تحلیلی در ارتباط با دفاع حضرت زهرا س از ولایت

موقعیت و حیثیت اجتماعی حضرت, استفاده از امكان سوگواری بر پیامبر, نسبت با رسول خدا ص , علم بیكران, فصاحت و بلاغت,گذشت از جسم و جان, موقعیت حسنین ع و مقام والای حضرت زهرا س هشت عنوانی است كه در این تحلیل به عنوان مواضع اتخاذ شده حضرت در مقام دفاع از ولایت به معنای عام و خاص آن عرضه می شود

۱۳ جمادی الاول به روایتی مصادف به شهادت فاطمه زهرا (س) بزرگ بانون خاندان عصمت و طهارت است. در مقاله حاضر كوشش شده است تا با اتكا به روایات معتبر شیعه و اهل سنت، تحلیلی تاریخی، سیاسی و اجتماعی از شیوه حضرت در مقام دفاع از ولایت عرضه شود. موقعیت و حیثیت اجتماعی حضرت، استفاده از امكان سوگواری بر پیامبر، نسبت با رسول خدا (ص)، علم بیكران، فصاحت و بلاغت،گذشت از جسم و جان، موقعیت حسنین (ع) و مقام والای حضرت زهرا (س) هشت عنوانی است كه در این تحلیل به عنوان مواضع اتخاذ شده حضرت در مقام دفاع از ولایت به معنای عام و خاص آن عرضه می‌شود. تاریخ، صادق‌ترین و گویا ترین شاهد هستی است. از آنجا كه انسان امروز با تكیه بر عقلانیت و علم و تكنولوژی مدرن و فوق مدرن، مغرورانه خود را محور همه ارزش‌ها قلمداد كرده و هر معیار و منیزان دیگری را منكر است. در چنین شرایطی شورا و دمكراسی مبتنی بر پایه‌های عقلی و عرفی مدعی پاسخگویی به همه نیازهای بشر در عرصه مدیریت است. از این رو از ولایت و رهبری معصوم سخن گفتن، نیازمند مخاطبی است كه درباره انسان و راهی كه در پیش رو و جایگاه و نقشی كه در این هستی دارد به گونه دیگری بیندیشد.

محدوده مشخص دنیای با غریزه، تجربه ، تفكر و در نهایت درجه‌ای از تعقل كارش به سامان می‌رسد. اما اگر شناخت ما از خودمان متفاوت شد و انتطار و اشتیاق صعود به قله‌های بلندتری را داشتیم و نیازهای بزرگتری را در خود كشف كردیم، آنگاه نمی‌توانیم به این آرزوها دل ببندیم و با تمام وجود نیاز به خدا، رسالت و امامت را احساس می‌كنیم و اینكه تنها و تنها با رسیدن به او و در كنار او بودن است كه نیازهای اصیل ما پاسخ می‌یابد.

این دو نكته كه انسان در تمامی هستی مطرح است نه در یك محدوده معین مادی و راهی بیشتر از ۷۰ یا ۸۰ سال در پیش رو دارد، نیاز به حكومت و رهبری امام معصوم را مورد تاكید قرار می‌دهند. حكومتی كه همه حوزه‌های وجودی انسان اعم از حس، تجربه، فكر، عقل ، وهم، خیال و غریره را در برگرفته و از سطح برقراری نظم و امنیت اجتماعی بسی فراتر است. توجه به این معرفت و بینش برخاسته از آن، راز دور ماندن علی (ع) از صحنه رهبری جامعه و اكتفا به آنان كه اگر بهترین بودند و نعمتهای مادی و رفاه و امنیت را به تساوی به همه هدیه می‌كردند، برملا می‌سازد. آری، عمق این ظلم بزرگ و فاجعه عظیم را كه بر همه بشر رفته است. تنها زهرا (س) در می‌یابد.

تنها اوست كه فهمید مردم از چه هدایت و بینه و ظرفیت رشدی محروم شدند؛ از وجود سرشار علی(ع) كه با نور خویش راه را می‌نمایاند و از چشمه حكمت كه خالی از هر گونه غش و ناپاكی بود رهروان را سیراب ساخته و هر آنچه می‌گفت خود در عمل به آنها جلوتر بود.

