تاثیر بحران بر نقش ایالات متحده در جهان

تدارک کالاهای عمومی جهانی دست خوش تغییر می شود

دلار آمریکا یکی از اجزای اصلی ذخیره‌های کشورهای مختلف است و انتظار می‌رود که این نقش در آینده نیز حفظ شود.

ارزش دلار در شش ماه اخیر حدودا ۱۰‌درصد کاهش یافته است. برخی از تحلیلگران نتیجه گرفته‌اند که از آنجا که نمی‌توان دلار را با چیز دیگری جایگزین کرد، نقش جهانی دلار در آینده کمرنگ نخواهد شد. اما دیگران فکر می‌کنند که با توجه به چشم‌انداز میان‌مدت، آمریکا قادر نیست که مانند سابق در اقتصاد جهانی اهمیت داشته باشد.

با توجه به مشکلاتی که پس از بحران ایجاد شده است، شرایط به شدت پیچیده شده است. این تنها بدان دلیل نیست که آینده دلار در ابهام است، بلکه به این دلیل هم هست که دلار بخشی از تصویر بزرگ‌تری است که اهمیت در حال افزایش آمریکا را به عنوان فراهم‌کننده کالاهای عمومی در سطح جهان ارائه می‌دهد. زمانی که سیستم جهانی به نقطه اتکا نیاز دارد، عدم اطمینان در این زمینه مشکلات سیاستی مهمی را به وجود می‌آورد.

تا چند دهه قبل، چارلز کیندلبرگر، اقتصاددانی که امروزه به خاطر نوشتن کتاب «شیدایی، هراس و بحران اقتصادی» شناخته می‌شود، پنج کالای عمومی را که باعث رشد اقتصاد جهانی می‌شود این گونه معرفی کرده بود:

۱) افزایش مخارج مصرفی در شرایط بحرانی و کمک به رفع بحران از این طریق

۲) هماهنگ کردن سیاست‌های اقتصاد کلان ۳)حمایت از یک سیستم با ثبات نرخ ارز

۴) ایفای نقش به عنوان آخرین منبع وام دهی و

۵) اعطا کردن وام‌های بلندمدت ضد چرخه‌ای.

در دنیای امروز که فعالیت‌های مالی جهانی شده، ما دو کالای دیگر را نیز می‌توانیم به این لیست اضافه کنیم: ارائه کردن دارایی بدون ریسک – با رتبه AAA واقعی- که به عنوان معیار دیگر ابزارها و فعالیت‌های اقتصادی به کار می‌رود و ایفای نقش به عنوان عرضه‌کننده بازارهای مالی قابل پیش‌بینی که دیگر کشورها برای ایجاد و توسعه بازارهای مالی داخلی می‌توانند از آن سود ببرند.

تا قبل از بحران، تمام این کالاهای عمومی را ایالات متحده تدارک می‌دید. اما با توجه به آنکه بحران در هسته سیستم جهانی رخ داد، آمریکا نتوانست مانند قبل این کالاها را تدارک ببیند. در نتیجه این تغییرات، دو مساله سیاستی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود: اول اینکه باید تصمیم گرفته شود که کدام یک از این کالاها باید به طور مشترک ارائه شود طوری که نقش آمریکا کمرنگ‌تر شود و دوم اینکه چگونه می‌توان این تصمیمات را عملی کرد.

برای تصمیم‌گیری راجع به این که کدام کالاهای عمومی باید در سطح جهان ارائه شود، بازسازی اعتبار و پیش‌بینی‌پذیری بازارهای مالی ایالات‌متحده نیازمند اصلاح نظارت‌های مالی و یک برنامه میان مدت قابل باور برای کنترل کسری بودجه و محدود کردن رشد بدهی‌های دولت ایالات متحده است.

برای فهم این که چه اقداماتی را می‌توان به شکل مشترک انجام داد، باید نقش گسترده G-۲۰ و دستورالعمل اصلاحی برای صندوق بین‌المللی پول را در نظر گرفت. چگونگی کارکرد این نهادها نشان می‌دهد که نقش مدیریت سیاست‌گذاری کلان اقتصاد جهانی تا چه حد می‌تواند به کشورهای دیگر واگذار شود. خوشبختانه با بررسی این امر به نتایج امیدوار‌کننده‌ای دست می‌یابیم. با این حال، بسیاری از کارشناسان همچنان شک دارند که این نهادها بتوانند تعارضات سیاستی را حل و فصل کنند و دولت‌ها را قانع کنند که مسوولیت‌های مشترک را بر عهده بگیرند.

ما باید انتظار داشته باشیم که در سال‌های آینده مباحث بیشتری در مورد انواع ذخایر دارایی صورت بگیرد. بحث ذخایر دارایی علاوه بر اینکه شامل بحث در مورد ابزارهای فراملی می‌شود استفاده گسترده‌تر از واحدهای پولی نظیر یوآن چین را نیز در بر می‌گیرد. این واحد‌های پولی نمی‌توانند جای دلار آمریکا را بگیرند، اما می‌توانند عملکرد خوبی در حاشیه داشته باشند.

اما یک کالای عمومی وجود دارد که حتما باید جایگزین شود و آن، نقش کلیدی‌ای است که ایالات متحده به عنوان موتور رشد جهانی بازی کرده است. این نقش در حال حاضر به خاطر مقروض بودن خانوارهای آمریکایی محدود شده است. یک اقتصاد جهانی پایدار به منابع دیگری برای تقاضای داخلی، به خصوص بین اقتصادهایی نظیر چین که به طور تاریخی بر رشد متکی بر صادرات تمرکز کرده‌اند، نیاز دارد.

واضح است روشی که برای اعمال این تغییرات در دستور کار قرار می‌گیرد بسیار مهم است. مشکلات و ریسک‌های زیادی نیز پیش رو خواهد بود. یک ریسک این است که بازیگران اصلی با این تغییرات مخالف باشند و سعی کنند سیستمی را احیا کنند که با شرایط پس از بحران همخوانی ندارد. در سر دیگر طیف این ریسک وجود دارد که قدرت‌های بزرگ راه خود را بروند و سیاست‌های ملی‌گرایانه‌تری مثل مدیریت نرخ ارز یا حمایت‌گرایی مالی و تجاری را در دستور کار قرار دهند.

بهترین راه حل ممکن این است که شرایط را پیش‌بینی کنیم و هر چه زودتر دست به کار شویم. قدرت‌های اقتصادی بزرگ باید انتظارات و استراتژی‌های سیاستی خود را طوری شکل دهند تا بتوان تغییراتی در اقتصاد جهانی ایجاد کرد. آن‌ها باید سیاست‌های خود را در سطح ملی و چندجانبه تغییر دهند طوری که تدارک کالاهای عمومی جهانی گسترش یابد.

محمد الریان، رامین طلوعی

محمد الریان و رامین طلوعی به ترتیب مدیر ارشد و معاون اجرایی ریاست در Pimco هستند.

مترجم: فیاض خاک

منبع: فاینانشال تایمز