یکشنبه, ۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 26 January, 2025
مروری بر زندگی امام موسی کاظم ع
دوران امامت امام هفتم حضرت موسی بن جعفر ( ع ) مقارن بود با سالهای آخر خلافت منصور عباسی و در دوره خلافت هادی و سیزده سال از دوران خلافت هارون كه سخت‌ترین دوران عمر آن حضرت به شمار است . امام موسی كاظ‌م ( ع ) از حدود ۲۱ سالگی بر اثر وصیت پدر بزرگوار و امر خداوند متعال به مقام بلند امامت رسید ، و زمان امامت آن حضرت سی و پنج سال‌و اندكی بود و مدت امامت آن حضرت از همه ائمه بیشتر بوده است ، البته غیر از حضرت ولی عصر (عج).
صفات ظ‌اهری و باطنی و اخلاق آن حضرت
حضرت كاظ‌م ( ع ) دارای قامتی معتدل بود . صورتش نورانی و گندمگون و رنگ مویش سیاه و انبوه بود . بدن شریفش از زیادی عبادت ضعیف شد ، ولی همچنان روحی قوی و قلبی تابناك داشت . امام كاظ‌م به تصدیق همه مورخان ، به زهد و عبادت بسیار معروف بوده است . موسی بن جعفر از عبادت و سختكوشی به " عبد صالح " معروف و در سخاوت و خشندگی مانند نیاكان بزرگوار خود بود . بدره‌های ( كیسه‌های ) سیصد دیناری و چهارصد دیناری و دو هزار دیناری می‌آورد و بر ناتوانان و نیازمندان‌تقسیم می‌كرد . از حضرت موسی كاظ‌م روایت شده است كه فرمود : " پدرم ( امام صادق(ع) ) پیوسته مرا به سخاوت داشتن و كرم كردن سفارش می‌كرد " . امام ( ع ) با آن كرم و بزرگواری و بخشندگی خود لباس خشن بر تن می‌كرد ، چنانكه نقل كرده‌اند : " امام بسیار خشن پوش و روستایی لباس بود " و این خودنشان دیگری است از بلندی روح و صفای باطن و بی‌اعتنایی آن امام به زرق و برقهای گول زننده دنیا . امام موسی كاظ‌م ( ع ) نسبت به زن و فرزندان و زیردستان بسیار با عاطفه و مهربان بود . همیشه در اندیشه فقرا و بیچارگان بود ، و پنهان و آشكار به آنها كمك می‌كرد . برخی از فقرای مدینه او را شناخته بودند اما بعضی - پس از تبعیدحضرت از مدینه به بغداد - به كرم و بزرگواریش پی بردند و آن وجود عزیز را شناختند . امام كاظ‌م ( ع ) به تلاوت قرآن مجید انس زیادی داشت . قرآن را با صدایی حزین و خوش تلاوت می‌كرد . آن چنان كه مردم در اطراف خانه آن حضرت گرد می‌آمدند و از روی شوق و رقت گریه می‌كردند . بدخواهانی بودند كه آن حضرت و اجداد گرامیش را - روی در روی - بد می‌گفتند و سخنانی دور از ادب به زبان‌می‌راندند ، ولی آن حضرت با بردباری و شكیبایی با آنها روبرو می‌شد ، و حتی گاهی با احسان آنها را به صلاح می‌آورد ، و تنبیه می‌فرمود . تاریخ ، برخی از این صحنه‌ها را در خود نگهداشته است . لقب " كاظ‌م " از همین جا پیدا شد . كاظ‌م یعنی : نگهدارنده و فروخورنده خشم . این رفتار در برابر كسی یا كسانی بوده كه از راه جهالت و نادانی یا به تحریك دشمنان به این كارهای زشت و دور از ادب دست می‌زدند . رفتار حكیمانه و صبورانه آن حضرت ( ع ) كم كم ، بر آنان حقانیت‌خاندان عصمت و اهل بیت ( ع ) را روشن می‌ساخت ، اما آنجا كه پای گفتن كلمه حق - در برابر سلطان و خلیفه ستمگری - پیش می‌آمد ، امام كاظ‌م ( ع ) می‌فرمود : " قل الحق و لو كان فیه هلاكك " یعنی : حق را بگو اگرچه آن حقگویی موجب هلاك تو باشد . ارزش والای حق به اندازه‌ای است كه باید افراد در مقابل حفظ آن نابود شوند . در فروتنی - مانند صفات شایسته دیگر خود - نمونه بود . با فقرا می‌نشست و از بینوایان دلجویی می‌كرد . بنده را با آزاد مساوی می‌دانست و می‌فرمود همه ، فرزندان آدم و آفریده‌های خدائیم . از ابوحنیفه نقل شده است كه گفت : " او را در كودكی دیدم و از او پرسشهایی كردم چنان پاسخ داد كه گویی از سرچشمه ولایت سیراب شده است . براستی‌امام موسی بن جعفر ( ع ) فقیهی دانا و توانا و متكلمی مقتدر و زبردست بود " . محمد بن نعمان نیز می‌گوید : " موسی بن جعفر را دریایی بی‌پایان دیدم كه می‌جوشید و می‌خروشید و بذرهای دانش به هر سو می‌پراكند " . امام ( ع ) در سنگر تعلیم حقایق و مبارزه نشر فقه جعفری و اخلاق و تفسیر و كلام كه از زمان حضرت صادق ( ع ) و پیش از آن در زمان امام محمد باقر ( ع ) آغاز و عملی شده بود ، در زمان حضرت امام موسی كاظ‌م ( ع ) نیز به پیروی از سیره نیاكان بزرگوارش همچنان ادامه داشت ،تا مردم بیش از پیش به خط مستقیم امامت و حقایق مكتب جعفری آشنا گردند ، و این مشعل فروزان را از ورای اعصار و قرون به آیندگان برسانند .