مروری بر دکلمه خوانی بازیگران زن

دیگر بازیگران تنها در عرصه سینما فعالیت نمی کنند, تعداد زیادی از آنها در عرصه های مختلف فعالیت دارند مثلا مهناز افشار دستی در طراحی جواهر دارد, لاله اسکندری کاشی کاری های حاشیه اتوبان را انجام می دهد

دیگر بازیگران تنها در عرصه سینما فعالیت نمی‌کنند، تعداد زیادی از آنها در عرصه‌های مختلف فعالیت دارند؛ ‌مثلا مهناز افشار دستی در طراحی جواهر دارد، لاله اسکندری کاشی‌کاری‌های حاشیه اتوبان را انجام می‌دهد. تعدادی از آنها طراحی لباس و پارچه و عده‌ای هم در عرصه موسیقی فعالیت دارند. نزدیک به ۲ هفته پیش آلبوم «مسافر سهراب» توسط موسسه گلچین آوای شرق در بازار موسیقی کشور منتشر شد.این آلبوم به خوانندگی بهمن سلحشور و دکلمه فاطمه معتمدآریاست. همین خبر بهانه‌ای شد برای تهیه یک فهرست از بازیگران زن که دکلمه‌خوانی را هم در کارنامه کاری‌شان دارند.

● محصول ۲۰ سال پیش!

«مسافر سهراب» به خوانندگی بهمن سلحشور و دکلمه فاطمه معتمد آریا به تازگی در بازار موسیقی منتشر شده است. اشعار این آلبوم همه از شعرهای سهراب سپهری انتخاب شده‌اند و ریما نوزاد و نسرین عمران به عنوان همسرا در کنار بهمن سلحشور این آلبوم را تولید کرده‌اند. فاطمه معتمدآریا صدای گرمی دارد؛ در کنار فعالیت‌های سینمایی او، دکلمه کردن یک تجربه جدید است اما آنطور که خودش می‌گوید این تجربه خیلی هم جدید نیست. زمانی که خواستیم با او یک گپ کوتاه بزنیم گفت:«هیچ حرف تازه‌ای در مورد این آلبوم ندارم که بگویم. این آلبوم ۲۰ سال پیش ضبط شده است و هیچ نکته تازه‌ای برای اضافه کردن وجود ندارد.» به این ترتیب این محصول نوعی «زیرخالی» محسوب می‌شود! تهیه کننده آلبوم غلامرضا ترابی از شرکت «پیام» می‌گوید:«این کار همان حدود ۲۰ سال پیش ضبط شد و تعداد خیلی کمی از آن در بازار منتشر شد. در این چند ساله کارهای زیادی از بازیگران به انتشار درآمد که «مسافر سهراب» هم یکی دیگر از آنهاست.»

● حافظ‌خوانی‌های زنگنه

لعیا زنگنه این روزها در سریال «مادرانه» به کارگردانی جواد افشار بازی می‌کند و فیلم «خودزنی» هم به کارگردانی احمد کاوری را به روی پرده سینما‌ها دارد. یکی دیگر از کسانی که صدایش را به عرصه موسیقی قرض داده، لعیا زنگنه است که برای مخاطبان حافظ می‌خواند. صدای ضبط شده او را می‌توان از طریق یکی از شرکت‌هایی که در زمینه تفسیر اشعار حافظ فعال است، شنید. شماره را می‌گیرید، ابتدا یک مرد حافظ می‌خواند و بعد از آن لعیا زنگنه تفسیر شعر را توضیح می‌دهد.

● خانم شاعر

اندیشه فولادوند هم یکی دیگر از بازیگرانی است که در زمینه شعر و دکلمه فعالیت دارد. یکی از تازه‌ترین کارهای او آماده کردن آلبومی با آهنگسازی کارن همایونفر و شعر و دکلمه از خود اوست. به گفته علی اوجی، تهیه کننده و ومدیر تولید، این آلبوم در حوزه جنگ کار شده است اما یکی از متفاوت‌ترین آلبوم‌های جنگ و دفاع مقدس است: «تا کنون چنین نگاهی به جنگ وجود نداشته است.» این آلبوم ۹ قطعه دارد که ۲ قطعه از آن خواننده دارد اما هنوز برای خوانندگی به هیچ انتخاب قطعی نرسیده‌اند.

● فروغ کریمی!

نیکی کریمی این روزها در تماشاخانه ایرانشهر برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفته است. «شام با دوستان» به کارگردانی آیدا کیخانی، نمایشی است که او به همراه بهناز جعفری آن را اجرا می‌کند. نیکی کریمی هم از بازیگران دیگری است که یک تجربه در زمینه دکلمه‌خوانی داشته است. در سال ۲۸ کاستی از اشعار برگزیده فروغ فرخزاد را منتشر کرد. این تنها تجربه نیکی کریمی در زمینه دکلمه‌گویی بود و کار جدی دیگری از او دیده نشد و همان‌طور که خودش می‌گوید دکلمه این اشعار یک کار ذوقی برای او بوده است. در این آلبوم محمدرضا مهدیزاده انتخاب برخی از شعرهای مجموعه را بر عهده داشت. شعرهایی چون «تنها صداست که می‌ماند»، «عاشقانه» و «باد ما را خواهد برد» برای این آلبوم در نظر گرفته شد. موسیقی آن از کیوان کیارس بود، عباس کیارستمی هم عکس روی آلبوم را طراحی کرده بود.

