یکشنبه, ۱۷ تیر, ۱۴۰۳ / 7 July, 2024
مجله ویستا

علم و دانش پیامبر اکرم (ص)


علم و دانش پیامبر اکرم (ص)

دوران شکوفایی اسلام دورانی بود که همواره مسلمانان در تمامی امور به علوم و دانش نبوی نیاز داشتند و از وجود پر برکت پیامبر اکرم (ص) در یادگیری علوم قرآنی و دانش الهی بهره می بردند.
پیامبر …

دوران شکوفایی اسلام دورانی بود که همواره مسلمانان در تمامی امور به علوم و دانش نبوی نیاز داشتند و از وجود پر برکت پیامبر اکرم (ص) در یادگیری علوم قرآنی و دانش الهی بهره می بردند.

پیامبر (ص) از تمامی دانش و علوم جهان هستی و دستگاه آفرینش آگاه بودند و مردم برای حل مشکلات جامعه و شناخت درستی و راستی از این علوم استفاده می کردند.‏

از هنگامی که رسول خدا به رسالت مبعوث شد تا وقتی که وفات نمود در حدود بیست و سه سال طول کشید.

مدت سه سال از آغاز این دوران را در کمال خفا و پنهانی مردم را به اسلام دعوت می نمود، در این مدت جز چند نفر معدود کسی طریق اسلام را اختیار نکرد.‏

گرچه بعداً مأمور شد دعوتش را علنی کند. اما وضع محیط بیش از این اقتضا نداشت که در اصلاح عقاید مردم کوشش نماید و به بیان احکام ابتدایی و ساده اسلام اکتفا کند.

در طریق دعوت با صدها مشکل و گرفتاری های دشوار رو به رو می شد. نه خود آن حضرت از شکنجه و آزار و قتل دشمنان تامین داشت نه پیروانش وآنها همیشه تحت تعقیب و شکنجه کفار بودند به طوری که گاهی ناچار می شدند از خانه و زندگی دست بردارند و به کشورهای بیگانه هجرت نمایند.‏

رسول خدا و اصحابش از ترس جان ناچار شدند به شعب ابوطالب پناهنده شوند و مدت سه سال در آن زندان سوزان به سر برند و در کمال عسرت و سختی زندگی نمایند.

پیغمبر اکرم مدت سیزده سال از دوران نبوتش را در اوضاع بحرانی و خطرناک و وحشت زای مکه طی کرد.‏

در این دوران نه افکار تازه مسلمانان مساعد بود که احکام و دستورهای دین را از رسول خدا یاد بگیرند، نه مشکلات و پیشامدهای ناگوار چنین فرصتی را به رسول خدا می داد که به نشر و تبلیغ احکام دین بپردازد.

پیغمبر اکرم در سال سیزدهم بعثت از مکه به مدینه هجرت نمود، جمعی از مسلمانان نیز به مدینه هجرت نمودند. وقتی مسلمانان به مدینه هجرت نمودند گرچه از شکنجه های سابق راحت شدند و از اذیت و آزار مشرکان نجات یافتند لیکن وظیفه سنگین تر و دشوارتری پیدا کردند.

در اینجا باید از اسلام و مسلمانان دفاع کنند و برای پیشرفت و ترقی اسلام جهاد نمایند. مدینه به صورت پایگاه نظامی درآمد و سپاه اسلام دائماً به حالت آماده باش بود و در هر سال چندین جنگ پیشامد می کرد.‏

در این دوران ۱۰ ساله نیز افکار مسلمانان آماده یادگرفتن احکام و قوانین دین و معارف اسلامی نبود، زیرا گرفتاری های پی در پی از یک سو و عدم استعداد و قابلیت از سوی دیگر و غفلت مردم از جانب دیگر، عواملی بود که پیغمبر اکرم اجازه نمی داد که احکام و قوانین جامع و مفصل اسلام را به مسلمانان تعلیم نمایند.

اما ایشان می دانست که بزودی مرگش فرا می رسد، آن گاه مسلمانان از خواب غفلت بیدار می شوند و احساس می کنند که به قوانین و دستورهای اسلام نیازمندند ولی به پیغمبر دسترسی ندارند.‏

رسول اکرم چون از آغاز امر بدین موضوع توجه داشت و از نیازهای علمی و دینی آینده ملت باخبر بود تصمیم داشت این نقیصه را جبران کند و آنها را برای موقع احتیاج، ذخیره نماید و نزد شخص امین و معصومی بایگانی کند.

از جانب پروردگار جهان به آن جناب دستور رسید که علی (ع) را بدین منظور انتخاب کن و علوم نبوت را نزدش ودیعه گذار و در تعلیم و تربیتش کوشش کن.‏

علی بن ابی طالب (ع) در علم و دانش به مرتبه ای رسید که رسول خدا (ص) مقام علمی او را ستود و بدان گواهی داد و فرمود: من شهر علم هستم و علی در آن شهر است، هر کس طالب علم است باید از درش وارد شود.

بدین ترتیب در علم و دانش الهی و دیگر علوم جهان آفرینش جانشینی شایسته برای پیامبر گرامی انتخاب شد.