نان, عشق, آبگوشت ۱۲۰۰

هر وعده این غذا لااقل ۱۲۰۰کیلوکالری انرژی دارد

وقتی حرف از غذاهای سنتی به میان می‌آید، اولین چیزی که به ذهن‌آدم خطور می‌کند، آبگوشت است؛ غذایی که دور هم خوردنش واقعا می‌چسبد، مخصوصا با سبزی خوردن و نان سنگک تازه! ...

آبگوشت را به روش‌های مختلفی می‌پزند و در میان هر قوم و قبیله‌ای از کشورمان و حتی در هر فصلی، روش طبخ ویژه‌ای را می‌توانید پیدا کنید. سوال اصلی ما در این صفحه این است که چه‌طور می‌شود آبگوشتی سالم، مغذی و در عین حال، خوش‌مزه تهیه کرد؟

پس از تکه کردن گوشت‌ها، آنها را به همراه پیاز، نخود و لوبیا در زودپز ریخته و بعد از پخت به آنها ادویه و چاشنی‌های یاد شده را افزوده و نیم ساعت مانده به اتمام طبخ آبگوشت به آن سیب‌زمینی را اضافه کنید. قبل از کشیدن دنبه، پیاز و مقداری از سیب‌زمینی‌ها را کوبیده و به غذای‌تان بیفزایید و بگذارید چند دقیقه روی حرارت بجوشد. یادتان باشد که می‌توانید به عنوان چاشنی از آب‌لیمو و یا لیموعمانی نیز استفاده کنید.

این غذا تقریباً ۱۲۰۰ کیلوکالری انرژی دارد اما در صورت اضافه کردن دنبه حداقل ۵۰۰ کالری دیگر به عدد فوق افزوده خواهد شد و با تقسیم کردن آن به عدد ۴ به هر نفر ۳۰۰ کیلوکالری و در صورت چرب بودن ۴۵۰ کیلوکالری انرژی خواهد رسید. اما میزان کالری فقط به همین جا ختم نمی‌شود زیرا نانی که با این غذا مصرف می‌شود، حداقل ۴۰۰ کیلوکالری انرژی دارد و با مصرف سالاد و سبزی خوردن ۱۰۰ کیلوکالری دیگر نیز اضافه خواهد شد.

● نخود و لوبیا، منبع پروتئین گیاهی

می‌دانید که این مواد غذایی در خانواده حبوبات جای می‌گیرند و تأمین‌کننده پروتئین گیاهی هستند. مطالعات درباره خواص آنها نشان داده‌اند که خوردن ۱۰۰ گرم لوبیای قرمز تأمین‌کننده ۳۳ درصد از نیاز روزانه به فیبر و ۱۶ درصد از نیاز روزانه به پروتئین خانم‌ها و ۱۴ درصد از نیاز آقایان است. البته چون تمامی ‌اسیدهای آمینه ضروری را ندارند، بهتر است با منابع دیگر پروتئین از جمله غلات و یا گوشت‌ها همراه شوند. فقط یادتان نرود که حبوبات دارای پروتئینی به نام لکتین است که با حرارت دیدن از میان می‌رود و در صورتی که نپخته مصرف شوند، می‌توانند در مصرف‌کننده ایجاد تهوع و اسهال کنند بنابراین باید آنها را به طور کامل پخت و سپس میل کرد. با وجود اینکه این گروه غذایی، پتاسیم قابل‌ملاحظه‌ای دارند اما لوبیا دارای مقادیر بیشتری بوده بنابراین اگر فشار خون دارید، بهتر است انواع لوبیا را میل کنید.

● گوشت ماهیچه، لبریز از آهن

یکی از دلایل لذیذ بودن این قسمت از گوشت، چرب بودن آن است بنابراین خوردن آن برای کسانی که مشکل چربی دارند و یا چاق هستند، توصیه نمی‌شود. اما این ماده غذایی منبع آهن با جذب بالاست، به طوری که با خوردن ۱۰۰ گرم از آن ۲ گرم آهن قابل جذب دریافت خواهد شد. البته می‌توانید به جای گوشت گوسفند که چربی و انرژی بیشتری دارد، از گوشت گوساله استفاده کنید که از نظر میزان دریافت پروتئین و سایر مواد معدنی نظیر روی و ویتامین B۱۲ تفاوتی ندارد. جالب است بدانید که مطالعات نشان داده‌اند، خوردن گوشت قرمز به دلیل داشتن تمامی‌ اسیدهای‌آمینه، تأمین‌کننده نیاز پروتئینی شما بوده و به این ترتیب خوردن آن به بچه‌های کم غذا و کلیه افرادی که اشتهای کمی‌ دارند، توصیه می‌شود.

