پرواز بر فراز دیوار مرگ

با هماهنگی كیارش یشایایی مجری طرح «دیوار» به یكی از لوكیشن های فیلم در مجموعه فرهنگی ـ تفریحی رازی می روم این مجموعه به همت معاونت فرهنگی ـ هنری شهرداری تبدیل به مكانی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت خانواده های این منطقه از شهر شده است

با هماهنگی كیارش یشایایی مجری طرح «دیوار» به یكی از لوكیشن‌های فیلم در مجموعه فرهنگی ـ تفریحی رازی می‌روم. این مجموعه به همت معاونت فرهنگی ـ هنری شهرداری تبدیل به مكانی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت خانواده‌های این منطقه از شهر شده است.

● دیواری برای جوانان

به علت شرایط داستان، اغلب سكانس‌های این مجموعه فرهنگی در شب گرفته می‌شود. نكته جالب در محوطه، وجود یك دیواره مرگ بزرگ است كه برای صحنه‌های موتورسواری فیلم كه نقشی محوری در داستان دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد و توجه مراجعه‌كنندگان به پارك را به خودش جلب می‌كند. در گوشه‌ای از محوطه، تعدادی از هنروران كه قرار است در سكانس موتورسواری، ستاره (گلشیفته فراهانی) را تشویق كنند، منتظر شروع صحنه هستند.

محمدعلی طالبی به همراه حسین فلاح دستیارش و ندا آصف منشی‌صحنه مشغول مرور فیلمنامه و زمان‌بندی سكانس‌هایی هستند كه قرار است امشب بگیرند. طالبی در خصوص ساخته شدن «دیوار» می‌گوید: بعد از ساخت «تو آزادی» در نشستی سال قبل شرایط ساخت «دیوار» كه یك اثر اجتماعی برای جوانان است، مهیا شد. فیلم درباره جوان‌های رده سنی ۱۸ تا ۲۰ ساله است. لوكیشن اصلی فیلم یك دیوار مرگ ویژه موتورسواری است.

● محمدکاسبی و اوس محمود

در قسمت دیگر محوطه «محمد كاسبی» بازیگر توانای سینما كه بازی‌اش در نقش پدر و صاحب كامیون در مجموعه «خوش‌ركاب» ساخته علی شاه‌حاتمی و فیلم «پدر» ساخته مجید مجیدی همچنان در ذهن مخاطبان است، مشغول گفت‌وگو با علینقی كنی مدیر تولید فیلم است.

در ابتدا وقتی از او می‌خواهم در مورد نقش و حضور در «دیوار» بگوید، پاسخ می‌دهد: «زیاد عادت به حرف زدن ندارم اما اگر همین الان چند صفحه دیالوگ به من بدهی، فورا آن را برایت حفظ می‌كنم». از من اصرار و از كاسبی انكار تا بالاخره راضی می‌شود توضیح مختصری درباره نقشش بدهد. در فیلم ‌«دیوار» در نقش اوس محمود یك مربی قدیمی و كهنه‌كار موتورسواری دیوار مرگ ظاهر شده‌ام. نقش خوب است و جای كار دارد و به هیچ‌كدام از نقش‌های قبلی‌ام نزدیك نیست و اصلا یكی از دلایل قبول بازی در این نقش همین متفاوت بودن نقش است.

اوس محمود اصلا یك آدم معمولی است كه با گسترش سرگرمی‌هایی نظیر تلویزیون و ماهواره، شغلش كساد و از رونق افتاده است.

وی در مورد همكاری با طالبی می‌گوید: در این اولین تجربه همكاری‌ام با محمد علی‌ طالبی محسوب می‌شود البته به عنوان یك بازیگر حرفه‌ای باید بتوانم با هر كارگردان و تحت هر شرایطی كار كنم.

● گلشیفته فراهانی و موتورسواری

در بخش سرپوشیده‌ای كه برای گریم در نظر گرفته شده است، صدای گلشیفته فراهانی می‌آید كه با شور و هیجان مشغول صحبت با عوامل فیلم است. او در مورد نقشش می‌گوید: «در «دیوار» در نقش «ستاره» دختری كه در حال گذر از نوجوانی به دنیای جوانی است، ظاهر شده‌ام».

او تاكید می‌كند: «چون ستاره در سكانس‌های زیادی باید موتورسواری كند، با توجه به اینكه خودم از قبل موتورسواری را بلد بودم، مدتی تحت تعلیم یك معلم حرفه‌ای برای آشنایی بیشتر با موتورسواری قرار گرفتم». كیارش یشایایی نیز بعد از هماهنگی امور و كارهای پشت صحنه در مورد روند توقف تولیدات شركت پخش ایران كه زمانی آثار ارزشمندی همچون «اجاره‌نشین‌ها» ساخته داریوش مهرجویی، «در مسیر تندباد» ساخته جعفری‌جوزانی و ... را تولید می‌كرد، گفت: «به دلیل شرایط موجود مدتی تولید در این دفتر متوقف مانده بود و با خواندن فیلمنامه «دیوار» نوشته آقای طالبی احساس كردیم بهترین موقع برای شروع كار دوباره تولیدات است.

