قابلیت های اکوتوریسم (طبیعت گردی)

ایران به دلیل قدمت تاریخی و تکاپوی مستمر اجتماعی و فرهنگی خود جاذبه های متعدد و متنوعی دارد که می تواند طیف وسیعی از توقعات و نظرات توریست ها و جهانگردان را تامین کند.
هر توریست …

ایران به دلیل قدمت تاریخی و تکاپوی مستمر اجتماعی و فرهنگی خود جاذبه های متعدد و متنوعی دارد که می تواند طیف وسیعی از توقعات و نظرات توریست ها و جهانگردان را تامین کند.

هر توریست و جهانگرد با هر انگیزه ای که به ایران سفر کند، می تواند مطابق اهداف، ذوق، سلیقه و برنامه خود در ایران دیدنی های مورد نظر را باز یابد.نباید فراموش کرد که بهترین راه شناخت سرزمین و مردم هر کشوری آشنایی با مردم کوچه و بازار و ارتباط مستقیم با خود آن هاست. با توجه به این که سفر به ایران می تواند انگیزه های مختلفی داشته باشد، می توان جاذبه های توریستی ایران را به سه بخش عمده، طبیعی، فرهنگی و مذهبی تقسیم کرد.امروزه نگاه و رویکرد به صنعت گردشگری به عنوان یکی از سه صنعت برتر جهان از نظر اشتغال مطرح است و در این میان اکوتوریسم در بین انواع توسعه گردشگری بالاترین میزان رشد را دارد.اکوتوریسم به عنوان بخش رو به رشد صنعت گردشگری در ایران از جایگاه ویژه ای در برنامه توسعه برخوردار است.

آن چه مسلم است اکوتوریسم (طبیعت گردی) را سفر به مناطق تخریب شده یا غیر آلوده طبیعی با هدف مطالعه، لذت بردن از زیبایی های گیاهان و جانوران بومی و غیره، نشانه های فرهنگی این مکان ها در صورت وجود تعریف کرده اند.فعالیت در عرصه اکوتوریسم یعنی برپایی تورهای گردشگری با هدف جذب انواع طبیعت دوستان، طبیعت شناسان، هنرمندان و ماجراجویان و ... که انگیزه اصلی آن ها فقط تفریح نیست بلکه تماشای شگفتی های طبیعت، گونه های کمیاب و پدیده های طبیعی تا حد امکان در شرایط بکر و دست نخورده است.اکوتوریسم از بنیان های توسعه پایدار جوامع و راهی برای حفظ چشم اندازها و ذخایر طبیعی است.

اکوتوریسم در ایران به عنوان یکی از پنج کشور برخوردار از بیشترین تنوع اقلیمی در جهان و یکی از ذخایر متنوع زیستی کره زمین مزیت نسبی افزون تری نسبت به دیگر شاخه های توریسم دارد.بررسی جغرافیایی طبیعی ایران و همچنین امکان سنجی هر کدام از جاذبه های توریستی قابل سرمایه گذاری در کشور حاکی از آن است که اکوتوریسم در ایران به عنوان یک منبع اقتصادی کم نظیر و بسیار مفید و مستعد مطرح و قابل مطالعه و بررسی است.انجام پژوهش های بنیادی برای شناسایی جاذبه های اکوتوریسم از این نظر اهمیت دارد که می تواند موجب افزایش حجم مراجعات با هدف گردشگری به مناطق حفاظت شده، توسعه زیرساخت ها و امکانات حمل و نقل، ایجاد فرصت های شغلی، کسب درآمد و توسعه پایدار شود.

کنکاش در ویژگی های این شاخه از طبیعت گردی نشان می دهد، اکوتوریسم با انگیزه انس بیشتر با طبیعت صورت می گیرد که گردشگر علاوه بر گذران اوقات فراغت از شگفتی های طبیعت، عظمت و ظرافت های جهان خلقت آگاهی می یابد و از آن لذت می برد و همچنین گردشگران حفظ جلوه های طبیعت و احترام به فرهنگ و جوامع و ملل دیگر را برخود لازم می دانند.بر این اساس می توان گفت چهار رکن اصلی و ضروری در اکوتوریسم شامل حداقل تاثیر زیست محیطی، حداقل تاثیر و حداکثر توجه به فرهنگ مناطق میزبان، حداکثر منابع اقتصادی برای افراد میزبان و حداکثر رضایت تفریحی برای جهانگردان است.برای توسعه گردشگری پایدار در مناطقی که قابلیت اکوتوریسم دارد مجموعه اقدامات زیر بسیار حائز اهمیت است.

۱) تدوین برنامه جامع اکوتوریسم در مناطق برخوردار.

۲) تهیه پایگاه داده مکانی برای هر یک از جاذبه های مختلف طبیعت گردی.

۳) ایجاد پایگاه اینترنتی آگاهی رسانی در خصوص جاذبه های اکوتوریسم.

۴) تهیه و تدوین، چاپ و نشر کتاب و بروشور برای آگاهی علاقه مندان با جاذبه های اکوتوریسم.

۵) فرهنگ سازی و استفاده بهتر از محیط زیست.

۶) ایجاد رشته های دانشگاهی برای تربیت متخصصان اکوتوریسم حداقل در مقطع کارشناسی.

۷) برخورد مناسب و در خور با مخاطبان و متجاوزان به طبیعت.خراسان جنوبی با برخورداری از جاذبه های طبیعی وگردشگری بی بدیل، چشم اندازهای طبیعی و ابنیه های تاریخی قابلیت های بسیار زیادی برای توسعه اکوتوریسم و طبیعت گردی دارد.امید است با تدوین برنامه های جامع حمایتی و برنامه جامع اکوتوریسم، شاهد رونق صنعت گردشگری و اکوتوریسم در این استان باشیم.

محمود دلخوش- کارشناس هنرهای سنتی و صنایع دستی