دوشنبه, ۱۱ تیر, ۱۴۰۳ / 1 July, 2024
محیط زیست و اولویتهای راهبردی
![محیط زیست و اولویتهای راهبردی](/web/imgs/16/87/kof6z1.jpeg)
اگر نگاهی – حتی اجمالی - به روح قوانین موجود و فرامین و توصیههای رهبران ایران – چه قبل و چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی – بیاندازیم، با شگفتی درخواهیم یافت کمتر موضوعی را میتوان پیدا کرد که مانند حفظ محیطزیست و پاسداری از طبیعت، چنین مورد حمایت قوانین رسمی، فرامین مذهبی و سخنان دولتسالاران کشور قرار گرفته باشد
بهنحوی که بر پایه منابع و مستندات تاریخی موثق، افتخار تعیین و نامگذاری نخستین منطقه حفاظت شده جهان به ایرانیان میرسد و قدمتی ۲۵۰۰ ساله دارد. در آن زمان، خشایارشاه (۴۶۵-۴۸۶ پیش از میلاد) نسبت به حفاظت از جنگلها و درختان علاقه زیادی داشت و در یکی از لشکرکشیهای خود به آسیای صغیر برای نخستین بار دستوری در مورد حفاظت از یک منطقه جنگلی «سرو» را صادر و بدین ترتیب نخستین منطقه حفاظت شده جهان را بنیان نهاد.
در کتاب مقدس ایرانیان باستان نیز، بارها و بارها بر حفظ و حراست از درختان و عدمآزار حیوانات و آلوده نساختن آب تأکید شده است. در کلام بزرگان دین اسلام و کتاب آسمانی قرآن نیز به کرات بر اهمیت حفظ طبیعت و پاسداری از مواهب آن توصیه شده است.
این توصیه به حدی است که در میثاقنامه ملّی امروز ما، یعنی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار یک اصل (اصل پنجاهم) به این موضوع مهم اختصاص یافته و نهتنها حفظ محیطزیست را وظیفه عمومی آحاد شهروندان ایرانی قلمداد کرده است، بلکه به صراحت تأکید شده که لازمه حیات اجتماعی روبه رشد مردم ایران، در سایه حفظ محیطزیست است که تحقق مییابد. و درست از همینجاست که حیرت نگارنده افزونتر میشود! چرا که هر چه بیشتر در سرزمین پهناور ایران به مطالعه و سفر بپردازیم و هر چه با دقتتر به پایش و اندازهگیری شاخصهای مؤید پایداری سرزمین، همت گماریم، بیشتر درخواهیم یافت که بین آن قوانین وضع شده اغلب مترقی و خطابههای پرشور و حکیمانه با وضعیت پیش روی محیطزیست و منابع طبیعی کشور، شکافی ژرف و ناسازهای باورنکردنی فاصله انداخته است، بهنحوی که کمتر میتوانیم بازخورد عینی و مصداقی سزاوارانه را بر آن همه تأکید رهبران و توصیه دین و الزامات قانونی و حقوقی در زیست محیط وطن بیابیم.
درعوض، آنچه مشاهده میشود، روندی نگرانکننده با شیبی منفی است که با حرکتی شتابناک در حال کاهش کارمایهها و کاراییهای سرزمین مادری است؛ حرکتی که نمود آن را در نرخ بالای فرسایش آبی و بادی، هجوم ماسههای روان، سیلخیزی، شوریزایی، جنگلزدایی، اُفت حاصلخیزی خاک، متروکه شدن روستاها، خشکشدن تالابها، افزایش غبارآلودگی هوا، اُفت سطح آبهای زیرزمینی، نشست زمین، ناپدید شدن گونههای بومی گیاهی و جانوری کشور و قرار گرفتن بخش قابل توجهی از زیستمندان این بوم و بر در سیاهه سرخ IUCN و در یک کلام: «بیابانزایی» میتوان آشکارا ردیابی کرد و از این همه غفلت و نابخردی در حق طبیعت ناب ایرانزمین و پاسداری شایسته از «امانت» امروز وطن، آه کشید و شرمسار شد. چنین است که شوربختانه امروز نام ایران بهعنوان یکی از ۱۵ کشوری در جهان آورده میشود که دارای ناپایدارترین شرایط بومشناختی (اکولوژیکی) است.
محمد درویش
انتخابات ریاست جمهوری سعید جلیلی انتخابات مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران پزشکیان جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ریاست جمهوری مجلس شورای اسلامی
هواشناسی تهران قتل شهرداری تهران خانواده اقتصاد آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی پلیس محیط زیست آتش سوزی
قیمت دلار قیمت طلا دولت سیزدهم خودرو قیمت خودرو بازار سرمایه بازار خودرو دلار قیمت سکه حقوق بازنشستگان بورس بانک مرکزی
سینما علیرضا قربانی تلویزیون تخت جمشید کنسرت سینمای ایران رسانه ملی دفاع مقدس شهید کتاب موسیقی سریال
دانشگاه تهران دانش بنیان ماهواره دانشگاه آزاد اسلامی باتری وزیر علوم
رژیم صهیونیستی غزه روسیه فرانسه فلسطین آمریکا جو بایدن ترکیه جنگ غزه دونالد ترامپ لبنان چین
استقلال فوتبال یورو 2024 باشگاه استقلال تیم ملی انگلیس لیگ برتر پرسپولیس باشگاه پرسپولیس علیرضا بیرانوند نقل و انتقالات لیگ برتر ایران آلمان
هوش مصنوعی زمین سامسونگ اپل گوگل نمایشگاه الکامپ ربات تلگرام سرعت اینترنت وزیر ارتباطات عیسی زارع پور
سرطان دیابت عینک آفتابی ورزش ویتامین آلزایمر قند خون بارداری سکته