● سیب‌زمینی، غله شیرین

این غله نشاسته‌ای که پرانرژی است و علت کالری‌اش به وجود کربوهیدرات فراوان آن برمی‌گردد، مملو از بتاکاروتن و یا پیش ساز ویتامین A است بنابراین بچه‌های کم غذا می‌توانند از آن برای افزایش کالری وعده‌شان استفاده کنند اما آنهایی که اضافه وزن دارند بهتر است از خوردن آن صرف‌نظر کنند زیرا به راحتی وزن‌شان را بالا خواهد برد.

● پیاز، دشمن کلسترول

همان‌طور که بارها و بارها گفته‌ایم این سبزی آنتی‌اکسیدان فراوانی دارد اما وجود پتاسیم در این سبزی آن را به یک گزینه مناسب برای فشارخونی‌ها بدل کرده است. می‌دانید که پیاز دارای فلاونوییدی به نام کوئرستین است که به کاهش کلسترول بد خون کمک می‌کند و از آنجا که آبگوشت با منابع غذایی که افزایش‌دهنده کلسترول بد هستند، تهیه می‌شود، بهتر است به همراه این سبزی میل شود تا به این ترتیب چربی خون افزایش پیدا نکند بنابراین چه بهتر که به همراه غذای‌تان از پیاز خام استفاده کنید و یا در تهیه سالادتان از آن بهره ببرید.

● با این غذا بخورید

از آنجا که این غذا هم چرب است و هم حبوباتش باعث سنگین شدن وعده غذایی‌تان می‌شود، خوردن آن به همراه ترشی به هضم غذایتان کمک می‌کند. اما می‌توانید به همراه آن سالاد شیرازی و یا سبزی خوردن میل کنید تا به این ترتیب فیبر دریافتی وعده غذایی‌تان نیز بیشتر شود. در ضمن، بهترین نان توصیه شده با این غذا نان جوی خشک است زیرا هم نازک بوده و هم فیبر زیادی دارد. به علاوه، یادتان نرود که وعده‌تان را با یک لیوان دوغ کم‌نمک و بدون گاز کامل کنید.

● کهنگی و ماندگی

سعی کنید غذایتان را به اندازه بپزید و در صورت ماندن آبگوشت آب آن را برای تهیه سایر غذاها استفاده کنید و مخلفاتش را کوبیده و یا در وعده‌های بعدی میل کنید یا در ظرف‌های در‌دار محکم بسته و فریز کنید. فقط نکته‌ ای را که باید برای خوش طعم شدن آبگوشت‌تان به خاطر داشته باشید آن است که بعد از جوش آمدن غذایتان در ظرف را محکم ببندید و آن را روی حرارت ملایم قرار دهید تا آبگوشت با بخار پخته و آبش تبخیر نشود و نیازی به چند بار افزودن آب نباشد.

● اگر چاق هستید

بهتر است از تلیت کردن نان در آب آبگوشت‌تان صرف‌‌نظر کرده و به یک‌باره مخلفات آن را به همراه کمی‌ نان جو میل کنید و با خوردن یک بشقاب سالاد و سبزی خوردن فیبر وعده غذایی‌تان را نیز افزایش دهید.

● اگر کم‌خونی دارید

از آنجا که انواع لوبیاها منبع آهن گیاهی هستند، بهتر است به جای نخود از آنها در کنار گوشت استفاده کنید. به علاوه بهتر است نوشیدنی همراه غذای‌تان شربت آب‌لیموی تازه باشد. در ضمن، سیب‌زمینی‌هایتان را نیز بعد از پخت پوست بگیرید زیرا آهن زیر پوست این سبزی نشاسته‌ای بوده و می‌تواند آهن دریافتی وعده‌تان را افزایش دهد.

● اگر نقرس دارید

این غذا به هیچ عنوان برای شما مناسب نیست، مگر آنکه از مقدار اندک گوشت مرغ استفاده کرده و به جای حبوبات از کلیه میوه‌های تازه مثل «به» استفاده کنید زیرا خوردن میوه‌های خشک نیز مانند آلو و گوجه می‌تواند زمینه‌های افزایش اسیداوریک را در شما بالا ببرد.

مریم یوسفی