نویسنده بازی های رایانه ای

جن ولف, چهره مشهور ادبیات فانتزی و علمی ـ تخیلی در سال ۱۹۳۱ در آمریکا متولد شده است او در دانشگاه تگزاس در رشته مهندسی صنایع تحصیل کرد و سپس در کارخانجات مختلف مشغول به کار شد

‌● مروری بر زندگی و آثار جن ولف، نویسنده آمریکایی

جن ولف، چهره مشهور ادبیات فانتزی و علمی ـ تخیلی در سال ۱۹۳۱ در آمریکا متولد شده است. او در دانشگاه تگزاس در رشته مهندسی صنایع تحصیل کرد و سپس در کارخانجات مختلف مشغول به کار شد. دوره فعالیت های مهندسی او موفقیت آمیز بود؛ او در توسعه و تکامل ماشین آلات تولید انبوه چند محصول نقش مهمی داشت و همزمان سردبیر چند نشریه مهم فنی ـ مهندسی بود.

در هنگامه جنگ کره، ولف سرباز نیروی دریایی ارتش آمریکا بود. جنگ تاتیر عمیقی بر ذهنیت او گذاشت و همچون داستان های همینگوی و ونه گوت، نقش مهمی در آثار او ایفا کرد.

ولف در ابتدای دهه ۱۹۷۰، چند کتاب منتشر کرد که استقبال نسبی از آنها او را بسیار امیدوار کرد و او به عنوان نویسنده ای مهم، اما جریان گریز مطرح شد.

او از سال ۱۹۸۴،کار مهندسی را کنار گذاشت و تمام وقت به نویسندگی مشغول شد. با انتشار پی درپی کتاب های ولف، نثر درخشان او ـ که ترکیبی از انگلیسی مدرن و آرکائیک است و به لحاظ غنای درونی آن را با نثر جویس قیاس می کنند ـ و مضامین شگرف و حیرت آور و آمیخته با شور ایمان مسیحی در ژرفنای آنها، مخاطبان بسیاری پیدا کرد و بسیاری از منتقدان به ستایش او پرداختند.

اما شاهکار ولف که ذهنیت همه را دگرگون کرد، رمانی سترگ است به نام کتاب خورشید نو که در چهار مجلد تحت عناوین سایه شکنجه گر(۱۹۸۰)، دست میانجی (۱۹۸۱)، شمشیر جلاد ( ۱۹۸۲) و دژ استقلال یافته ( ۱۹۸۳) منتشر شد.

این رمان، ماجرای دور و دراز زندگی قهرمانی به نام سورین است که به دلیل ترحم به یک محکوم به مرگ، از سرزمین خود که قلمرو شکنجه گران است، تبعید می شود.

این رمان، بارها چاپ و بارها نایاب شد و تقاضاها آنقدر زیاد بود که ولف به درخواست ناشرش، کتابی نوشت به نام قلعه سمور و در آن به تشریح فرآیند نوشته شدن این اثر پرداخت و تفسیری درباره ماجراهای رمان خود ارائه داد.

ولف در دهه ۸۰، رمان های دیگری هم منتشر کرد که هرکدام در نوع خود، بسیار ارزشمند و بدیع بودند. از جمله رمان چشم انداز قلعه که درباره گروهی است که سال ها به دنبال قهرمانی جدید می گردند که لیاقت تصاحب شمشیر شاه آرتور را داشته باشد. این اثر هجویه ای بر رمانس قدیمی شهسواران میزگرد است.

یا رمان صلح که در آن، فردی از درون قبر با ما حرف می زند و تقاضا می کند که ما جسد آویزان از چوبه دارش را به خاک بسپاریم.

اما حال و هوای دنیای سورین و ماجراهای شگرف آن، ولف را رها نکرد و در دهه ۹۰، رمان دیگری منتشر کرد که نام آن، کتاب خورشید بلند بود و باز هم در چهار جلد منتشر شد؛ شب خورشید بلند (۱۹۹۳)، دریاچه خورشید بلند ( ۱۹۹۴)، خورشید بلند کلده (۱۹۹۴) و سفر خروج از خورشید بلند (۱۹۹۶).

این رمان، شرح سفر پر ماجرای کشیشی به نام پاترا سیلک در فضای لایتناهی مابین سیارات است. سفری که مقصد آن، خورشیدی دیگر به نام خورشید بلند است که راز فراموش شده خدایی بیگانه در آنجا یافت می شود. داستان را یکی از مریدان سیلک روایت می کند.

در این رمان ما شاهد ترکیب عناصر دینی با علمی ـ تخیلی هستیم. مثلا در سفینه سیلک، سایبورگ هایی وجود دارند که خدای خورشید بلند، از پنجره های سفینه آنها را مورد خطاب قرار می دهد. این پنجره ها عملا پایانه های رایانه هوشمند سفینه هستندکه از پیش برنامه ریزی شده اند، اما اکنون به منزله دریچه های الهام عمل می کنند. سیلک در اواخر جلد چهارم رمان، سفر خروج از خورشید بلند، با مریدانش وداع می کند و در سیاره آبی که یکی از مستعمره های زمین است، ناپدید می شود، اما در یکی دیگر از فصل های کتاب به نام Evangelism دوباره رستاخیز می یابد.