● اسکندری و اجرای زنده

لاله اسکندری علاوه بر اینکه در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی بازی می‌کند، دستی هم در نقاشی دیواری‌های کنار اتوبان‌ها دارد. نقاشی‌های دیواری که ترکیبی از نقاشی و کاشی‌کاری است اما علاوه بر آن یکی، دو تجربه دکلمه‌خوانی هم دارد. او در کنسرت گروه «هوران» که در تالار وحدت اجرا شد، دکلمه‌خوانی کرده است. این کنسرت که «کهن بوم و بر» نام داشت، با لحنی حماسی کار شده بود و تماما در مورد ایران باستان بود اما کاری که لاله اسکندری اجرا کرد ۳ قطعه از اخوان ثالث و توران شهریاری بود.

● صدای قاضیانی

هنگامه قاضیانی از کودکی با کتاب و صدای آواز بزرگ شده، خانه‌شان همیشه پر از صدای آواز بوده است و خودش می‌گوید این صدای دلنشین ژنی است. تا به حال زیر نظر هیچ استادی نبوده. وقتی برای اولین‌بار تصنیف قدیمی«ساری گلیم» را با صدای خودش در فیلم «به همین سادگی» شنیدیم هیچ فکر نمی‌کردیم که یکی از همخوان‌های گروه «دنگ شو» شود. گروه دنگ شو در سال ۸۷ از او به عنوان یک همخوان دعوت کرد و او برای کمک به بچه‌های سرطانی در کنسرت دنگ شو شرکت کرد. او در مورد تجربه همسرایی‌اش می‌گوید:« من آوازخواندن را دوست دارم اصلا با صدای آوار بزرگ شده‌ام، خواندن در من یک چیز غریزی است که از خیلی قبل وجود داشته. ادامه بدهم ولی به شکلی که ترجیح می‌دهم خانم‌ها باشند یا اگر نیستند به صورت خیلی جدی‌تر باشد. اما در حال حاضر من اصلا به‌طور جدی به آواز فکر نمی‌کنم، کار من آواز نیست، کار من بازیگری است و به‌طور کل آدمی نیستم که خیلی از این شاخه به اون شاخه بپرم!»

● آوای بختیاری!

بهنوش بختیاری یکی دیگر از بازیگرانی است که در این زمینه با تجربه است. او که این روزها جلوی دوربین فیلم سینمایی «گاهی تلخ گاهی شیرین» است هم یک تجربه مشترک با مجید اخشابی در زمینه دکلمه‌خوانی دارد. او در مورد این تجربه‌اش می‌گوید:«من از کودکی عاشق دکلمه کردن و گویندگی بودم اما هیچ وقت قصد انجام دادنش را نداشتم. این کار پیشنهاد شد و دیدم که کار جالبی است و قبول کردم‌. به خاطر می‌آورم زمانی که کاست «صدای پای آب» خسرو شکیبایی را شنیدم، حس خیلی خوبی به من دست داد. البته باید بگویم که هیچ کس نمی‌تواند صدای خسرو شکیبایی را بشنود و تاثیر نگیرد. این اتفاق در مورد صدای احمدرضا احمدی یا احمد شاملو هم افتاد. زمانی که آنها شعر می‌خوانند من به عنوان یک مخاطب تاثیر بیشتری می‌گرفتم. به دلیل همین تاثیرگذاری این کار را قبول کردم. نمی‌دانم نتیجه کار چطور می‌شود اما این کار برای من تجربه خوبی بود. اگر استقبال از کار خوب باشد و مردم هم آن را دوست داشته باشند،‌حتما این کار را ادامه می‌دهم اما اگر اینطور نشود، به عنوان یک تجربه به آن نگاه می‌کنم. البته باید بگویم که هنوز ۶ یا ۷جلسه از کار باقی مانده است. به نظر خودم کار دلنشین و متفاوتی شده است. بیشتر شعرها را طوری انتخاب کردیم که به خود من نزدیک باشد.»

● صداهای دیگر

رویا نونهالی در کنسرت دنگ شو روی صحنه رفته است و یکی، دو قطعه را دکلمه کرده است. مریلا زارعی در پانزدهمین جشن خانه سینما با رهبری شهداد روحانی به همراه هنگامه قاضیانی، مهران مدیری، مسعود رایگان و .. قطعه «وطنم» را اجرا کردند. پردیس افکاری آلبوم «رایکا» را به زودی با تهیه‌کنندگی شرکت «پیام» در بازار موسیقی منتشر می‌کند. شعر‌های این آلبوم را هاتف علیمردانی گفته است.