زنان نمونه در قرآن

زن خوب کیست اصولاً بر خلاف نظر بعضی از کوته فکران که می گویند , عقل زن کمتر از مرد است , قرآن می فرماید زن نیز مانند مرد می تواند خردمند باشد و تمام آنچه را که یک مرد کسب می کند او نیز می تواند کسب کند

● ویژگی‌های زنان برتر در قرآن

در سوره ی تحریم آمده است : «عَسی‏ رَبُّهُ» «عَسی» با (عین) و (سین) یعنی امید است . امید است پروردگار پیغمبر «إِنْ طَلَّقَکُن‏» ای خانم‌های پیغمبر، اگر شما را طلاق بدهد، امید است «أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُن‏» یک همسرهای «خَیْراً مِنْکُن» بهتر از شما نصیبش بشود. حالا باید ببینیم زن برتر و بهتر از زنان پیامبر چه خصوصیّاتی دارند ؛

می فر ماید : زن خوب این است ؛ « مُسْلِماتٍ » مسلمان باشد. «مُؤْمِناتٍ» مؤمن باشد. «قانِتاتٍ» اهل اطاعت و اینها باشد. « تائِباتٍ » لغزشی کرد توبه کند. « عابِداتٍ » اهل عبادت باشد. «سائِحاتٍ» در طریق معرفت سیر کند. فرق نمی کند بیوه یا باکره باشد؛ «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا»۱

اول اینجا یک نکته‌ی ادبی بگویم. در این کمالاتی که برای زن شمرده شده است، هیچ کدام (واو) ندارد. مثلاً نگفته: «مُسْلِماتٍ و مُؤْمِناتٍ و قانِتاتٍ و تائِباتٍ و عابِدات‏ و ...» همه بدون (واو) است. آخری را یک واو گذاشته است. گفته: «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا» چرا آخری را واو گذاشته است؟ چون آن همه کمالات در یک زن جمع می‌شود، یعنی یک زن می‌تواند هم مؤمن باشد، هم مسلمان باشد، هم متواضع باشد و هم ... اما نمی‌شود یک زن هم باکره باشد و هم بیوه . لذا اینجا یک واو گذاشته است. خداوند در کتابی که فرستاده حتی واوش یک معنا دارد . قرآن می فرماید: «مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیرٍ».۲ این قرآن از طرف علم بی‌نهایت است؛ یعنی حتی نقطه و واوش حساب و کتاب دارد .

● زنان قرآنی، اهل خرد و ایمان

زن خوب کیست؟ اصولاً بر خلاف نظر بعضی از کوته فکران که می گویند ، عقل زن کمتر از مرد است ، قرآن می‌ فرماید: زن نیز مانند مرد می تواند خردمند باشد و تمام آنچه را که یک مرد کسب می کند او نیز می تواند کسب کند. زن نیز اولی الالباب است. یعنی؛ صاحبان عقل. در سوره‌ی آل عمران می‌گوید که: «إِنَّ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهار» در اختلاف شب و روز، در پیدایش شب و روز، در آسمان‌ها، در آفرینش آسمان‌ها و زمین، «لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْباب‏» ۳

«لِأُولِی الْأَلْبابِ» چه کسانی هستند؟ کسانی هستند که یاد خدا می‌افتند، ایستاده ، نشسته، خوابیده یعنی هیچ وقت از خدا غافل نیستند. بعد هم این «لِأُولِی الْأَلْبابِ» دعاهایی دارند می‌گویند: « ربّنا، ربّنا، ربّنا » دعاهای «لِأُولِی الْأَلْبابِ» را نقل می‌کنند. آخرش می‌گوید: «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» خداوند این «لِأُولِی الْأَلْبابِی» که در آسمان و زمین فکر می‌کنند، یاد خدا می‌افتند و دعا می‌کنند، «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» (آل‌عمران/۱۹۵) دعایشان را مستجاب می‌کند. می‌گوید: من عمل شما را ضایع نمی‌کنم . «مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏» ۴ مرد باشد یا زن باشد.

زن فرعون صبور بود و شهید شد. بالاخره فرعون زنش را کشت ولی او دست از مکتبش برنداشت . حامی رهبرش حضرت موسی بود .

تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش.

● نحوه برخورد حضرت بلقیس

یک مرتبه سلیمان دید هدهد نیست . گفت : « ما لِیَ لا أَرَی الْهُدْهُد »۵ چه شده که هدهد را نمی‌بینم؟ بعد از یک لحظاتی هدهد آمد . هدهد به سلیمان گفت : «أَحَطتُ بِمَا لَمْ تحُِطْ بِهِ‏» یک چیزی بلد هستم که تو بلد نیستی. «وَ جِئْتُکَ مِن سَبَإِ بِنَبَإٍ یَقِینٍ»۶ از منطقه‌ی کشور سبأ یک خبر یقینی آوردم .( این آیه می تواند درس آزادی بدهد که ممکن است یک عضو کوچک در گروهی به رئیس و شاهش بگوید که من چیزی را می دانم که تو نمی دانی ) .می گوید «إِنیّ‏ِ وَجَدت‏» من یافتم ، «امْرَأَةً» امرأة یعنی؛ یک خانمی را پیدا کردم که « تَمْلِکُهُم ‏» حکومت دستش بود . « وَ أُوتِیَتْ مِن کُلّ‏ِ شیَ‏ْء » همه چیز داشت . « وَ لهََا عَرْشٌ عَظِیمٌ » ۷ یک تخت بسیار بزرگی داشت . خانمی بود شاه بود. همه چیز داشت. حکومت دست این خانم بود. پس خانم هم می‌تواند شاه شود ، بعد هدهد ادامه داد این خانم همراه مردم اطرافش خورشید را می پرستند .

بعد سلیمان بعد از تحقیق و وصول به صحت حرف هدهد ، نامه ای نوشت و گفت :« اذْهَب بِّکِتَبی » این نامه را ببر. « فَأَلْقِهْ إِلَیهِْم ‏» پهلویشان بیانداز ، « ثُمَّ تَوَلَّ عَنهُْمْ » برو کنار بایست ، « فَانظُر» نگاه کن . ۸

● برخورد منطقی بلقیس با نامه حضرت سلیمان

بلقیس نامه را که دید ، « قَالَت ‏» گفت : « یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا » ای مردم ! جمعیت ! «إِنیّ‏ِ أُلْقِیَ إِلیَ‏َّ کِتَابٌ کَرِیمٌ»۹ یک کتاب کریمی برای من نازل شده است ، فهمید که این نامه با بقیه ی نامه‌ها فرق می کند . «إِنَّهُ مِن سُلَیْمَان‏» این نامه از سلیمان است ، « وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ » ۱۰ ونامه را خواند که سلیمان در آن ، آنها را به اسلام دعوت کرده بود . «أَلَّا تَعْلُواْ عَلیَ‏َّ وَ أْتُونیِ مُسْلِمِینَ»۱۱. بلقیس ادامه داد ، «یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا» ای جمعیت ! « أَفْتُونیِ فیِ أَمْرِی‏» شما فتوا بدهید. به نظر شما چه کنم ؟ « فیِ أَمْرِی » « مَا کُنتُ قَاطِعَة أَمْرًا » من هیچ وقت با قاطعیّت کاری را انجام نمی‌دهم ، «حَتیَ‏ تَشهَْدُونِ»۱۲ مگر اینکه شما هم شهادت بدهید . این خانم کافر بود اما اهل خرد و دموکراسی بود ، مستبد نبود .

در تاریخ داریم که وقتی پیامبر نامه ای به پادشاه ایران که یک مرد بود نوشت ، او نامه را با کمال بی حرمتی پاره می کند . این زن به نامه‌ی پیغمبر می‌گوید : کریم ! بزرگی وباشعور بودن زن و مرد ندارد . گاهی وقت‌ها زن ها خیلی شعورشان از مردها بیشتر است. گاهی هم بالعکس .هردو جورش را درتاریخ و اسلام داریم . «تَبَّتْ یَدا»۱۳ آخرش هم می‌گوید: «وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ»۱۴ هم خود ابو لهب نااهل بود هم زنش .

● همسر فرعون، الگوی مردان و زنان با ایمان

نمونه ای برای مردان و زنان با ایمان. نمونه چه کسی است؟ امراة فرعون، همسر فرعون . می فرماید همه از همسر فرعون یاد بگیرید . مگر همسر فرعون چه کار کرده بود ." إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ " این خانم گفت :خدایا من را ببر کنار خودت ." وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ " ۱۵ و من را از فرعون نجات بده . کاخ و مال وجاه و مقام در مقابل اسلام برای این زن بی ارزش بود .

زن فرعون صبور بود و شهید شد . بالاخره فرعون زنش را کشت ولی او دست از مکتبش برنداشت . حامی رهبرش حضرت موسی بود .

تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد ؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش.

به امید اینکه بتوانیم از کاخ ها وکوخ هایمان برای اسلام به راحتی دست بکشیم وبه عنوان یک زن مسلمان ، حامی رهبرو اماممان باشیم .

زهرااجلال - گروه دین و اندیشه

۱- تحریم /۵

۲- هود /۱

۳- آل‌عمران /۱۹۰

۴- آل‌عمران /۱۹۵

۵- هدهد /۲۰

۶- نمل /۲۲

۷- نمل /۲۳

۸- نمل /۲۴-۲۸

۹- نمل /۲۹

۱۰- نمل /۳۰

۱۱- نمل/۳۱

۱۲- نمل /۳۲

۱۳- مسد /۱

۱۴-مسد /۴

۱۵- التحریم /۱۱