت.

▪ دنبه: در اینجا مقصود دنبه گوسفند است که دارای خاصیت نرم‌کنندگی برشمرده می‌شد و برای علاج کوفتگی عضلات بدن به کار می‌رفت و باعث آرامش اعصاب و روان می‌شد.

▪ سرشیم(ژله): مراد ژله‌ای بود که از جوشاندن پوست حیوانات به دست می‌آمد و خوردن آن زخم ریه و خونریزی سینه را رفع می‌کرد و مانع از ورم‌گردن می‌شد. همچنین برای کسانی که بر اثر شکستن استخوان‌هایش درد می‌کشیدند این ژله را برای درمان استخوان بر نواحی شکستگی می‌مالیدند.

▪ سقز: جویدن سقز باعث لطافت پوست و قوت هضم می‌شد و خستگی پوست را از بین می‌برد. همچنین تهرانی‌های قدیم می‌گفتند ضماد سقز، جراحات زخم را از چرک پاک می‌کرد.

▪ جگرسفید (شش): مقصود شش بره و بزغاله بود که تهرانی‌ها برای رفع ورم چشم، جگر سفید روی چشم می‌مالیدند. همچنین برای درمان زخم‌روده مورد استفاده قرار می‌گرفت. البته می‌گفتند خوردن مداوم آن سبب ناراحتی سینه، شش و بیماری سل می‌شد.