محمدعلی طالبی یكی از موفق‌ترین سینماگران كودك و نوجوان كشور هستند و آثار ارزشمندی در این عرصه خلق كرده‌اند و فیلمنامه «دیوار» برای كامل‌تر شدن توسط ایشان چندین بار مورد بازنویسی قرار گرفت.

● داستان فیلم

یشایایی در مورد داستان فیلم گفت: پدر خانواده‌ای كه شغلش موتورسواری است بر اثر حادثه‌ای فوت می‌كند، دختر و پسر نوجوان خانواده برای بقای خانواده تصمیم می‌گیرند، شغل خطرناك پدر را ادامه بدهند.

در این هنگام عبدالله اسكندری مرد توانای گریم و چهره‌پردازی سینمای ایران كه خالق گریم‌های شاخص و سنگینی روی اغلب چهره‌های بازیگران است، وارد محوطه می‌شود و مثل همیشه با متانت و خوش‌رویی در مورد كارش می‌گوید: با اغلب كارگردان‌های سینما، تئاتر و تلویزیون كار انجام داده‌ام و سابقه همكاری‌ام با محمدعلی طالبی به سال های قبل باز می‌گردد و وقتی پیشنهاد همكاری در «دیوار» را ارائه كرد با توجه به ویژگی‌های فیلمنامه آن را قبول كردم بعد از طراحی گریم، بابك پسرم اجرای آنها را به خوبی انجام داد.

وی در مورد نوع گریم می‌گوید: فیلم یك اثر اجتماعی روز است و گریمی رئال و واقعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چهره‌پردازی این كار اغراق‌آمیز نیست و برای باورپذیری مخاطب از گریم نمایشی پرهیز كردیم.

اسكندری كه توأمان مشغول همكاری با داوود میرباقری در مجموعه تاریخی «مختارنامه» است در مورد تفاوت كارهای تاریخی كه گریم سنگین و زیادی نسبت به كارهای اجتماعی دارند، می‌گوید: برخلاف تصور، چهره‌پردازی كارهای رئال و اجتماعی هم سختی‌های خاص خودش را دارد. در همین فیلم «دیوار» دو شبیه‌سازی بسیار سخت و دشوار را روی چهره چند بازیگر انجام دادیم.

● فیلمبرداری روی دیوار

حسین جعفریان فیلمبردار به همراه دستیارانش علیرضا برازنده و علیرضا قاضی مشغول نورپردازی و چیدمان تراولینگ دایره‌ای شكلی در محوطه كف دیواره مرگ هستند. بعد از آماده‌شدن صحنه، جعفریان چند صحنه از كاسبی در داخل دیوار مرگ می‌گیرد و در ادامه، گلشیفته فراهانی لباس فرم موتورسواری كه شامل دستكش، مانتوی خاكستری‌رنگ و كلاه ایمنی سبك و شیكی است، می‌پوشد.

او ضمن نوشیدن سومین بطری آب‌معدنی كه به‌علت گرمای هوا، زیاد توسط اعضای گروه مصرف می‌شود، آماده كار می‌شود و مثل همیشه پرانرژی، خندان و كوشا با دقت به توضیحات محمدعلی طالبی گوش می‌دهد.در این سكانس قرار است گلشیفته سوار بر موتور یك اسكناس ۲هزار تومانی را از دست یكی از تماشاگران دیوار مرگ بگیرد. برای فیلمبرداری این سكانس، میله‌ای روبه‌روی دوربین فیلمبرداری جعفریان تعبیه شده است كه دو میله نظیر فرمان موتورسیكلت دارد و با حركت چرخشی تراولینگ بر كف دیواره مرگ حركت موتور تداعی می‌شود. این سكانس با چندین برداشت مورد رضایت محمدعلی طالبی كه متفكرانه مشغول دیدن صحنه است، نهایی می‌شود. محمد علینقی‌كنی، مدیر تولید باتجربه ایران كه بیش از ۳ دهه است در سینمای ایران فعالیت كرده و با كارگردان‌هایی همچون داریوش مهرجویی، مسعود جعفری‌جوزانی و بسیاری از كارگردان‌های مطرح و نامی ایران همكاری داشته، در مورد روند تولید فیلم می‌گوید: «پیش‌تولید فیلم از ششم فروردین آغاز و تا ۱۸ اردیبهشت‌ماه ادامه پیدا كرد. برای پیدا‌كردن دیوار مرگ، مدت‌زمان زیادی وقت صرف شد و دیوار مرگ مناسب را در خرمشهر پیدا كردیم كه ۲۶ تن وزن داشت و آن را با همكاری خوب مركز فرهنگی ـ هنری نوجوانان شهرداری تهران در محوطه فرهنگسرای رازی برای فیلمبرداری مستقر كردیم.» كنی در مورد نقش پیش‌تولید درست در موفقیت یك فیلم گفت: «متاسفانه در كشور ما بهای زیادی به پیش‌تولید فیلم داده نمی‌شود، در حالی كه پیش‌تولید، یكی از پایه‌های اصلی ساخت یك فیلم محسوب می‌شود كه نیازمند حضور افراد باتجربه است. یك پیش‌تولید با برنامه و هدفمند می‌تواند در كیفیت یك فیلم نقش بسزایی داشته باشد.

