مسمومیت غذائی

بقایای غذاهای موجود در یخچال طعم غیرعادی دارند, اما شما به سراغ یخچال می روید و آنها را می خورید شما آنقدر گرسنه هستید که حتی غذاها را بدون گرم کردن نیز میل می کنید

بقایای غذاهای موجود در یخچال طعم غیرعادی دارند، اما شما به سراغ یخچال می‌روید و آنها را می‌خورید.شما آنقدر گرسنه هستید که حتی غذاها را بدون گرم کردن نیز میل می‌کنید. چندساعت حس ناخوشایندی در شما به‌وجود می‌آید و درد شدیدی در معده‌تان شروع می‌شود. اگر چه این حالت ممکن است برطرف شود، اما دیری نمی‌پاید که مجدداً آغاز می‌شود. حتی ممکن است استفراغ هم بکنید!

شما دچار مسمومیت غذائی شده‌اید و به‌طور قطع باکتری‌ها در غذای درون یخچال رشد کرده و باعث بیماری شما شده‌اند. مسمومیت غذائی ممکن است خفیف بوده و مدت کوتاهی طول بکشد یا ممکن است جدی باشد. اما چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد.

مسمومیت غذائی چیست

مسمومیت غذائی بر اثر خوردن غذاهای حاوی میکروب‌ها نظیر باکتری‌ها یا توکسین‌ها که سمی هستند، ایجاد می‌شود. از آنجا که باکتری‌ها در اطراف ما وجود دارند، بنابراین مسمومیت‌های غذائی خفیف نیز امری متداول است. شما ممکن است مسمومیت غذائی خفیفی به همراه اسهال و معده درد داشته باشید.

آیا فکر می‌کنید تنها راه‌حل، خلاص شدن از شر این باکتری‌ها است؟ البته این امر غیرممکن است و شما می‌توانید این‌کار را بکنید،زیرا باکتری‌ها همه‌جا حتی در غذای شما نیز وجود دارند و اغلب برای‌تان مفید هستند.البته ممکن است عجیب باشد، اما یک چیز مطمئناً درست است و آن این‌که باکتری‌های موجود در ته‌مانده‌های غذائی اصلاً برایتان مفید نیستند.غذاهای حیوانی، موادغذائی خام و سبزی‌های نشسته همگی محتوی میکروب‌هائی هستند که باعث مسمومیت غذائی می‌شوند. احتمالاً بیشترین منبع این میکروب‌ها، غذاهای حیوانی نظیر گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم‌مرغ، شیر و غذاهای دریائی (نظیر میگو) است.برای جلوگیری از مسمومیت غذائی، افراد باید غذاها را به طرز صحیحی تهیه کرده، پخته و نگهداری کنند.

مسمومیت غذائی چه علائمی دارد

اگر شخصی دچار مسمومیت غذائی باشد، احتمالاً:

ـ معده‌درد دارد (که دل‌آشوبه نامیده می‌شود).

ـ گرفتگی عضلانی معده دارد.

ـ اسهال دارد که ممکن است در آن خون نیز باشد.

ـ تب دارد.

اغلب علائم مسمومیت غذائی در عرض چند ساعت بعد از خوردن غذای نامناسب آشکار می‌شود. در بعضی مواقع فرد ممکن است تا چند روز هیچ‌گونه احساس بیماری نداشته باشد. در مسمومیت‌های خفیف، احساس بیماری فرد چندان طول نمی‌کشد و خیلی زود دوباره بهبودی خود را به‌دست می‌آورد.بعضی مواقع تشخیص مسمومیت غذائی مشکل است. در این‌گونه مواقع شما باید ببینید چه کس دیگری همان بیماری را گرفته است؟ آیا آنها همان چیزی را که شما خورده‌اید، خورده‌اند؟ اگر فقط افرادی‌که از یک غذای خاص خورده‌اند، به بیماری مبتلا شده‌اند، پس می‌توان نتیجه گرفت که مشکل اصلی همان مسمومیت غذائی است.یکی از کارهائی که می‌توان انجام داد، خارج کردن غذاهای مسموم از یخچال است. اما تصور کنید اگر در یک رستوران غذاهائی که در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد، آلوده به میکروب باشد، چند نفر به بیماری مبتلا می‌شوند. در این‌گونه مواقع فرد یا افراد باید به مراکز درمانی منتقل شوند تا علت وقوع مسمومیت مشخص شود و افراد از مراقبت‌های پزشکی و داروئی بهره‌مند شوند.

