شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا

سفال گری؛هنر کهن ایرانیان


سفال گری؛هنر کهن ایرانیان

سفال گری پس از سبدبافی جزو کهن ترین صنایع دستی در جهان و یزد محسوب می شود. به گزارش ایسنا، شیوه کوزه گری و سفالینه سازی در ابتدا شامل نقاشی و صیقل زدن بود و نخستین آثار کوزه گری …

سفال گری پس از سبدبافی جزو کهن ترین صنایع دستی در جهان و یزد محسوب می شود. به گزارش ایسنا، شیوه کوزه گری و سفالینه سازی در ابتدا شامل نقاشی و صیقل زدن بود و نخستین آثار کوزه گری و سفال گری اساسا به رنگ قرمز بوده است. در مناطقی از کشور مانند لاجین استان همدان، روستاهای خراسان و شهرستان میبد استان یزد، سفال گری رواج دارد. سرامیک سازان برای تهیه گل از سیلیس، شیشه، کائولین و فلدسپات استفاده می کنند و پس از تهیه گل، کار شکل دادن با چرخ سفال گری آغاز می شود و وقتی شکل مورد نظر بهتر شد، آن را مقابل آفتاب می گذارند تا خشک شود. در تهیه لعاب، موادی مانند سنگ سیلیس، شیشه، گره یاب و کتیرا مورد استفاده قرار می گیرند.

ابتدا رنگ سیلیس و شیشه را به کمک دستگاه بالمیل به اضافه مقداری آب، برای جلوگیری از پخش شدن گرد شیشه و سنگ سیلیس در محیء تهیه و سپس محصول به دست آمده را با گیره یاب، کتیرا و مقداری آب مخلوط می کنند و لعاب مورد نظر به دست می آید. دستگاه سرامیک سازی از دو رکاب که به وسیله اهرم عمومی به صفحه فلزی مدورتر متصل است و با پا یا به وسیله دینام برقی به حرکت درمی آید، تشکیل شده است. استادکار مقداری گل خمیرشده را روی صفحه قرار می دهد و به آن، شکل مورد نظر را می بخشد.

بیسکوبیت های تهیه شده را که حاصل یک بار پخت گل در داخل کوره اند، برای رنگ آمیزی به قسمت مورد نظر منتقل می کنند و پس از لعاب کاری، رنگ آمیزی و نقاشی برای پخت دوباره به کوره برمی گردانند. برخی مواقع پس از ساخت، اثر مستقیما لعاب کاری، رنگ و یک بار پخت می شود. سفال گری را نخستین بار حدود ۱۰ هزار سال پیش، زنان اختراع کردند، از صنایع دستی که با افزودن مواد گوناگون به یکدیگر پدید می آید و جنبه سازنده دارد. قدیمی ترین سفالینه ها که تاکنون شناخته شده و در آفریقای شرقی به دست آمده از پایه سبدی ساخته شده اند که روی آن را از گل پوشانده و پخته اند و شاید برحسب تصادف، بیش از اندازه نزدیک کوره گذاشته اند. همچنین شش هزار سال پیش از میلاد، سفال گری در فلات ایران، آناتومی خاوری و شمال عراق رواج فراوانی داشت.