شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
جایگاه محبّت در دین
گرچه استفاده از قدرت، میتواند ما را به هدف برساند، ولی بهرهگیری از «محبّت» و «عشق» و ایجاد جاذبه و كشش قلبی، اهرمی قویتر است و انگیزههای ماندگارتری ایجاد میكند. در روایات نیز آمده است: «محبّت و دوست داشتن برتر از ترس و بیم است.»
نوع رابطه ما با اهل بیت(ع)، بر چه مبنایی است و بر چه مبنایی باید باشد؟
آیا مثل رابطه ملّت و حاكم و مردم و رهبر است؟
یا رابطه علمی میان شاگرد و استاد؟
یا رابطه «محبّت» و «مودّت» و پیوند قلبی و درونی است، كه هم كارسازتر، و هم بادوامتر و ریشهدارتر است؟
خللپذیر بود هر بنا كه میبینی
مگر بنای محبّت كه خالی از خلل است
قرآن كریم روی این رابطه تأكید دارد و «مودّت اهل بیت(ع)» را اجر رسالت پیامبر(ص) معرّفی میكند:
«قُل لا اَسئلُكم عَلیه اَجْراً الّا المودّهَٔ فی القُربی»
بگو: من بر انجام رسالت، از شما مزدی نمیخواهم، مگر دوستی و محبت درباره نزدیكانم.
در روایات متعددی «مودهٔ فی القربی» به محبّت و مودّت اهل بیت و خاندان پیامبر تفسیر شده است. بالاترین محبت هم محبّتی است كه خدا به آن سفارش كرده باشد و صاحبان این محبت را نیز دوست بدارد.
در روایات هم، مودت و ولایت، به عنوان یك «فرض الهی» و ملاك قبول اعمال و عبادات به حساب آمده است.
تولای شما فرض خدایی است
قبول و ردّ آن مرز جدایی است
هر آن كس را كه در دین رسول است
ولایت، مُهر و امضای قبول است
دیانت بی شما كامل نگردد
بجز با عشقتان دل، دل نگردد
اهل سنّت هم طبق احادیثشان این نكته را قبول دارند و در شعر شافعی چنین آمده است:
یا اهلَ بیتِ رسولِ اللَّه حُبُّكُم
فرضٌ من اللّه فی القرآنِ اَنزَله
كَفاكُمُ مِن عظیمِ القدر اَنّكُم
مَن لم یُصَلِّ علیكمْ لاصَلاهٔ له
ای خاندان پیامبر خدا! حبّ شما فریضهای است خدایی كه خداوند در قرآن آورده است، برای افتخار بزرگ شما همین بس كه هر كس (در نماز) بر شما صلوات و درود نفرستد، نمازش درست نیست و نماز ندارد.
از آنجا كه این پیوند درونی، هم بیمه كننده دوستدار اهل بیت در مقابل انحرافها و لغزشهاست، هم هدایتگر امّت به سرچشمه زلال دین است، رسول خدا(ص) فرموده است كه مردم را دوستدار اهل بیت بار آورید و بر مبنای این محبّت، تربیت كنید:
«اَدِّبُوا اَولادَكُمْ عَلی حُبّی وَ حبِّ اهل بیتی وَالقرآنِ».
فرزندانتان را با محبّت من و محبّت خاندان من و محبّت قرآن تربیت و تأدیب كنید.
امام صادق(ع) نیز فرموده است:
«رَحِمَ اللّهُ عبداً حبَّبَنا اِلَی النّاس وَلَم یُبَغِّضْنا اِلَیهم».
خدا رحمت كند كسی را كه ما را محبوب مردم سازد و ما را در نظر مردم مبغوض و منفور نسازد.
نیز از سخنان آن حضرت در توصیه به شیعه است:
«اَحِبّونا اِلیَ النّاس وَ لا تُبَغِّضونا اِلَیهِم، جُرُّوا اِلَیْنا كُلَّ مَوَدَّهٍٔ وَادفَعُوا عنّا كُلَّ قبیحٍ».
ما را در نظر مردم محبوب سازید و در نظرشان ما را منفور نگردانید، هر مودّت و دوستی را به طرف ما بكشید و هر زشتی را از ما دور سازید.
هر چه محبّت و دلباختگی و ارتباط قلبی بیشتر باشد، تبعیّت و همرنگی و همراهی و همدلی هم بیشتر خواهد شد. نقش عشق و محبّت در ایجاد همسانی و همفكری و همراهی و همسویی بسیار عظیم است و مردم پیوسته از چهرههای محبوبشان الگو و سرمشق میگیرند. ایمان عاطفی به رهبری حتی در اطاعت سیاسی و اجتماعی هم تأثیر میگذارد و زمینهساز تبعیّتی عاشقانه میشود، نه صرفاً تشكیلاتی و رسمی.