پزشک چه کاری باید انجام دهد

هنگامی‌که پزشک شما را ملاقات می‌کند، سؤال‌هائی از شما می‌پرسد: احساس کنونی شما، زمانی‌که اولین‌بار احساس بیماری کردید، در چند روز گذشته چه چیزی خوردید و آیا کسان دیگری را می‌شناسید که به بیماری مبتلا شده باشند. او همچنین به شما آزمایش ادرار و مدفوع می‌دهد تا میکروب‌های موجود را که ممکن است باعث مسمومیت غذائی شده باشند، تشخیص دهد.نوع درمان شما بستگی به میکروب‌های خاصی دارد که شما را بیمار کرده است. پزشک احتمالاً به شما دارو می‌دهد. اما اکثر مواقع افرادی‌که دچار مسمومیت غذائی می‌شوند، به دارو احتیاج ندارند.معمولاً به‌ندرت اتفاق می‌افتد کودکی که دچار مسمومیت غذائی شده، نیاز به مراجعه به بیمارستان داشته باشد. اما افرادی‌که به‌دلیل اسهال و استفراغ مقدار زیادی آب و مایعات بدنشان را از دست می‌دهند، نیاز به بیمارستان دارند.برای جلوگیری از فقدان آب بدن، سعی کنید هنگام بیماری مایعات زیادی بنوشید.

چگونه با میکروب‌ها مقابله کنیم

لازم است شما کارهای زیر را انجام دهید تا از مسمومیت‌های غذائی مصون بمانید.ـ میوه‌ها و سبزی‌ها را قبل از خوردن بشوئید. (بهتر است از مواد ضدعفونی‌کننده استفاده کنید).ـ آن‌چه را می‌خواهید بخورید، خوب نگاه کنید و ببوئید. اگر ظاهر یا بوی آن با حالت طبیعی تفاوت داشت حتماً قبل از خوردن یا نوشیدن آن، در تشخیص سالم بودن مادهٔ غذائی از دیگران راهنمائی بخواهید. شیر مثال خوبی است. اگر شما حتی یک جرعه شیرترش خورده‌اید، بدانید که دیگر هرگز نباید آن‌را دوباره مزه کنید. هرگونه کپک (به رنگ قهوه‌ای، صورتی، سبز یا سفید) علامت فاسد بودن موادغذائی است.ـ اگر می‌خواهید غذای مانده بخورید، حتماً آن را گرم کنید. با گرم کردن موادغذائی شما باکتری‌هائی را که روی غذا و در یخچال رشد کرده‌اند، از بین می‌برید.

ـ تاریخ موادغذائی را کنترل کنید. اکثر موادغذائی بسته‌بندی شده تاریخ انقضا دارند. اگر تاریخ انقضا موادغذائی گذشته است، هرگز آن را مصرف نکنید.

ـ بعضی از تاریخ‌های درج شده روی موادغذائی، تاریخ مصرف هستند و این بدان معناست که غذا باید تا آن تاریخ نگهداری شود.

ـ موادغذائی را به روش مناسبی بپوشانید و در یخچال نگهدارید.

دمای اتاق‌نشیمن، امکان رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کند، با گذاشتن موادغذائی در یخچال شما میکروب‌ها را از بین می‌برید!

