درمان و ترک اعتیاد

درمان معتاد یك فرآیند است و از زمانی شروع می شود كه فرد مصرف كننده مواد مخدر به مراكز درمانی مراجعه می كند و فرد معتاد تحت یك برنامه درمانی خاص قرار می گیرد این برنامه ممكن است تا زمانی كه فرد به بالاترین سطح بهداشتی و احساس خوب بودن برسد ادامه یابد

●اهداف و مراحل درمان اعتیاد

درمان معتاد یك فرآیند است و از زمانی شروع می شود كه فرد مصرف كننده مواد مخدر به مراكز درمانی مراجعه می كند و فرد معتاد تحت یك برنامه درمانی خاص قرار می گیرد این برنامه ممكن است تا زمانی كه فرد به بالاترین سطح بهداشتی و احساس خوب بودن برسد ادامه یابد.

برای موفقیت دردرمان بایستی سازمان ها و ارگانهای مختلف مثل سازمانهای بهداشتی آموزشی حقوقی رفاه اجتماعی و آموزش شغلی نیز در گیر شوند و واضح است كه درمان معتادان بدون توجه به مسائل روانی فرهنگی اجتماعی و خانوادگی آنان نمی تواند موفق باشد .

نكته مهم در درمان این است كه به فرد معتاد به عنوان یك اسان و یك عضو جامعه كه درحال حاضر نیازمند كمك است نگریسته شود نه مثل یك فرد خاطی مجرم و گناه كار كه مستوجب كیفرو یا دلسوزی است .

از نكات مهم دیگر كه لازم است در درمان اعتیاد به آن توجه كرد اینست كه از یك طرف معتاد نسبت به درمان یك نگرش دو گانه ای دارد به ا ین صورت كه علی رغم میل دائمی برای ترك و تصمیم های مكرر جهت ترك از مراجعه به مراكز درمانی به علت اینكه مصرف مواد مخدر خلاف عرف و ارزش های جامعه است اكراه دارد و از طرف دیگر معتاد ممكن است با اصرار والدین همسر خواهر یا برادر دوستان معلمان و یا روسای محل كار برای ترك مراجعه كرده باشد .

در این حالت باید دقت شود كه احتمال عدم همكاری بیمار یا بروز حالت های دفاعی وخصمانه وجود دار بنابرراین می بینیم كه اولین برخورد و نحوه ارتباط با فرد معتاد و جلب اعتماد او نقشی مهم در روند درمان ایفا می كند بعد از پیدایش این ارتباط واعتماد لازم است كه برای درمان وی نیز تشویق صورت گیرد .

●اما چرا باید یك معتاد رابرای درمان تشویق كرد؟

۱-چون مصرف مواد مخدر ایجاد وابستگی جسمی و روانی می كند و علی رغم میل دائمی برای ترك تصمیم به ترك مشكل است

۲-اعتیاد باعث از دست دادن حمایتهای خانوادگی و اجتماعی شده و فردتنها میشود بنابر این معتاد نیازمند كمك است

۳-معاشرت با دوستان و افراد معتاد فرد را به ادامه مصرف مواد تشویق می كند

۴-معتاد معمولا از احتمال بهبودی ناامید و نسبت به درمان بد بین است

۵-برخی از معتادان از خطرها و عواقب مصرف مواد اطلاعی ندارند و یا مشكلاتی ناشی از آن را انكار می كنند

بنابراین لازم است به خاطر داشته باشیم كه یكی از وظایف مهم افراد جامعه تشویق معتادان به درمان است

●چگونه می توان معتادان را به درمان تشویق كرد؟

۱-با تشریح خطرات وعواقب مصرف مواد

۲-به معتاد اطمینان دهیم كه با مراجعه به مراكز درمانی به او كمك می شود تا با كمترین درد و ناراحتی اعتیاد را كنار بگذارد

۳-به بیمار اطمینان دهیم در صورت تصمیم قطعی موفق به ترك خواهد شد ومثالهایی از افرادی كه موفق به ترك شده اند برای او بیاورند

در مواردی كه فرد مبتلا تلاش كرده مصرف مواد را ترك كند ولی موفق نشده است و احساس ناامیدی می كند به او تذكر دهید كه بسیاری از افراد قبل از موفقیت كامل در درمان بارها و بارها كوشش كرده و نهایتا موفق گردیده اند

۴-به معتاد اطمینان دهیم در صورت ترك اعتیاد دوستان جدیدی پیدا خواهد كرد و خانواده و اطرافیان او را در جمع خود خواهند پذیرفت.

●هدف از درمان اعتیاد چیست ؟

۱- رسیدن به شیوه زندگی بدون مواد

۲- كمك به افزایش عملكرد فرددر جنبه های مختلف زندگی

۳- جلوگیری از پیدایش مجدداعتیاد

▪برای رسیدن به این اهداف نیاز به یك برنامه درمان خاص داریم بطور كلی درمان معتاد شامل دو مرحله است :

- مرحله اول دوره سم زادائی

- مرحله دوم دوره توانبخشی

▪مرحله اول:

این مرحله بسته به نوع و مقدار ماده مصرفی وطول مدت اعتیاد بطور متوسط ۱۰ تا ۱۵ روز طول می كشد و با وجودیكه علائم خماری دراین مرحله برای فرد معتاد سخت وبرای دیگر افرادی كه از معتاد مراقبت می كنند ممكن است ناراحت كنند باشد ولی خوشبختانه خطری از نظر مرگ و میرندارد .