در مورد این توازی سرنوشت سیلک با عیسی مسیح بسیار بحث شده است. همانطور که در مورد سورین و اینکه او فرزند یک باکره است و در انتها به یک منجی بدل می شود که هم پسر (Son ) است و هم خورشید ( Sun)، بحث های مشابهی در گرفته است.

به هر حال آنچه که مسلم است، این است که ولف بسیاری از بن مایه های مسیحی را به شکلی خلاق به کار گرفته است تا چگونگی گذر تمدن غرب از پاگانیسم (کافرکیشی) به هلنیسم و سپس به مسیحیت را نشان بدهد. جالب اینکه ولف در جایی گفته است که از نظر او پاگانیسم و سکولاریسم، منشاء واحدی دارند و ما شرح این گزاره جنجالی را در همین رمان کتاب خورشید بلند، می یابیم.

پس از موفقیت چشمگیر کتاب خورشید بلند، از سال ۱۹۹۹ انتشار تریلوژی کتاب خورشید کوتاه آغاز شد که شامل عناوین زیر بود؛ بر فراز آب های آبی (۱۹۹۹)، جنگل های سبز (۲۰۰۰) و بازگشت به چرخه (۲۰۰۱).

کتاب خورشید کوتاه، قصه مستعمره نشینان دو سیاره آبی و سبز است و به طور غیر مستقیم، داستان پاترا سیلک را پی می گیرد.

این سری کتاب های خورشیدی که پرطرفدارترین آثار ولف محسوب می شوند، امروزه مجموعا تحت عنوان منظومه شمسی جن ولف شناخته می شوند.

ولف، برنده جوایز مهمی شده است. دوبار جایزه مشهورNebula را دریافت کرده و یک بار جایزه ویژه Hugo را که از معتبرترین جوایز ادبیات علمی ـ تخیلی است، به پاس یک عمر فعالیت، از آن خود کرده است.

مایکل اسوانویک، نویسنده صاحب نام داستان های علمی ـ تخیلی درباره ولف گفته است؛ جن ولف بزرگ ترین نویسنده زنده انگلیسی زبان است. همه می دانند که در زبان انگلیسی، شکسپیر بهترین سبک را دارد و ملویل در فضاسازی و دیکنز در شخصیت پردازی بهترین اند، اما من می گویم که هیچ کس به لحاظ تخیل ژرف و نثر قدرتمند، به پایه جن ولف نمی رسد.

حضور پررنگ دنیای جن ولفی در اذهان جوانان و نوجوانان چند دهه، به استقبال از کتاب های او محدود نمی شود، بلکه در حوزه بازی های رایانه ای نیز، بازی هایی که بر اساس داستان های او ساخته شده اند، در دسته جذاب ترین و محبوب ترین بازی ها قرار دارند.

جالب این است که با آنکه ولف، داستان هایش را عملا برای نوجوانان ننوشته است، اما بیشترین تعداد خوانندگان آثار او را این گروه سنی تشکیل می دهند.

او معتقد است که تا قبل از انتشار هری پاتر، تنها رمان با ارزش برای نوجوانان، هابیت نوشته تالکین بوده است، اما ظهور هری پاتر تاحدودی این نقیصه را جبران کرده است.

ولف همواره از بی توجهی های روشنفکرمآبانه نسبت به ژانرهای علمی ـ تخیلی و فانتزی انتقاد کرده و می کند. او در مصاحبه ای می گوید؛ بر چسب های زیادی به ادبیات علمی ـ تخیلی زده اند تا نشان بدهند که این ژانر، جزو جریان های اصلی و جدی ادبیات نیست، اما این ژانر بسیار اصیل است و سنتی ریشه دار محسوب می شود. افرادی چون هومر، دانته و میلتون هم اگر الان زنده بودند، در دسته علمی ـ تخیلی نویسان قرار می گرفتند.

من، جیسون و آرگونات ها را کاملا علمی ـ تخیلی می دانم. در ادبیات یونان و روم قدیم و حتی تا قرون وسطی، نویسندگان نه صرفا درباره آنچه که وجود داشت بلکه راجع به آنچه که ممکن وجود داشته باشد نیز می نوشتند. چسترتون فقید هم چنین عقیده ای داشت که دو فانتزی بسیار مهم خود ـ ناپلئون تپه هیچ و مردی که پنج شنبه بود ـ را نوشت. دو شاهکار که متاسفانه امروزه فراموش شده اند.

با وجود اینکه امروزه دو ژانر علمی ـ تخیلی و فانتزی بسیار به یکدیگر نزدیک شده اند و عده ای این دو ژانر را همسان فرض می کنند، اما ولف از جمله نویسندگانی است که به وجود تفاوت هایی اساسی میان این دو ژانر اعتقاد دارند.

فرشید فرهمندنیا

---