چگونه ازدواج کنیم

ازدواج, تاریخچه ای به قدمت پیدایش انسان ها در کره زمین دارد و در تمام مکاتب و ادیان مطرح است اما هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای این موضوع اهمیت قایل نبوده است

ازدواج، تاریخچه ‏ای به قدمت پیدایش انسان‏ها در کره زمین دارد و در تمام مکاتب و ادیان مطرح است اما هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای این موضوع اهمیت قایل نبوده است. اسلام اساس ترقی و رشد و تکامل در تمامی شؤون زندگی را در چگونگی تشکیل خانواده‏ها می‏داند و برای این مهم اهدافی در نظر گرفته است; قرآن مجید خلقت همسران و ایجاد رشته مودت و دوستی بین زن و مرد را از نشانه‏ های شناخت ‏خداوند شمرده و به برخی از فواید ازدواج مانند آرامش روحی و جسمی، ارضای غریزه جنسی، ایجاد دوستی و علاقه، بقای نسل و تکامل فرد، اشاره می‏کند: «از جمله نشانه‏ های وجود خداوند این است که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفریده تا بدان‏ها آرام گیرید و میان شما و آنها دوستی و مهربانی قرار داد. در این (دوستی و محبت) برای کسانی که تفکر می‏کنند، نشانه ‏هایی وجود دارد.» (روم: ۲۱)

● معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام

۱) داشتن ایمان، تقوا و حسن خلق

ایمان و تقوا ملاک اصلی انتخاب همسر است. در سایه ایمان و تقواست که روابط عمیق عاطفی بین زوجین ایجاد می‏شود. نزد چنین همسرانی، زمینه تا حدود زیادی برای پرورش صحیح فرزندان فراهم است و زن و شوهر می‏توانند بر همه مشکلات زندگی، اعم از اقتصادی و روانی، فایق آیند و فرزندان خود را مطابق موازین و برنامه‏ های دینی تربیت کنند. در این زمینه، رسول اکرم صلی الله علیه و آله می‏فرمایند: «زن را برای زیبایی ‏اش به همسری مگیر; چون ممکن است جمال زن باعث پستی و سقوط اخلاقی‏ اش بشود. همچنین به انگیزه مالش، با او پیوند زناشویی برقرار مکن; زیرا مال می‏تواند موجب طغیان او گردد، بلکه به سرمایه دینی ‏اش متوجه باش و با زن با ایمان ازدواج کن.» (۱) دو اصل دین و اخلاق نیک، ملاک‏های اصلی برای شایستگی زن و شوهر است و این اصل چه در دوران جنینی و شیرخوارگی، و چه در سایر مراحل زندگی کودک و تربیت او نقش به سزایی دارد. پیامبر گرامی اسلام (ص) می‏فرمایند: «بهترین زنان شما زنی است که وقتی همسرش به او می‏نگرد، شاد و مسرورش گرداند.» (۲)

۲) خوب و شایسته بودن

جابر بن عبدالله انصاری می‏گوید، در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله بودم. آن حضرت درباره همسر شایسته چنین فرمود: «بهترین همسران شما کسانی هستند که دارای ده خصلت باشند:

۱) برای آمدن فرزندان متعدد آمادگی داشته باشند.

۲) مهربان باشند.

۳) عفت و پاکدامنی خود را رعایت کنند

۴) در میان بستگان خود عزیز و سربلند باشند.

۵) نزد شوهر فروتن باشند.

۶) خود را برای شوهر بیارایند و خود را به او بنمایانند.

۷) نسبت ‏به نامحرمان خود نگه‏دار باشند و پوشش خود را حفظ کنند.

۸) از شوهر حرف شنوی و اطاعت داشته باشند.

۹) در مسائل جنسی، میل شوهر را جلب کنند.

۱۰) در عشق و علاقه به شوهر، افراط نکنند و حد اعتدال را حفظ نمایند.» (۳)

در جایی دیگر، رسول اکرم صلی الله علیه و آله می‏فرمایند: «من سعادة المرء الزوجة الصالحة‏»; (۴) از سعادت مرد این است که دارای همسری شایسته و خوب باشد.

