شما یک اصلاح گرای اصول طلب هستید

وقتی انتخابات تمام می شود اختلاف ها از یادها می رود

بار دیگر انتخاباتی که دوست داشتیم، تمام شد. عصر جمعه دیروز با همه فراز و نشیب ها انتخابات مجلس هشتم را نیز به غروب کشاند تا بار دیگر مجلسی از میان مردم برآید و ندای آنان را به عرصه قدرت برساند.

۶ اردیبهشت از طرفی مصاف تقابل اصولگرایان و اصلاح طلبان در بالاترین حد خود بود که خاتمه ای برای رقابت کسب قدرت نمایندگی مجلس محسوب می شد. از طرف دیگر شروعی بود برای دوره ای دیگر از نمایندگی در مجلس شورای اسلامی که قرار است پس از سه دهه از آغاز انقلاب اسلامی تصویر تمام نمای مردم سالاری باشد.

در این میان فارغ از پرداختن به هرگونه نتیجه انتخابات، آنچه اهمیتی اساسی داشت این بود که میان دو جریان و حزب سیاسی به هر علت فاصله ای مشهود افتاد. طوری که احزاب برای نشان دادن وجه افتراق جناحی بارها در هر موضوع و زمینه ای از تقابل گفتاری و حتی مناظره استفاده کردند. در دور اول و دوم انتخابات مجلس هشتم مناظره ها جنسی دیگر یافت. تفاوت های سیاسی و جنجال برانگیز برای همه شرکت کنندگان و حتی تحریم کنندگان انتخابات در داخل و خارج کشور مشخص شد. در دور اول از سویی اصولگرایان با نگاهی واقع گرا و انتخاب شعار «مجلس دردآشنا و مردمی» تلاش کردند با نشان دادن وجوه افتراق خود از دولت، کارنامه دستاوردهای مجلس هفتم را واضح نشان دهند و از دیگر سو اصلاح طلبان با برگزیدن شعار«مبارزه با تحجر و رونق اقتصادی» سعی کردند فضایی مشابه آنچه در فاصله سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ بر ایران سیاسی حاکم بود را یادآوری کنند و نسبت به اجرای سیاست های دولت نهم اعتراضی گسترده به راه انداختند.

اما در دور دوم انتخابات «انتقاد از سیاست های اقتصادی دولت» دستاویز اختلاف های جناحی و حتی فراجناحی شد. «مبارزه با تورم» از سوی جبهه متحد اصولگرایی و «رونق اقتصادی» از طرف ستاد انتخابات اصلاح طلبان برگزیده شد تا الگویی برای مبارزات انتخابی برسر ۱۱ کرسی مجلس باشد. به هر ترتیب امروز پرونده انتخابات مجلس هفتم نیز بسته شد. اما سئوال اساسی آنجاست که وجه تفاوت و اختلاف احزاب کجاست؟

پاسخ به این سئوال شاید به عمر کم احزاب در ایران باز گردد. در هر کشوری برای پیشبرد اهداف اجتماعی جامعه بهترین راهبرد، استفاده از فکر و تجربه جمعی است که برای رسیدن به این هدف باید راههایی از جمله تشکیل احزاب و تشکل ها را طی کند و احزاب نیز باید گسست های موجود میان خود و مردم را بر طرف کنند و جامعه نیز به تشکل های حزبی روی آورند.

اما کشور ما در سیستم حزبی، تفاوتی اساسی با سایر کشورها دارد. احزاب در دنیا سازمان‌های غیردولتی را سازماندهی می‌کنند تا خواسته‌ تشکل‌های مردمی را در قالب رسمی مورد توجه قرار دهند و بعد آن را تبدیل به برنامه کنند. به دنبال این روند، مشارکت مردم و عضویت آن ها در تشکل‌ها افزایش می‌یابد. و تحقق شعارهای مورد خواست حزب مردمی موجب تعهد می شود. با تکثر و شفافیت آرا، سیستم رقابت حزبی نیز پدید می آید و احزاب راه یافته به قدرت تعهداتی را می‌پذیرند و مجبور می‌شوند پس از رای آوردن به آن عمل کند. نتیجه چنین رقابتی نیز با واسطه نصیب مردم می‌شود. اما در ایران با عمر کم احزاب نمی شود چنین روندی را از احزاب مطالبه کرد.

حالا پس از فروکش کردن فضای انتخاباتی وقت آن است که علل رقابت های سیاسی و هدف جناح های دخیل در انتخابات معلوم شود. باید مشخص شود که انگیزه فعالیت های سیاسی بر سر کرسی مجلس به کدام مقصد می رسد. از ماه آینده مجلس هشتم شورای اسلامی اولین جلسه خود را به ریاست احمد ناطق نوری، رییس سنی مجلس هشتم تشکیل می دهد تا خونی تازه به رگ های انقلاب اسلامی بدمد. بدین ترتیب نمایندگان مجلس در خانه ملت گرد هم می آیند و همه روی صندلی های سبز بهارستان می نشینند. اما باید پیش از تشکیل مجلس به این سئوال اساسی فکر کرد که پس از فروکش کردن غبار جنجال های سیاسی، اختلاف های حزبی کجا می رود؟

محمد فخار