خلفای عباسی بنا به روش ستمگرانه و زیاده‌روی در عیش و عشرت ، همیشه درصدد نابودی بنی هاشم بودند تا اولاد علی ( ع ) را با داشتن علم و سیادت از صحنه سیاست و تعلیم و ارشاد كنار زنند ، و دست آنها را از كارهای كشور اسلامی كوتاه نمایند . اینان برای اجراء این مقصود پلید كارها كردند ، از جمله : چند تن از شاگردان مكتب جعفری را تشویق نمودند تا مكتبی در برابر مكتب جعفری‌ایجاد كنند و به حمایتشان پرداختند . بدین طریق مذاهب حنفی ، مالكی ، حنبلی و شافعی هر كدام با راه و روش خاص فقهی پایه‌ریزی شد . حكومتهای وقت و بعد از آن - برای دست یابی به قدرت - از این مذهبها پشتیبانی كرده و اختلاف آنها را بر وفق مراد و مقصود خود دانسته‌اند . در سالهای آخر خلافت منصور دوانیقی كه مصادف با نخستین سالهای امامت حضرت موسی بن جعفر ( ع ) بود " بسیاری از سادات شورشی - كه نوعا از عالمان و شجاعان و متقیان و حق طلبان اهل بیت پیامبر ( ص ) بودند و با امامان نسبت نزدیك داشتند - شهید شدند . این بزرگان برای دفع ستم و نشر منشور عدالت و امر به معروف و نهی از منكر ، به پا می‌خاستند و سرانجام با اهداء جان خویش ، به جوهر اصلی تعالیم اسلام جان می‌دادند ، و جانهای خفته را بیدار می‌كردند . طلوعها و غروبها را در آبادیهای اسلامی به رنگ ارغوانی درمی‌آوردند و بر در و دیوار شهرها نقش جاوید می‌نگاشتند و بانگ اذان مؤذنان را بر مأذنه‌های مساجد اسلام شعله‌ور می‌ساختند " . در مدینه از كارگزاران مهدی عباسی فرزند منصور دوانیقی در عمل ، همان رفتار زشت دودمان سیاه بنی امیه را پیش گرفتند ، و نسبت به آل علی ( ع ) آنچه توانستند بدرفتاری كردند . داستان دردناك " فخ " در زمان هادی عباسی پیش آمد . علت بروز این واقعه این بود كه " حسین بن علی بن عابد " از اولاد حضرت امام حسن ( ع ) كه از افتخارات سادات حسنی و از بزرگان علمای مدینه و رئیس قوم بود ، به یاری عده‌ای از سادات و شیعیان در برابر بیدادگری " عبدالعزیز عمری " كه مسلط بر مدینه شده بود ، قیام كردند و با شجاعت و رشادت خاص در سرزمین فخ عده زیادی از مخالفان را كشتند ، سرانجام دشمنان دژخیم این سادات شجاع را در تنگنای محاصره قرار دادند و به قتل رساندند و عده‌ای را نیز اسیر كردند . مسعودی می‌نویسد : بدنهایی كه در بیابان ماند طعمه درندگان صحرا گردید . سیاهكاریهای بنی عباس منحصر به این واقعه نبود . این خلفای ستمگر صدها سید را زیر دیوارهای و میان ستونها گچ گرفتند ، و صدها تن را نیز در تاریكی زندانها حبس كردند و به قتل رساندند . عجب آنكه این همه جنایتها را زیر پوشش اسلامی و به منظور فروخواباندن فتنه انجام می‌دادند . حضرت موسی بن جعفر ( ع ) را هرگز در چنین وضعی و با دیدن و شنیدن آن همه مناظ‌ر دردناك و ظ‌لمهای بسیار ، آرامشی نبود . امام به روشنی می‌دید كه خلفای ستمگر در پی تباه كردن و از بین بردن اصول اسلامی و انسانی‌اند . امام كاظ‌م ( ع ) سالها مورد اذیت و آزار و تعقیب و زجر بود ، و در مدتی كه از ۴ سال تا ۱۴ سال نوشته‌اند تحت نظر و در تبعید و زندانها و تك سلولها و یاهچالهای بغداد - در غل و زنجیر - به سر می‌برد . امام موسی بن جعفر ( ع ) بی‌آنكه - در مراقبت از دستگاه جبار هارونی - بیمی بدل راه دهد به خاندان و بازماندگان سادات رسیدگی می‌كرد و از گردآوری و حفظ آنان و جهت دادن به بقایای آنان غفلت نداشت . آن زمان كه امام ( ع ) در مدینه بود ، هارون كسانی را بر حضرت گماشته بود تا از آنچه در گوشه و كنار خانه امام ( ع ) می‌گذرد ، وی را آگاه كنند . هارون از محبوبیت بسیار و معنویت نافذ امام ( ع ) سخت بیمناك بود . چنانكه نوشته‌اند كه هارون ، درباره امام موسی بن جعفر ( ع ) می‌گفت : " می‌ترسم فتنه‌ای بر پا كند كه خونها ریخته شود " و پیداست كه این " قیامهای مقدس " را كه سادات علوی و شیعیان خاص رهبری می‌كردند و گاه خود در متن آن قیامها و اقدامهای شجاعانه بودند از نظر دستگاه حاكم غرق در عیش و تنعم بناحق " فتنه " نامیده می‌شد .
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست