شهر مساجد, شهر وحدت و برادری, اینجا شهر گله دار

در شهر اسلامی مذهب مهمترین عامل پیوند و همبستگی اجتماعی محسوب می شود مسجد در شهر اسلامی به عنوان بنای عمومی تلقی شده و در تفکرات شهرسازی اسلامی نقش عامل زیربنایی را ایفا می کند براین اساس مساجد و به ویژه مسجد جامع به عنوان مهمترین نقطه عطف بیشترین جاذبه داشته است و در ارتباط فضایی ورودی های متفاوت با بازار, محلات مسکونی, میدان و دروازه های شهر بوده است همچنین حیاط مساجد, تکایا و حسینیه ها در شمار فضاهای شهری می باشند

ورود فرهنگ اسلامی به ایران (۶۶۴ میلادی) فضای شهری گذشته دچار تحول بنیادی شده و سازمان فضایی شهر علاوه بر تبعیت از نظم طبیعی و کالبدی از نظم عقیدتی، سیاسی، اجتماعی، حاکم نیز تبعیت کرد.

ایدئولوژی اسلامی در همه شهرهای اسلامی، همواره یک جدایی چشمگیر، بین بخش عمومی و خصوصی به وجود آورده و محله های شهری با یک جدایی گزینی و خلوت گزینی بر اساس استقلال زندگی خصوصی (خانواده) شکل گرفته اند.

در شهر اسلامی مذهب مهمترین عامل پیوند و همبستگی اجتماعی محسوب می شود. مسجد در شهر اسلامی به عنوان بنای عمومی تلقی شده و در تفکرات شهرسازی اسلامی نقش عامل زیربنایی را ایفا می کند. براین اساس مساجد و به ویژه مسجد جامع به عنوان مهمترین نقطه عطف بیشترین جاذبه داشته است و در ارتباط فضایی (ورودی های متفاوت) با بازار، محلات مسکونی، میدان و دروازه های شهر بوده است. همچنین حیاط مساجد، تکایا و حسینیه ها در شمار فضاهای شهری می باشند.

مکتب های شهرسازی نظیر مکتب اصفهان در دوره صفویه اوج شهرسازی دوره، گویای شکل گیری و ارتباط فضایی مسجد جامع اصفهان با بازار، محلات مسکونی و فضاهای اجتماعات (قهوه خانه) می باشد. بر این اساس، نحوه قرار گیری مسجد شاه اصفهان در جهت قبله و با حفظ ارتباط با میدان نقش جهان و محلات به تبعیت از جوی های آب (زاینده رود) و مسیر قنوات و دنباله راهها (راسته ها) شکل گرفته است و همچنین مکتب فرهنگ گرایی در نگاه به شهر محورهای معنوی را بر مادی مقدم می دارد.

شهر گله دار در جنوب استان فارس در عرض جغرافیایی۲۷ درجه ۳۹ دقیقه ۴۷ ثانیه شمالی و طول جغرافیایی ۵۲ درجه ۳۹ دقیقه ۲۴ ثانیه شرقی در ارتفاع ۴۷۵ متری از سطح دریا واقع شده ‌و جمعیت فعلی شهر گله دار برابر با ۱۴ هزار نفر می باشد.

ساخت و شکل گیری شهر گله دار بر اساس دسترسی به آب و دامداری شکل گرفته و عامل یکجانشینی (مسکن ثابت) کوچ نشینان آب دامداری (وجود آب و زمین و خاک مناسب) مبتنی بر رودخانه های موقت در ۴۰۰ سال پش بوده است.

شهر امروزی گله دار با ۴۷۰ هکتار مساحت ساخته شده و ۱۵۰۰ هکتار اراضی در نظر گرفته برای توسعه آینده شهری، در سده یازدهم قمری (۱۰۷۰ ه.قمری/ ۱۰۴۸ ه.شمسی) که ملا فریدون خان لُر با هزار خانوار از منطقه کهکیلویه به دشت فال و اسیر می‌آید (مهاجرت بدون برنامه ریزی ایلی) و پس از مدتی کوچ‌نشینی در ۶ کیلومتری غرب پال (فال امروزی) سکونت می‌گزینند (یکجانشینی) به وجود می آید و از آن‌جا که ملا فریدون و قبیله‌اش دارای گله و رمه‌هایی بودند به سکونتگاه آنان نام گله‌دار داده ‌شد. هر چند بر مبنای تحقیقات به عمل آمده مبنای ورود ملا فریدون و نام گله دار بیش از این تاریخ به دست آمده است.

شهر گله دار، شهر وحدت و برادری می باشد که دو مذهب شیعه (۳۵ درصد) و اهل تسنن (۶۵ درصد) در این شهر در کنار هم و با هم زندگی می کنند.

سرانه مسجد (۲۷ باب) در شهر گله دار به جمعیت (۱۴ هزار نفر)، در ۲ مذهب شیعه و اهل تسنن و وحدت دینی در جمعیت و همچنین سیمای فیزیکی-کالبدی شهر مبتنی بر قرارگیری مساجد دو مذهب در کنار یکدیگر که این پتانسیل آشکار، کمک کننده و یاری دهنده به مدیریت مشارکتی و پایدار مبتنی بر الگوی اسلامی در شهر می باشد. نکته دیگر در تصویر شماره ۱ اعمال مدیریت مناسب شهری در رعایت خط آسمان و افق دید شهر مبتنی بر ارتفاع بالاتر مناره و گلدسته مساجد شهر (۵ مناره مشخص شده در تصویر ۱) در بخش مختلف شهر می باشد.

تقویت روحیه دینی و همگرایی از طریق فعالیت های اجتماعی و فرهنگی وحدت آفرین منجر به دیدگاه امنیت جمعی و کلی بر مبنای وحدت اعتقادی و نگاه بازنده اجتماعی، امر به معروف و نهی از منکر در بین شهروندان می-گردد.

فرضعلی سالاری سردری