راه سعادت و رستگاری

قرآن داروی دردهای بی‌درمان است و نهج‌البلاغه چراغ راه عارفان و شایستگان برای روشن ضمیران و عارفان طریق الهی که انسی با نهج‌البلاغه دارند، این یک امر واضح است که علاوه بر این که این کتاب طریق بلاغت و فصاحت و سخنوری است و مافوق کلام خلق و مادون کلام خالق است در حقیقت راه سعادت نیز است.

قرآن داروی دردهای بی‌درمان است و نهج‌البلاغه چراغ راه عارفان و شایستگان برای روشن ضمیران و عارفان طریق الهی که انسی با نهج‌البلاغه دارند، این یک امر واضح است که علاوه بر این که این کتاب طریق بلاغت و فصاحت و سخنوری است و مافوق کلام خلق و مادون کلام خالق است در حقیقت راه سعادت نیز است. در جای جای نهج‌البلاغه توجه امام علی(ع) به اصول انسانی و رموز زندگی موج می‌زند. امام علی(ع) معتقد بود که مسلمان کسی است که قبل از مسلمانی انسان باشد و انسان کسی است که حدود وظایف و حقوق خود را چه فردی و چه اجتماعی خوب بشناسد و همان‌گونه که وظایف خود را به درستی و صمیمیت انجام می‌دهد حقوق انسانی خود را حفظ و مطالبه کند و همان طور که به حقوق دیگران تجاوز نمی‌کند در برابر هر متجاوزی بایستد. هنگامی‌که نهج‌البلاغه را از لحاظ کمال روحی، روانی اجتماعی و فردی ملاحظه می‌کنیم راه‌ها و جایگاه‌های سعادت افراد جامعه در آن آشکار است و به قول شهید مطهری امام‌(ع) کتابی شگفت را به یادگار گذاشته است؛ کتابی که ضامن سعادت انسانی است؛ اما برای جوامع یا افرادی که دچار تورم خود طبیعی نشده باشند و حتی از دیدگاه مکتب‌هایی که برای بشریت آغاز و انجامی‌جز همین خاک تیره و تکاپویی جز برای گسترش خود طبیعی سراغ ندارند حضرت علی‌(ع) و نهج‌البلاغه‌اش هرگز قابل شناخت و هضم نخواهد بود. ۳ به همین علت علامه محمدتقی جعفری رسالت انسانی را به‌عنوان موضوع و مقدمه‌ای بر ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه پی می‌گیرد و به بررسی اندیشه‌های لطیف و باورداشت‌های متعالی نهج‌البلاغه که ضامن سعادت انسان‌هاست می‌پردازد و تا آن جا می‌رسد که عشق پرستش را به‌عنوان سعادت روحی در لابه لای نهج‌البلاغه برجسته می‌کند

امام علی(ع) را نماینده این رسالت کلی معرفی می‌نماید و او را انسانی سعادتمند بر پهنه هستی می‌نگرد که این سعادت را به دیگران ارزانی می‌دارد. دیگر این که بدون مشاهده عظمت الهی و بدون تجلی حق در دل هیچ انسانی نمی‌تواند آن همه شیفتگی و بی‌قراری و محبت الهی را دارا شود و گرایش و عبادت خود را مافوق مجرای معامله گری قرار دهد. او است که می‌گوید: الهی ! ما عبدتک خوفا من عقابک ولا رغبه فی ثوابک ولکن وجدتک اهلا للعباده فعبدتک.ضرورت پرداختن به نهج‌البلاغه در عصر حاضراهمیت نهج‌البلاغه به‌عنوان یکی از متون‌اساسی دینی حکومتی و زمامداری در عصری که پیشرفت تحقیق و بررسی در اصول و مبانی نظری و عملی سیاست و حکومت با رویکرد جدید به متون اصیل دینی مشهود است بر کسی پوشیده نیست. سیاست به هر معنا که باشد (شاخه‌ای از «علم» یا منظومه‌ای از «عمل») در این کتاب بهتر قابل ردیابی است؛ زیرا بازگشت نظری و عملی به میراث اسلامی‌ـ سیاسی از لوازم بالندگی تفکر و اندیشه جدید است و مهم‌ترین زیربنای این میراث بزرگ سیره معصومین‌(ع) به‌ویژه سیره حکومتی امام علی‌(ع) که بخش عمده آن را نهج‌البلاغه در بردارد است. مبانی و خط مشی‌های حکومتی آن امام همام در محورهایی چون فرهنگ‌سازی، مشروعیت‌سازی، توزیع قدرت، نظم و امنیت، توزیع کالا و خدمات (تامین رفاه و آسایش) است. یکی از راهکارهای مهم که در حفظ نظام دینی و بقای آن تاثیر بسزایی دارد عملکرد مطلوب آن و حل مشکلات و معضلات جامعه در عرصه‌های مختلف براساس مبانی اصیل اسلامی‌است.