از كسی كه نفس پیامبر(ص) و مدار و محور خلاقت است و به فرموده زهرا (س) اگر زمام امور در دست او قرار می‌گرفت امت را به سهولت در مسیر هدایت و سعادت قرار می‌داد و به مقصد می‌رساند و كمترین حقی از كسی ضایع نمی‌شد.

تلاشهای زهرا(س) در دفاع از ولایت

رسول خدا (ص) كه از فتنه‌های پس از خویش خبر داشت، برای روزهای تنهایی علی(ع) یاورانی را تدارك دیده بود. در میان یاران علی (ع) چهره فاطمه (س) از همه درخشانتر است. چراكه سفارش‌ها و تاكیدات مكرر رسول خدا (ص) در مورد شأن و مقام زهرا (ص) و تجلیل‌هایی كه در جایگاه‌های مختلف و متعدد و در حضور مردم از دخترش داشت آن حضرت را میزان و معیار برای شناخت حق و باطل قرار داده بود. در واقع نفس حضور زهرا (س) در كنار علی (ع) و در جبهه مخالفین خود نشانه‌ای بر حقانیت علی(ع) است. اما زهرایی كه تنها حضورش نشانه است، در راه دفاع از ولایت به همین مقدار قناعت نمی‌كند بلكه از همه امكانات و امتیازات خویش در راه این مبارزه بهره می‌گیرد. آنچه كه این مبارزه را سخت و دشوار می‌كرد، عدم رشد فكری و درك عمیق مسائل از سوی تازه مسلمانان از یك سو و عدم شناخت نیات واقعی مخالفان از سوی دیگر بود. برای بسیار از مردم باوركردنی نبود كه افرادی كه تا دیروز در كنار پیامبر بودند، با چنین سرعتی، برای رسیدن به ریاست و مقام همه چیز را زیر پا بگذارند.

با توجه به این مشكلات فاطمه (س)، باید از دو جنبه مبارزات خود را دنبال كند. از یك طرف، با روشنگری‌ها و بیان حقایق مردم را بیدار و هشیار می‌كرد. و از سوی دیگر خطرات بزرگی را كه اسلام و مسلمانان را تهدید می‌كرد، به مردم گوشزد می‌نمود.

در این راه مهمترین امكانات و امتیازاتی كه زهرا(س) در راه دفاع از ولایت از آنها بهره گرفت به شرح زیر است:

۱- مهمترین امكان و امتیازی كه فاطمه (س) در همه مراحل مبارزه از آن استفاده كرد، آبرو و حیثیت و موقعیت بسیار ممتاز او در جامعه بود؛ موقعیت بی‌نظیری كه فاطمه(س) به عنوان برترین زن جهان در نزد خدا داشت و همانگونه كه قبلا بیان شد پیامبر (ص) بارها و بارها این منزلت و مكانت را برای مردم بیان كرده است.

برای بیان مقصود باید این فرض را بررسی كنیم كه اگر فاطمه (س) اینگونه كه در تاریخ ثبت و ضبط است در صحنه ظاهر نمی‌شد، با مهاجمان خانه‌اش به احتجاج برنمی‌خواست، و سرانجام به مسجد نمی‌رفت و آن خطبه آتشین و كوبنده را در حضور همه مردان و زنان مدینه ایران نمی‌فرمود و... آنگه چه اتفاقی می‌افتاد؟!

از یك سو بدون تردید حقانیت و مظلومیت علی (ع)، حتی برای نزدیكترین دوستانش، هرگز چنین اثبات نمی‌شد و بسیاری از حقایق برای همیشه در هاله‌ای از ابهام و تردید باقی می‌ماند و از سوی دیگر هرگز چهره مخالفان اینگونه برای كسی جز معصومین (ع) بر ملا نمی‌شد و آنان می‌توانستند با تبلیغات چهره‌ای وارونه از آن مقطع تاریخ به تصویر بكشند. در این میان چه كسی می‌توانست عمق توهین و جسارت نسبت به پیامبر و خاندان او را در مورد آنان اثبات كند!

این یك طرف قضیه است اما سوی دیگر آن چنین است: در صورت سكوت زهرا(س) مخالفان برای مشروع جلوه دادن حكومتشان و اظهار ارادتشان نسبت به پیامبر (ص) بالاترین تجلیل‌ها و احترام‌ها را در مورد زهرا (س) به جا می‌آوردند.

---