اولـیـن هـای جـهـانـی مـهـدکودک

فردریک فریبل, اولین مهدکودک را در سال ۱۸۴۰ میلادی در آلمان تاسیس کرد اما خیلی ها مدعی تاسیس اولین مهدکودک ها در جهان بوده و هستند

فردریک فریبل، اولین مهدکودک را در سال ۱۸۴۰ میلادی در آلمان تاسیس کرد اما خیلی‌ها مدعی تاسیس اولین مهدکودک‌ها در جهان بوده‌ و هستند...

مثلا در سال ۱۸۱۶ در اسکاتلند، روبرت آون، فیلسوف و آموزگار، مدرسه‌ای مخصوص بچه‌های زیر ۷ سال در نیولانارک تاسیس کرد. مدعی بعدی ساموئل وایلدراسپین انگلیسی در سال ۱۸۱۹ بود اما بعدها فردریک فریبل (۱۸۵۲- ۱۷۸۲) اولین موسسه پیش‌دبستانی را خارج از هونگرای در ۲۸ ژوئن سال ۱۸۴۰ و در چهارصدمین سالگرد اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ افتتاح کرد. فریبل مهدکودک را محلی برای بازی و فعالیت‌های بچه‌ها قرار داد و اسم کیندرگارتن را بر آن نهاد. او این مهدکودک را در سال ۱۸۳۷ و در باغ «بد بلنکنبورگ» بنا نهاد.

موفقیت فریبل در تاسیس موسسه پیش‌دبستانی در آلمان این نوع موسسات را با همین لقب «کیندرگارتن» جهانی کرد و بعد از آلمان در کل اروپا و جهان تکثیر پیدا کرد.

اولین مهدکودک در آمریکا توسط مارگاریت میرشورز (همسر فرماندار کارل شورز) سال ۱۸۵۶ و در ایالت واترتون وینسکونسین تاسیس شد. او این مهدکودک را بر پایه اصول فردریک فریبل که در اروپا فراگرفته بود پایه‌گذاری کرد.

خواهر بزرگ‌تر شورز «برتامیر» کودکستانی را در لندن، منچستر (۱۸۵۹- ۱۸۵۱) تاسیس کرد. مارگاریت شورز در ابتدا ۵ بچه‌ای که در خانه‌ش بودند را وارد مهدکودکش کرد.

موفقیت او باعث شد که بچه‌های دیگری را هم برای آموزش در مهدکودکش ثبت‌نام کند. همزمان با اولین مهدکودک آلمانی‌زبانی که او تاسیس کرد از تاسیس مهدکودک انگلیسی‌زبان نیز طرفداری می‌کرد. بعد از آن سال «پی‌بادی» اولین مهدکودک انگلیسی‌زبان را در بوستون آمریکا و با تقلید از مهدکودک شورز تاسیس کرد.

البته اولین مهدکودک رایگان در آمریکا در سال ۱۸۷۰ توسط کانرادپاپن هوسن تحت نام موسسه پاپن هوسن تاسیس شد که تا امروز هم وجود دارد و اولین مهدکودک عمومی آمریکا توسط سوزان بلو سال ۱۸۷۳ در لوییز تاسیس شد. الیزابت هریسن تئوری‌هایی در مورد آموزش در دوران کودکی نوشت و تلاش کرد تا استانداردهای آموزشی در مهدکودک را برای آموزگاران و موسسان بالا ببرد که به کالج ملی آموزشی در سال ۱۸۸۶ تبدیل شد.

● اولین مهدکودک در ایران

در ایران هم حدود ۴۰ سال پیش خانمی ‌ایرانی و فارغ‌التحصیل روان‌شناسی از فرانسه که نویسنده کتاب کودکان بود، اولین مرکز نگهداری و پرورش کودکان را بنا نهاد. این خانم، توران میرهادی بود و آن مرکز، کودکستان نامیده شد.

● مهدکودک مجازی در استرالیا

یکی دو سال است که چند مهدکودک مجازی در استرالیا شروع به فعالیت کرده‌اند. روش کار این مهدکودک‌ها به این صورت است که والدین باید فرزند خود را در سایت مهد موردنظرشان ثبت‌نام کنند و بگویند که بچه آنها می‌خواهد چند ساعت از روز و چه ساعت‌هایی را با آن موسسه الکترونیک همراه باشد. سپس کافی است که فرزندتان در ساعت‌هایی که ثبت‌نامش‌ کرده‌اید، وارد سایت مهدکودک‌اش بشود و انواع بازی‌های رایانه‌ای را انجام بدهد یا کلی شعر،‌ کاردستی،‌ اطلاعات مربوط به شهر و کشور خودش، نقاشی، شناخت میوه‌ها و گل‌ها، نام حیوان‌ها و حتی تلفظ صحیح کلمات و حروف را یاد بگیرد. تازه بچه‌ها می‌توانند از طریق سایت این مهدکودک‌های مجازی، با یک روان‌شناس کودک هم در ارتباط باشند و مشکلات‌شان را با او در میان بگذارند. نکته بسیار جالب در مورد این مهدها این است که کودک شما در هر روز و هر ساعت، تنها می‌تواند یک کار را انجام بدهد و این به گیج و سردرگم نشدن او در محیط مجازی مهدش کمک بسیاری می‌کند. به‌عنوان نمونه اگر بچه‌ها از ساعت ۹ تا ۱۰ صبح، تمرین نقاشی کردند،‌ از ساعت ۱۰ به بعد صفحه نقاشی بسته و صفحه کاردستی برایشان باز می‌شود. ضمن اینکه مهد‌های مجازی هر ۱۰ یا ۱۵ روز یکبار،‌ یک اردوی تفریحی برای کاربران‌شان ترتیب می‌دهند تا بچه‌ها بیشتر با مربیان از راه دورشان آشنا شوند. به‌‌رغم تمام مزایای این نوع مهدهای کودک، روان‌شناسان معتقدند که پیوستن به سایت آنها به هیچ‌وجه نمی‌تواند باعث تقویت روابط اجتماعی بچه‌ها شود اما عضویت در اینگونه مهدکودک‌ها می‌تواند تا حدی برای رفع اضطراب کودکان برای رفتن به مهد یا حتی مدرسه،‌ مفید باشد.

● مهدکودک‌ الکترونیک از ژاپن تا آمریکا

هرچند که تاریخچه دقیقی از ثبت اولین مهدکودک‌ الکترونیک در دنیا وجود ندارد اما به نظر می‌رسد که مهدهای الکترونیک از اوایل سال ۲۰۰۳، فعالیت خود را آغاز کرده باشند. شیوه کار این موسسات به این صورت است که تمام خبرهای مربوط به مهد و کارکنان آن و بچه‌ها را برای اطلاع و اطمینان بیشتر والدین، روی سایت می‌گذارند و هر روز یا هر هفته، در صفحه اصلی سایتشان، بهترین و بااستعدادترین بچه‌ها را در زمینه‌های مختلف معرفی می‌کنند. این کار آنها باعث تشویق بچه‌ها به انجام هرچه بهتر کارهایشان می‌شود. در ضمن، والدین می‌توانند از طریق وب‌کم، کارهایی که بچه‌هایشان انجام می‌دهند را زیر نظر بگیرند و هر روز از طریق سایت مهد، اطلاعات مربوط به وضعیت آموزشی آنها را کسب کنند. امروزه مهدکودک‌های این‌چنینی در سراسر دنیا از ژاپن و مالزی و کره جنوبی گرفته تا انگلیس و آمریکا مشغول فعالیت هستند.

سارا جمال‌آبادی