از این رو، ارتباط شیعه با اهل بیت را علاوه بر جنبههای اعتقادی بر مبنای علمی و احادیث و منابع دینی، باید عاطفی و روحی و احساسی قرار داد و «آگاهی عقلی» را با «عاطفه قلبی» در هم آمیخت و عقل و عشق را با هم پیوند زد. همچنانكه در آموزش هم، اگر معلّم، بیش از رابطه علمی، رابطه قلبی و زمزمه محبّت و مودّت باشد «جمعه به مكتب آورد طفل گریزپای را»، در ارتباطهای ولایی با ائمّه نیز دل، قلمرو فرمانروایی آنان میگردد.
در این صورت، میان «شناخت»، «عشق» و «پیروی»، رابطهای مستحكم پدید میآید و «معرفت»، محبّت میآورد و محبّت، «ولایت و تبعیّت». در حدیثی رسول اكرم(ص) به این سه عنصر و نقش آن در سعادت انسان اشاره فرموده است:
«مَعْرِفَهُٔ آلِ محمّدٍ بَرائَهٌٔ مِنَالنّار وَ حُبُّ آلِ محمّدٍ جَوازٌ عَلیَ الصِّراطِ وَالولایهُٔ لآل محمّدٍ امانٌ من العذاب».
معرفت و شناخت آل محمّد، برائت و نجات از دوزخ است و «محبّت» آل محمّد، جواز عبور از صراط است و «ولایت» نسبت به آل محمّد، امان از عذاب است.
این رابطه را میتوان چنین ترسیم كرد:
معرفت - محبّت - اطاعت
در حدیث امام صادق(ع) نیز آمده است:
«الحُبُّ فرعُ المَعرفهٔ».
محبت، فرع و شاخه شناخت است.
در سیره پیامبر اكرم نیز آمده است كه هر كس با او از روی معرفت و شناخت، رفاقت و نشست و برخاست میكرد، محبت او در دلش میافتاد.
این نشاندهنده تأثیر معرفت در پیدایش محبّت است.
ایجاد محبّت و عشق را باید از مراحل ساده و بسیط و عاطفی شروع كرد و در مراحل بعدی با بصیرت و شناخت بیشتر، آن را تعمیق داد، تا آنجا كه «حبّ»، جزء سرشت انسان گردد و «محبّت اهل بیت»، جزء دین یك مسلمان و شیعه درآید، امام صادق(ع) فرمود: «هل الدّینُ الاّالحُبّ»؟ آیا دین جز محبّت است؟ و امام باقر(ع) فرمود:
«اَلدّینُ هوالحُبُّ وَالحُبُّ هُوالدّین».
دین همان محبّت است و محبّت همان دین است.
روشن است كه محبّت راستین به عمل و تبعیّت هم میانجامد و از عصیان و تخلّف دور میسازد.
برای این كار، باید زمینههای روحی و آمادگیهای قبلی افراد را در نظر گرفت، وگرنه محبّت اهل بیت به دلهای غیر مستعد و غیر آماده نمیچسبد، آنچنان كه كاشی به دیوار كاهگلی نمیچسبد. گاهی هم باید موانع را زدود، همچنانكه در لحیمكاری، ابتدا با سنباده و مواد دیگر، چربیها، آلودگیها و جرمها را از محل میزدایند، تا لحیم، بچسبد و جوش بخورد.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت حسین امیرعبداللهیان مجلس شورای اسلامی سیستان و بلوچستان افغانستان انتخابات امیرعبداللهیان عراق جنگ دولت سیزدهم حجاب مجلس
سیل ایران تهران هواشناسی سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی باران فضای مجازی آتش سوزی یسنا هلال احمر
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو مسکن دلار بانک مرکزی قیمت طلا تورم ارز بازار خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو
صدا و سیما مسعود اسکویی صداوسیما دفاع مقدس بی بی سی موسیقی مهران غفوریان تلویزیون ساواک سریال سینمای ایران تبلیغات
رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین اسرائیل حماس روسیه آمریکا ترکیه انگلیس اوکراین نوار غزه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال جواد نکونام بازی علی خطیر باشگاه پرسپولیس بایرن مونیخ
هوش مصنوعی اینستاگرام آیفون دیابت اپل عکاسی ناسا موبایل گوگل تلفن همراه
سلامت استرس طب سنتی کبد چرب فشار خون گرما