رویکرد دینی

ضعف ها و قوت های سریال های ماه رمضان

پخش سریال های مناسبتی ماه مبارک رمضان امسال نیز به مانند سنت سال های گذشته از شبکه های سیما به عنوان مهم ترین رویداد نمایشی تلویزیون تبدیل شد و مخاطبان زیادی را هر شب پای تلویزیون نشاند. تماشای سریال های مناسبتی به ویژه در ماه مبارک رمضان در این سال ها به عنوان یکی از عادت ها و سنت ها درآمده است و انگار ماه رمضان بدون تماشای سریال ها چیزی را کم دارد. سریال های ماه رمضانی امسال جدای از برنامه ریزی هایی که در شبکه های مختلف انجام شده، از برنامه ریزی کلی نیز در معاونت سیما برخوردار است.

یکی از عمده ترین انتقادهایی که در سال های گذشته نسبت به سریال های مناسبتی وارد می شد، مشابهت های فراوانی بود که در این سریال ها به چشم می خورد. هماهنگی های امسال قرار بود حاصلش این باشد که دیگر شاهد مشابهت ها و تکرارها در میان سریال ها نباشیم. موضوع و محتوای سریال های امسال حاکی از این نکته است که تلاش شده، موضوع و محتوای سریال ها با یکدیگر فرق کند. شبکه یک سریال اغما را با موضوع ماورایی ساخته است. میوه ممنوعه درباره آزمایش الهی است. یک وجب خاک با موضوع و محور انفاق و البته آزمایش الهی ساخته شده و شکرانه نیز قرار است درباره حق الناس باشد. موضوعات محوری هر چهار سریال تا حدودی با هم فاصله دارد و دیگر شاهد تکرار موضوعات مشابه نیستیم. اگر در سال های قبل شاهد پخش چند سریال طنز بودیم امسال تنها شاهد پخش یک سریال طنز هستیم و تلاش شده سریال های دیگر در ژانرهای مختلف ساخته شود. از سوی دیگر تلاش شده از بازیگران جدیدی در سریال ها استفاده شود. با این حال شاهد حضور برخی چهره هایی که در سریال های ماه رمضان سال گذشته بازی داشتند، در سریال های امسال نیز هستیم. از این میان می توان پوریا پورسرخ و ابوالفضل پورعرب را نام برد. نکته یی که درباره این دسته بازیگرها می توان گفت این است که اغلب بازی های خوبی ارائه نداده اند. بازی هایی که در سریال های امسال مورد توجه مخاطبان تلویزیونی قرار گرفته است، متعلق به بازیگرانی است که کمتر آنها را در سریال های تلویزیونی در نقش های اصلی دیده ایم.

کارگردانی سریال های مناسبتی ماه رمضان امسال به افرادی سپرده شده که در سال های گذشته سریال ماه رمضانی نداشته اند. سیروس مقدم که کارگردانی او در سریال اغما مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است، از دستاوردهای تلویزیون در کارنامه سریال سازی ماه رمضان به شمار می آید. به نظر می رسد مقدم در کارگردانی نسبت به کارهای گذشته اش نیز پیشرفت قابل توجهی داشته است. مقدم با سریال های اخیرش نشان داده که نبض مخاطب تلویزیونی را به خوبی می شناسد و می توان به راحتی به او و کارش اعتماد کرد. حسن فتحی با میوه ممنوعه به عنوان بهترین کارگردان در میان دیگر کارگردان هایی که امسال در ماه رمضان کار داشته اند، شناخته شده است. حسن فتحی هم اکنون سریال تاریخی مدار صفر درجه را نیز از شبکه اول در حال پخش دارد. هر دو سریال به لحاظ کارگردانی در کارنامه حسن فتحی و سریال سازی این سال ها آثاری قابل اعتنا هستند. میوه ممنوعه حسن فتحی در مجموع نسبت به سریال های دیگر ماه رمضان امسال از امتیاز بالایی برخوردار است.

تنوع در کارگردانی مجموعه های مناسبتی ماه رمضان امسال اگر درمورد سیروس مقدم و حسن فتحی جواب داده است درباره دو کارگردان دیگر یعنی علی عبدالعلی زاده با سریال یک وجب خاک و سعید سلطانی با شکرانه چندان جواب نداده است. شبکه سه سیما با سریال های طنزش در سال های گذشته میزان رضایت و درصد مخاطب بالاتری را به خود اختصاص داده بود، اما امسال یک وجب خاک نشان داد که عبدالعلی زاده گزینه چندان مناسبی برای کارگردانی یک سریال ماه رمضانی با سطح بالای توقع مخاطب نیست. از سوی دیگر باید گفت یک وجب خاک مشابهت های زیادی با سریال ماه رمضانی سال گذشته شبکه سه یعنی زیرزمین دارد. انتظار می رود با توجه به ضرورت امر برای ساخت سریال های طنز شورای طنزی تشکیل شود که تجربه ها و دستاوردهای گذشته یکدفعه بر باد نرود و شاهد رشد کیفیت تولیدات طنز باشیم.سعید سلطانی نیز با شکرانه نشان داد که اصلاً گزینه خوبی برای ساخت تولیدات مناسبتی با زمان اندک نیست. سلطانی با دو سریال پس از باران و لبه تاریکی کارنامه درخشانی دارد که در شکرانه ردی از آن موفقیت به چشم نمی خورد.

نویسندگان سریال های ماه رمضان نیز وضعیتی مشابه انتخاب کارگردان های سریال ها دارند. علیرضا افخمی در کنار داریوش مختاری گزینه بسیار خوبی برای نوشتن فیلمنامه مناسبتی برای ماه رمضان است. علیرضا کاظمی پور نیز به مانند افخمی در این حوزه نشان داده که به خوبی از عهده چنین کاری برمی آید. قرار گرفتن علیرضا نادری در کنار کاظمی پور به موفقیت کار افزوده است. انتخاب محمدهادی کریمی برای نوشتن فیلمنامه شکرانه اصلاً جواب نداده است. کریمی در کارنامه سینمایی اش نیز موفقیت چندانی ندارد. خشایار الوند فیلمنامه نویس سریال یک وجب خاک برای اولین بار است که سریال مناسبتی ماه رمضانی می نویسد و البته در تجربه نخست خود چندان موفق نبوده است.اما در یک جمله اگر بخواهیم برآیند سریال های ماه رمضان امسال را برشماریم باید به تلاش برای انتقال مفاهیم دینی اشاره کرد که البته بحث درباره قوت ها و کاستی های این موضوع را باید به یادداشت دیگری واگذاشت.

مهربانو ابدی دوست