وی در مورد انتخاب بازیگران گفت: اولین گزینه برای نقش ستاره، گلشیفته فراهانی بود و با توجه به شناخت او از موتورسواری به‌خوبی در این صحنه‌ها ظاهر شد. در بخش دیگر صحنه، میترا محاسنی، عكاس باسابقه سینما در كنار دیوار مرگ در حال عكاسی است و بعد از مدتی كار برای عكاسی از زوایای دیگر، عازم محوطه بالای دیوار مرگ می‌شود و از زوایای مناسب از شخصیت‌ها عكسبرداری می‌كند.در گوشه دیگر محوطه دیوار مرگ، بهمن اردلان، مدیر صدای فیلم به همراه دستیارانش بابك اردلان و امیر عاشق‌حسینی مشغول صدابرداری از كار هستند.

در این میان محمدعلی طالبی به‌همراه دستیارش برای هماهنگی بیشتر در داخل دیوار مرگ به همراه تراولینگ چرخشی حسین جعفریان می‌دود و نكاتی را به گلشیفته فراهانی متذكر می‌شود. ندا آصف، منشی صحنه جوان فیلم به‌طور پیگیر مشغول برنامه‌ریزی سكانس‌هایی است كه قرار است گرفته شود و می‌گوید: «كار با هماهنگی خوب گروه طبق برنامه‌ریزی پیش رفته و «دیوار» جلسه چهل‌ودوم فیلمبرداری‌اش را می‌گذراند.

● از خرمشهر تا تهران

آصف معتقد است فیلمبرداری تا اوایل تیر‌ماه به پایان می‌رسد. سعید آهنگرانی، طراح صحنه و لباس پركار سینما و تلویزیون كه مشغول صحبت با تلفن همراهش است، در مورد همكاری با محمدعلی طالبی می‌گوید: «در ساخته قبلی آقای طالبی، «تو آزادی» نیز با او همكاری داشتم و وقتی پیشنهاد همكاری در «دیوار» را به من دادند، با توجه به ویژگی‌های اثر با پروژه همكاری كردم.» آهنگرانی در مورد دكورهای فیلم می‌گوید: «اصلی‌ترین لوكیشن فیلم، دیوار مرگ و پاركی بود كه ستاره به همراه برادرش در آنجا حضور داشت. قسمت‌های پایانی دیوار مرگی كه از خرمشهر برای فیلم به تهران آورده شده بود، نیاز به مرمت‌هایی داشت كه برای هماهنگ‌بودن با سایر قسمت‌ها، تخته‌های به‌كار برده را كهنه كردیم و رنگ‌آمیزی و تزئینات و حفاظ‌های بالای دیوار مرگ از سایر اقدامات بود.» آهنگرانی در مورد سایر لوكیشن‌های فیلم و طراحی آن می‌گوید: «خانه قدیمی ستاره و خانواده‌اش، گورستان ماشین از جمله لوكیشن‌های فیلم محسوب می‌شود و ظرف چند روز آینده اداره اماكن را در استودیوی پخش ایران بازسازی و برای لوكیشن یك دفتر مجله كه در روزهای آخر فیلمبرداری می‌شود، چندین لوكیشن مورد بازبینی قرار گرفته شده است.» آهنگرانی در مورد طراحی لباس‌ها توضیح می‌دهد كه برای لباس موتورسواری ستاره در دو بخش عمل كردیم. در قسمت نخست، یك مانتوی ساده تیره‌رنگ به همراه كلاه‌ایمنی سبك و راحت و دستكش‌های موتورسواری و در بخش دیگر لباس‌های یكدست موتورسواری كه در صحنه‌های خطرناك فیلم مورد استفاده قرار گرفت. در مورد لباس دیگر شخصیت‌ها با توجه به خاستگاه آنها كه جزو اقشار پایین جامعه هستند، از لباس روزمره این نوع افراد استفاده شد. در حالی كه همچنان گروه و تیم سازنده «دیوار» مشغول كار هستند و عقربه‌های ساعت، گذر از نیمه شب را نشان می‌دهد و در اطرافمان بچه‌ها، شادمانه با خنك‌تر شدن هوا مشغول بازی در محیط پارك هستند، هنوز صدای حركت، موتور و دوربین گاه گاه فضا را پر می‌كند.