آنها در معرض آلزایمرند

حافظه توانایی شناخت، نگهداری و بازگشت با دوباره‌شناسی اطلاعات وارد شده به مغز است، به این معنی که اطلاعات دریافتی پس از شناسایی در قسمت‌هایی از مغز پردازش و در موقع مناسب …

حافظه توانایی شناخت، نگهداری و بازگشت با دوباره‌شناسی اطلاعات وارد شده به مغز است، به این معنی که اطلاعات دریافتی پس از شناسایی در قسمت‌هایی از مغز پردازش و در موقع مناسب یادآوری می‌شوند...

حافظه انسان‌ها از نوع فوری، کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت است و قوی و ضعیف‌بودن حافظه به تمرکز اولیه آن بستگی دارد و اینکه فرد چقدر توانسته مطالب را در حافظه‌اش نگهداری کند. قسمت فرونتال (پیشانی) مغز وظیفه دریافت داده‌های فوری، تمرکز و توجه و لوب گیجگاهی و قسمتی از دستگاه لیمبیک (هیپوکامپ) وظیفه ضبط و ذخیره حافظه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و طولانی‌مدت را برعهده دارد. دستگاه لیمبیک مرکز هیجانی عاطفی انسان‌هاست و حافظه‌هایی که با هیجان و عاطفه همراه ‌شوند بهتر حفظ می‌شوند. تقسیم‌بندی دیگر حافظه مهارتی و غیرمهارتی است. حافظه مهارتی، حافظه‌ای است که تداوم یک عمل به صورت مهارت درمی‌آید و برای انجام کار مهارتی، دیگر نیازی به یادآوری ذهنی نیست و عمل بدون فکرکردن صورت می‌گیرد.

اگر اختلال در هر کدام از نواحی مغزی مربوط به حافظه رخ دهد، فراموشی ایجاد می‌شود. فراموشی علت‌های مختلفی دارد و به دو نوع اختلال حافظه قابل‌بازگشت و غیرقابل‌بازگشت تقسیم می‌شود. در بیماری‌هایی مانند آلزایمر، اختلال‌های ژنتیکی یا ضربه‌های پیشرفته مغزی معمولا حافظه از بین رفته و غیرقابل‌برگشت است.

بیماری‌های دیگری هم هستند که با ‌فراموشی‌ قابل بازگشت همراهند. مصرف بعضی از داروها مثلا گروه بنزودیازپین‌ها، داروهای کم‌کاری تیرویید و بیماری‌های عفونی ممکن است روی مغز اثر بگذارد و اختلال حافظه ایجاد کند. با درمان بیماری یا قطع مصرف دارو حافظه به سرعت به روال عادی خود بازمی‌گردد.

اختلال عملکرد حافظه در بوکسورها نسبت به سایر ورزشکاران بیشتر دیده می‌شود زیرا ضربه‌هایی که به سر و صورت آنها وارد می‌شود، احتمال آسیب به نقاطی از مغز و ابتلا به فراموشی را بالا می‌برد. فراموشی همیشه به علت بیماری نیست. خیلی از افراد تمرکز دقیقی روی دیده‌ها و شنیده‌هایشان ندارند و فکر می‌کنند دچار آلزایمر شده‌اند مثلا افراد مضطرب و پراسترس، مشغله‌های ذهنی متعددی دارند یا کودکان بیش‌فعال و پرتحرک‌ اصلا دقتی روی چیزی ندارند و به غلط تصور می‌شود آنها دچار مشکل در یادگیری و حافظه هستند.

دکتر محمد خدایی

عضو هیات علمی دانشگاه بهزیستی و وانبخشی