جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ میلادی ـ کودتای کمونیستی ‌در افغانستان


۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ میلادی ـ کودتای کمونیستی ‌در افغانستان

۳۲ سال پیش در روز ۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ میلادی یک گروه از افسران طرفدار شوروی با کمک ماموران ک .گ .ب ، سازمان جاسوسی اتحاد جماهیر شوروی ، در کابل دست به کودتا می زنند و به شیوه ای خشونت …

۳۲ سال پیش در روز ۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ میلادی یک گروه از افسران طرفدار شوروی با کمک ماموران ک .گ .ب ، سازمان جاسوسی اتحاد جماهیر شوروی ، در کابل دست به کودتا می زنند و به شیوه ای خشونت بار به حکومت ژنرال محمد داوود خاتمه می دهند.

ژنرال محمد داوود ۵ سال قبل از این رژیم سلطنتی محمدظاهر شاه پسر عمویش را سرنگون کرده و در افغانستان رژیم جمهوری برقرار کرده بود.

او تلاش کرد فاصله برابری با ایالات متحده و اتحاد شوروی را حفظ کرده و از یک سیاست عدم تعهد پیروی کند اما این سیاست ژنرال محمد داوود به مذاق لئونید برژنف ، رهبر شوروی خوش نیامد.

حکومت شوروی که مانند سلف خود حکومت تزاری آرزوی دستیابی به آب های گرم را داشت با طرح یک کودتا در افغانستان تلاش کرد این کشور را تحت سلطه خود درآورده و خود را به آب های گرم اقیانوس هند نزدیک کند.

ژنرال محمد داوود و ۳ هزار نفر دیگر در جریان کودتای افسران طرفدار شوروی به طرز فجیعی به قتل رسیدند.

نورمحمد تره کی فاتح کودتای آوریل کشورش را یک جمهوری خلقی اعلام کرده و به صورت یکی از اقمار شوروی درآورد.

نورمحمد تره کی هر چیزی را که می توانست تحت مالکیت دولت درآورد و تلاش کرد به زور و توسل به سرکوب روحانیان و روستاییان ، سنت ها و رسوم کهن افغانستان را تغییر دهد.

این مساله موجب قیام افغان ها شد و مجاهدین افغانی مبارزه با حکومت تره کی را آغاز کردند.چند هزار سرباز روس مخفیانه برای حفاظت از رژیم پوشالی او وارد افغانستان شدند.

در روز ۱۶ سپتامبر سال ۱۹۷۹ میلادی ، حفیظ الله امین ، نخست وزیر تره کی که از نفوذ بی اندازه شوروی بیمناک شده بود ، تره کی را خفه کرد و خود قدرت را به دست گرفت.

مسکو به جنب و جوش درآمد.برژنف به ستاد ارتش سرخ شوروی دستور مداخله نظامی داد.

در روز ۲۴ دسامبر سال ۱۹۷۹ میلادی ارتش شوروی از این موقعیت که غربی ها مشغول تدارک جشن کریسمس هستند استفاده کرده و هواپیماهای شوروی هزاران سرباز را در فرودگاه کابل پیاده کردند و از زمین نیز هزاران سرباز دیگر شوروی وارد خاک افغانستان شدند.

حفیظ الله امین کشته شد و ببرک کارمل ، یک کمونیست تسلیم محض شوروی جانشین او شد.

مداخله نظامی شوروی در افغانستان به یک فاجعه برای ارتش شوروی مبدل گردید و تعداد سربازان این کشور در افغانستان به ۱۵۰ هزار نفر بالغ شد.اما علی رغم کشتار دستکم یک میلیون افغان آنها نتوانستند در مقابل مجاهدان افغان پیروز شوند.

هنگامی که ارتش شوروی در ۱۵ فوریه سال ۱۹۸۹ میلادی با خفت از افغانستان عقب نشینی کرد ، یک ویرانه از خود برجا گذاشت.پس از پیروزی مجاهدان افغان میان جناح ها و گروه های مختلف نبردهای سهمگینی درگرفت و رنج و آلام مردم افغانستان ادامه یافت.تا اینکه در سال ۱۹۹۴ میلادی یک گروه از طلبه های بنیادگرا تحت نام «طالبان» که ساخته و پرداخته سرویس های جاسوسی پاکستان و آمریکا بودند ، ظهور کرده و در مدت کوتاهی بخش اعظم سرزمین افغانستان را اشغال کردند. آنها دست به سرکوب و کشتار اقوام مختلف افغان از جمله هزاره ها در بامیان، تاجیک ها ، ازبک ها ... و حتی پشتون هایی که با آنها مخالف بودند، زدند.

تنها فرمانده احمدشاه مسعود بود که با نیروهایش در دره پنجشیر به مقاومت در مقابل طالبان ادامه داد.

اما در روز ۹ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی احمدشاه مسعود ملقب به شیر پنجشیر در یک توطئه شبکه تروریستی القاعده کشته شد.دو روز بعد حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به آمریکا توسط شبکه القاعده صورت گرفت.

آمریکا برای مبارزه با تروریسم به افغانستان حمله کرد و حکومت طالبان ساقط شد.هنوز نیروهای آمریکایی و بین المللی در افغانستان حضور دارند و هنوز به قول خود به مبارزه با تروریسم ادامه می دهند اما آرامش در افغانستان برقرار نشده است.

آمریکایی ها هنوز نتوانستند به اسامه بن لادن رهبر القاعده و ملاعمر رهبر طالبان دست یابند و کماکان رنج و آلام مردم افغانستان ادامه دارد.

به این ترتیب ، در روز ۲۷ آوریل سال ۱۹۷۸ میلادی یک گروه از افسران طرفدار شوروی به رهبری نورمحمد تره کی و با کمک ماموران ک. گ .ب در کابل علیه حکومت محمد داوود دست به کودتا می زنند و حکومت جمهوری خلقی افغانستان را به عنوان یکی از اقمار شوروی تاسیس می کنند.

این سرآغاز رنج و محنت مردم مظلوم افغانستان بود ، میلیون ها نفر از آنها به کشورهای همسایه پناهنده شدند و دستکم ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر آنها در جریان جنگ با رژیم کمونیستی ، جنگ با نیروهای شوروی ، جنگ جناح های مختلف مجاهدان ، در جریان حکومت طالبان و حمله نظامی آمریکا به افغانستان کشته شدند ، بی آنکه بخواهیم تعداد معلولان جنگی را محاسبه کنیم. هنوز هم مردم افغانستان کشته می شوند ، گویی آلام آنها پایانی ندارد.

بهرام افتخاری