▪مرحله دوم:

این مرحله مهمترین و حساس ترین زمان برای رسیدن به اهداف درمانی است كه اگر در مراقبت از معتاد سهل انگاری صورت گیرد درمان بی نتیجه خواهد بود دراین مرحله بیشتر به علل و عواملی كه باعث گرایش فرد به اعتیاد می شود توجه شده و عمدتا از درمان های غیر داروئی مثل روان درمانی فردی ،گروهی، خانواده درمانی، مشاوره، كاردرمانی و درمانهای مذهبی و روحانی وحتی ورزش درمانی بمنظور استمراردرمان و جلوگیری از باگشت مجدد به اعتیاد بهره گرفته می شود .

●روان درمانی فردی

در روان فردی معتادین به مواد مخدر مسائل بسیار مهم و سودمندی در نظر گرفته می شود كه از جمله آنها ایجاد رابطه مثبت با بیمار معتاد از طریق پذیرش بی قید و شرط او بعنوان یك انسان دردمند و نیازمند آشنا نمودن بیمار با ویژگیهای شخصیتش از طریق روش های روانكاوانه به منظور ایجاد تغییر یا تعدیل لازم در آن ویژگی ها تقویت صفات مثبت شخصیتی و تصحیح افكار و اعتقادات افراطی از طریق بحث های شناختی آموزش مهارت های اجتماعی به منظور توانا ساختن بیمار در برخورد مناسب با موقعیت های اجتماعی آموزش مهارتهای مقابله با استرس وروش های مناسب حل مسئله در بحران های زندگی و ستفاده بهینه از استعدادها خود می توان اشاره نمود

دران نوع از روان درمانی ملاك بهبودی عبارت است از تغییر در باورها و نگرش ها بالا بردن اعتماد به نفس احساس خودكفائی لذت اززندگی و ارتباط سالم با دیگران كه همه این تغییرات از اهمیت بسزائی برخوردار است .

●خانواده درمانی

روان درمانی خانواده :باتوجه به اینكه اختلالات رفتاری فرزندان با مشكلات روانی پدرو مادر ارتباط دارد میتواندر اغلب موارد فرض را بر این گذاشت كه اختلال رفتاری فرزندان از بافت زندگی خانواده او نشات میگیرد ناراحتی كودك اغلب نشانه وجود اختلال عصبی در مجموعه خانواده اونیز توجه داشت تحلیل های روانی حاكی از آن است كه سستی درانجام وظایف سرپرستی از جانب پدرو مادر معمولا پایه غیر منطقی داشته واغلب ناشی از اختلال عصبی و بدور از كنترل آنها صورت میگیرد دراغلب موارد قصد وعمدی در كار نیست بیشتر والدین میخواهند پدر و مادر های خوبی باشند و كاری در جهت منافع فرزندان صورت دهند اما با كمال تعجب آنچه در عمل انجام میدهند با تصویرایده آلی كه در ذهن خود دارند مطابقت نمی كند برای درمان كودكان باید به والدین توجه نمود اما فقط با توجیه و آموزش نمیتوان طرز تلقی های پدر و مادر را اصلاح كرد برای رسیدن به این مهم بایستی به روشهای روان درمانی اقدام نمود و دراین بین یكی از شاخه های مهم روان درمانی خانواده درمانی است –خانواده درمانی به عنوان راهی جدید برای رویا رویی با آن دسته از مشكلات انسان كه قبلا به وسیله یكی از اشكال گوناگون رواندرمانی فردی با آن برخورد می شد شكل گرفت واكنون یك شیوه تازه و ارائه مفهومی جدید از نحوه بوجود آمدن مشكلات است پیش از این تصورمی شد كه مشكلات مذكور عمدتا نتبجه فرآیندهای روانی درونی با آسیب شناسی روانی فرد باشند ولذا عقیده برآن بود كه ریشه اغلب مشكلات در تجارب اوایل كودكی است در حالی كه رویكرد خانواداگی براین باور استوار گشته كه این مشكلات به تعاملات فعلی موجود میان افراد خانواده و گاهی اوقات میان افراد و دیگر سیستم های اجتماعی مربوط هستند در واقع علت مشكلات افراد درسیستم های اجتماعی با وضعیت حال حاضر آنها فهمیده می شود ونه از تاریخچه و شرح حال گذشته آنها خانواده برای حفظ تعادل خود در مقابل تغییر چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی مقابله می كند اگر فرزند سر به راه خانواده شب دیر به خانواده بیاید خانوماده در مقابلش می ایستد و بالعكس اگر فرزند نااهل خانواده پس از عدم پذیرش وی سر به راه شود خانواده فشار خود را برای تداوم نابهنجاری او افزایش می دهد رفتار نابهنجار معلول رفتار متقابل اعضای خانواده با یكدیگر است از نقطه نظر این دیدگاه بیماری فرد حتما به رابطه او با همسر و خانواده وی مربوط می شود.

---