درصد بالایی از اختلافات بین زن و شوهرها در نتیجه نبودن طرفین در یک شان و طبقه است.

۳) اصالت ‏خانوادگی

اسلام تاکید دارد که درباره سابقه خانوادگی همسر، تحقیق لازم صورت گیرد و به خصوص، مراتب ایمانی و اخلاقی او در نظر گرفته شود و نیز تا حد امکان، همسر از خانواده‏ای پاک و عفیف انتخاب گردد. این اصالت خانوادگی در نحوه زندگی جدید و در نسل بعد تاثیر دارد. اگر نطفه، که متاثر از خصایص وراثتی والدین است، ناسالم باشد، دیگر امیدی به اصلاح فرزند نیست. به همین دلیل امام صادق علیه السلام می‏فرمایند: «با خانواده شایسته ازدواج کنید; زیرا خصایص والدین و اجداد به نسل بعدی سرایت می‏کند.» (۵) پیامبر گرامی اسلام (ص) در این مورد به مردم آگاهی می‏دهند و می‏فرمایند: «ای مردم بپرهیزید از گیاهان سبز و خرمی که در مزبله دان‏ها پرورش یافته است.» (۶) "زنان زیبا و خوب‏رویی در خانواده بد".

۴) توجه به کفویت

ازدواج با افراد هم‏کفو و هم‏شان باعث توافق بیشتر در زندگی می‏شود; کفویت در جنبه‏های ایمانی، فکری، اقتصادی و... مطرح است، اما تکیه اساسی اسلام در کفویت، بیشتر بر مساله ایمان و اعتقاد است. علت اینکه پیامبر (ص)، حضرت علی علیه السلام را برای همسری دختر خود انتخاب نمودند، همین مساله بوده است. امام صادق علیه السلام می‏فرمایند: «کفو (هم‏ردیف در ازدواج) کسی است که عفیف باشد و مالی هم داشته باشد». (۷)

پیامبر فرمودند: «هر مؤمنی کفو زن مؤمنه و هر مرد مسلمانی کفو زن مسلمان است.» (۸)

۵) سلامت جسم و روان

عدم سلامت، مانع از ازدواج نیست، ولی در تداوم زندگی مشترک اثر منفی دارد. بر همین اساس، علمای اخلاق با استفاده از روایات اسلامی، گفته‏اند: با شش گروه از زنان ازدواج نکنید; یک گروه از اینها زنان انانه هستند; یعنی بسیار ناله می‏کنند، مریض احوالند و خود را به بیماری می‏زنند. (۹) پیامبر اسلام (ص) فرمود: «پیش از ازدواج، درباره مزایای جسمی دختر مورد نظرت تحقیق کن; زیرا این بررسی در ایجاد الفت و محبت و توافق‏های بیشتر بین تو و همسرت پس از ازدواج، تاثیر زیادی دارد.» (۱۰) سلامت فکر و اندیشه نیز بر سلامت رفتار و اعتدال در برخوردها، اثر بسزایی دارد; زیرا روابط انسانی زوجین، تابع شرایط نفسانی و روانی آنهاست و با عدم وجود سلامت روان، نمی‏توانند روابط مستحکم خانوادگی را بنیان گذارند.

پی ‏نوشت‏ها

۱. ملامحسن فیض کاشانی، محجة‏البیضاء، ج ۳، ص ۸۵

۲. جمال‏الدین‏محمدالابشیهی،المستطرف، ج ‏۲، ص ‏۲۱۸

۳. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج ۵، ص ۳۲۴ محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۴

۴. محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج ۵، ص ۳۲۷

۵. حسن بن فضل طبرسی، پیشین

۶. محمد بن یعقوب کلینی، پیشین، ج ۵، ص ۳۳۲

۷. وافی، ج ۳، ص ۱۸

۸. محمد بن یعقوب کلینی، پیشین، ج ۵، ص ۳۴

۹. همو، فروع کافی، ج ۵، ص ۳۲۵

۱۰. محمد بن حسن حر عاملی، باب ۳۵