سوءهاضمه

سوءهاضمه نام دیگر دل‌آشوبه است. این رویداد اغلب هنگامی اتفاق می‌افتد که فرد تند غذا می‌خورد یا غذاهائی می‌خورد که به او نمی‌سازد.این عارضه که توسط اسید معده ایجاد می‌شود، یک احساس سوختگی است که از سینهٔ شخص به گردن و گلویش می‌زند و البته در حالت عادی جدی به حساب نمی‌آید. هنگام بروز ترش‌کردگی، اسید معده ترشح شده و مری را تحریک می‌کند و اغلب مزه تلخ یا ترش در دهان فرد ایجاد می‌شود.سوءهاضمه و ترش‌کردگی از مشکلات متداول در کودکان و بزرگسالان به حساب می‌آیند. به همین دلیل شما تبلیغات زیادی را در مورد داروهای رفع این مشکل در تلویزیون و رسانه‌های دیگر مشاهده می‌کنید که البته نباید بدون مشورت با پزشک آنها را استفاده کنید. بسیاری از این داروها برای بزرگسالی مناسب هستند نه کودکان. استرس، خواب ناکافی، سیگارکشیدن یا مصرف الکل نیز می‌توانند باعث تشدید سوءهاضمه شده، ناراحتی‌های گوارشی نظیر زخم‌ها، علائم سوءهاضمه و سوزش سردل را ایجاد می‌کنند که البته در کودکان شایع نیست.

فرد چه باید بکند

اگر فرد علاوه بر سوزش سر دل، سوءهاضمه نیز دارد، احتمالاً یک یا چند علامت زیر را خواهد داشت:

ـ درد یا سوزش در بالای شکم (گاهی در وسط شکم)

ـ تهوع

ـ ورم معده (احساس بادکردگی وقتی معده بیش از حد پر می‌شود)

ـ بادگلو

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد

اغلب سوءهاضمه یک‌بار در یک لحظه و پس از خوردن غذای بسیاری زیاد رخ می‌دهد. در صورتی باید به پزشک مراجعه کنید که بعد از خوردن غذاهای سالم، ورزش و خواب کافی دچار سوءهاضمه شده باشید.

شاید نیاز باشد معاینه شوید، از معده خود عکس بگیرید یا آزمایش‌های دیگری انجام دهید تا مطمئن شوید سوءهاضمهٔ شما علامت مشکل دیگری در دستگاه هاضمه‌تان نیست.براساس تشخیص پزشک، شما باید تغییراتی در رژیم غذائی خود ایجاد کرده یا دارو مصرف کنید.

حتماً در صورت بروز علائم زیر، به پزشک مراجعه کنید:

ـ استفراغ، به‌خصوص اگر در استفراغ خون دیدید.

ـ فکر می‌کنید وزنتان کاهش یافته است.

ـ اگر بی‌اشتهائی شما بیش از یک روز طول بکشد.

ـ احساس نفس‌تنگی بکنید.

ـ بی‌دلیل عرق کنید.

ـ شکم‌درد داشته باشید.

جلوگیری از سوءهاضمه

بعضی از مردم غذا می‌خورند، بدون آن‌که دچار سوءهاضمه شوند ولی بعضی دیگر نسبت به غذا حساس هستند و ممکن است چیزهائی بخورند که با آنها سازگاری ندارند. اگر این غذاها را شناختید بهترین راه آن است که از آنها استفاده نکنید.علاوه بر پرهیز کردن از غذاهای مشکل‌آفرین، خوردن وعده‌های کوچک‌تر غذا به‌جای حجم زیادی از آن روش خوبی است.

در زیر رهنمودهائی برای جلوگیری از سوءهاضمه ارائه شده است:

ـ تا حد ممکن از خوردن غذاهای چرب نظیر سرخ‌کردنی‌ها و انواع همبرگر پرهیز کنید.

ـ از خوردن شکلات یا مرکبات زیاد خودداری کنید (اسید موجود در مرکبات می‌تواند بر دستگاه هاضمه تأثیر نامطلوب بگذارد).

ـ آهسته غذا بخورید.

ـ روش‌هائی پیدا کنید تا به آرامش دست یابید و استرس را کاهش دهید.

ـ به بدن خود فرصت دهید تا غذا را هضم کند.

ـ سعی کنید یک‌ساعت زودتر از موعد مقرر غذا صرف کنید.

منبع: www.kidshealth.org