آیا زن ها تحت فشار ضعیف می شوند

تنها ۵ ۲ درصد از پردرآمدترین مدیران جهان زن هستند در میان نخبه ترین دانشمندان کشور آنها که به عضویت آکادمی ملی علوم انتخاب شده اند نسبت زن ها حدود ۹ درصد است

تنها ۵/۲‌درصد از پردرآمدترین مدیران جهان زن هستند. در میان نخبه‌ترین دانشمندان کشور (آنها که به عضویت آکادمی ملی علوم انتخاب شده‌اند) نسبت زن‌ها حدود ۹‌درصد است.

بسته به اینکه چه دیدگاهی داشته باشید می‌توانید این داده‌ها را چند جور تفسیر کنید: زن‌ها در علم بهترند تا در کسب و کار. شرکت‌ها نسبت به زن‌ها تبعیض قائل می‌شوند یا (اگر بگوییم که برای شرکت‌ها تنها سود مهم است) آکادمی ملی علوم نسبت به زن‌ها تبعیض قائل می‌شود.

اگر به اینترنت دسترسی داشته باشید در یافتن تئوری‌ها، شواهد، ضد شواهد، بحث و جدل‌های فراوان درباره این موضوع هیچ مشکلی نخواهید داشت. اینجا من می‌خواهم تنها به گوشه‌ای از این شواهد درباره یکی از این فاکتورهای بی‌شمار اشاره کنم: زن‌ها – به خصوص آنها که بسیار موفقند – تحت فشار به دشواری می‌افتند.

در یک تورنمنت تنیس گرند اسلم می‌توانید انسان‌های موفق زیادی ببینید. از آن بهتر، می‌توانید آنها را تحت درجات مختلف فشار زیر نظر بگیرید: بی‌شک وقتی نتیجه ۵-۵ باشد فشار خیلی بیشتر است تا ۰-۰. یکی از اساتید اقتصاد به نام دانیل پاسرمن در مسابقات آزاد فرانسه و ویمبلدون از این نوسانات استفاده خوبی کرد. او اول برای هر مسابقه درجه‌ اهمیت را تعیین کرد. برای نتایج مختلفی که ممکن بود در بازی پیش بیاید احتمالاتی را در نظر گرفت، رده‌بندی بازیکنان را درگیر ساخت و همچنین نوع زمین مسابقه و شیوه تعیین سرویس زننده را نیز دخالت داد. در نتیجه می‌توانست گزاره‌هایی نظیر این به دست آورد: «اگر راجر فدرر این امتیاز را بگیرد ۶۰‌درصد شانس دارد که مسابقه را ببرد؛ یا اگر این امتیاز را از دست بدهد شانسش ۵۵‌درصد می‌شود.» این اختلاف ۵‌درصدی اهمیت آن یک امتیاز را نشان می‌دهد.

یکی از معیارها – تعداد خطاهای غیرارادی – نشان می‌داد که مردها تقریبا در تمام مسابقات عملکرد یکسانی دارند. در هنگام امتیازهای مهم آنها حدود ۳۰‌درصد مواقع خطاهای سهوی می‌کرده‌اند و این نسبت برای سایر امتیازها (بی‌اهمیت یا معمولی) هم یکسان بوده است؛ اما زن‌ها الگوی کاملا متفاوتی نشان داده‌اند: ۳۴‌درصد خطاهای سهوی در هنگام کم اهمیت‌ترین امتیازها و این روند پیوسته رو به افزایش بوده است تا به ۴۰‌درصد در حساس‌ترین موقعیت‌ها رسیده است. بی‌شک این اختلاف خیلی بزرگ‌تر از آن است که صرفا تصادفی باشد.

به جز استرس در هنگام فشار چه چیزی می‌تواند این ارقام را توجیه کند؟ شاید گیم‌های حساس‌تر اغلب اواخر بازی هستند، یعنی زمانی که بازیکنان خسته شده‌اند؛ شاید بازیکنان ضعیف‌تر کارشان به گیم‌های پایانی می‌کشد، شاید نوع زمین مسابقات آزاد فرانسه برای بازی دشواری بیشتری می‌آفریند، اما پروفسور پاسرمن همه‌ این فرضیات را آزمون کرده و هیچ کدام با تحلیل آماری جواب نداده‌اند.

یک ضدفرضیه دیگر هم هست: شاید زن‌ها وقتی که مسابقه نزدیک باشد بیشتر تدافعی‌تر بازی می‌کنند. اگر هر دو بازیکن دفاعی بازی کنند، خطاهای قهری پیش نمی‌آید و آن وقت همه خطاها سهوی می‌شوند. در همین زمینه پروفسور پاسرمن مشاهده کرده است که زن‌ها واقعا وقتی مسابقه نزدیک باشد، تدافعی‌تر بازی می‌کنند. (تدافعی بودن بازی را با سرعت سرویس‌ها، طول زمان بازی و عواملی این چنینی اندازه گرفته است.) اما متاسفانه مردها هم همین وضعیت را داشته‌اند. وقتی بازی سخت باشد مردها و زن‌ها، هر دو، دفاعی‌تر بازی می‌کنند (و تقریبا هم به یک اندازه) – اما تنها زن‌ها هستند که اشتباهات بیشتری مرتکب می‌شوند.

در همین زمینه یک گروه محقق دیگر (اوری گینزی، موریل نایدرل، آلدو روستیکینی از دانشگاه‌های کالیفرنیا، استنفورد و مینه سوتا) آزمایش‌هایی را اجرا کرده تا ببیند زن‌ها و مردها در محیط‌های رقابتی چه عملکردی دارند. ابتدا به افراد گفته شد که معماهایی را به تنهایی حل کنند؛ سپس حل کردن معما شکل رقابتی و مسابقه به خود گرفت. نتایج چه بود؟

رقابت – با هر کسی – عملکرد مردها را بهبود می‌بخشد.

رقابت – با زن‌ها – عملکرد زن‌ها را بهبود می‌بخشد.

اما در رقابت با مردها، زن‌ها عملکرد بدتری نسبت به حالت تنهایی شان نشان می‌دهند.

به نظر کمی متفاوت از یافته‌های پروفسور پاسرمن می‌رسد. زن‌ها در تورنمنت‌های قهرمانی تنیس همیشه با همجنس خود رقابت می‌کنند، پس طبق نتایج مسابقه معما، باید عملکردشان بهتر شود – و وقتی رقابت سخت‌تر می‌شود، طبعا عملکرد هم باید بهبود پیدا کند.

اما روشن است که هیچ تناقضی اینجا در کار نیست: شاید رقابت با همجنس عملکرد زن‌ها را بهبود ببخشد؛ اما اگر رقابت خیلی سنگین شود آنها نزول می‌کنند. ضمن اینکه باید در نظر گرفت ویژگی‌های همه زنان نیز یکسان نیست. کسانی که در رقابت معماها آزمایش شدند یک گروه از دانشجویان مهندسی در بهترین دانشگاه‌های کشور بودند، یعنی که گروه کاملا نخبه؛ اما به هرحال هنوز خیلی فاصله هست تا سطح تنیس بازان درجه اول جهان.

و درست همان‌طور که تنیس‌بازان با دانشجویان مهندسی فرق دارند، دانشمندان و اهالی کسب‌و‌‌کار هم از یکدیگر متفاوتند. بنابراین چندان درست نیست که نتیجه بگیریم آنچه در زمین تنیس درست است، در آزمایشگاه شیمی یا هیات مدیره شرکت‌ها نیز درست است. هرچند امتحانش بی‌ضرر است.

استیون لندزبرگ

مترجم: ندا ناجی