آب مروارید یا کاتاراکت

آب مروارید یکی از بیماری های چشمی است که با اختلال در عدسی چشم بوجود می آید، به طوری که شفافیت عدسی کاهش یا عدسی تغییر رنگ پیدا می کند. آب مروارید اولین علت کوری در سراسر جهان است …

آب مروارید یکی از بیماری های چشمی است که با اختلال در عدسی چشم بوجود می آید، به طوری که شفافیت عدسی کاهش یا عدسی تغییر رنگ پیدا می کند. آب مروارید اولین علت کوری در سراسر جهان است و بعد از عیوب انکساری چشم ( نزدیک بینی، دوربینی و امثال آن) دومین علت اختلال بینایی در سیاه پوستان و سفیدپوستان است. آب مروارید علت عمده کوری در افراد ساکن خانه سالمندان است به طوری که باعث کوری در ۳۰ درصد موارد می شود.

آب مروارید انواع مختلفی دارد که از شایع ترین آن ها می توان به آب مروارید مرتبط با سن اشاره کرد. آب مروارید مرتبط با سن نیز خود به ۴ دسته تقسیم می شود: هسته ای (نوکلئار)، قشری (کورتیکال)، تحت کپسولی خلفی (ساب کپسولار خلفی) و نوع مختلط. هر کدام از انواع فوق محل خاصی را در عدسی درگیر می سازد و از لحاظ آسیب شناسی و عوامل خطر با دیگری تفاوت دارد.

در نوع هسته ای ( نوکلئار) کدورت مرکز عدسی پیشرفت کندی دارد و بیشتر دید دور را مختل می سازد و در موارد پیشرفته رنگ عدسی قهوه ای و کدر می شود. در نوع قشری ( کورتیکال)، قشر عدسی کدر می شود که می تواندمرکز یا محیط عدسی را درگیر کند. بیشتر افراد شکایت از نور خیره کننده دارند. در صورت پیشرفت، رنگ عدسی سفید و کدر می شود. نوع تحت کپسولی خلفی (ساب کپسولار خلفی) بیشتر در جوانان رخ می دهد و دید نزدیک را بیشتر از دید دور مختل می کند. از ۳ نوع توصیف شده فوق، نوع تحت کپسولی خلفی (ساب کپسولار خلفی) بیشترین اختلال بینایی و اعمال جراحی آب مروارید را به خود اختصاص داده است.

آب مروارید مرتبط با سن یک بیماری چند عاملی است و عوامل خطر زیادی برای آن ذکر شده است. از جمله می توان به سطح سواد پایین و مصرف زیاد مشروبات الکلی اشاره کرد. همچنین از جمله عوامل ایجاد کننده در آب مروارید نوع هسته ای ( نوکلئار) و نوع تحت کپسولی خلفی (ساب کپسولار خلفی) می توان به سابقه بیماری دیابت در فرد و مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی خوراکی یا استنشاقی اشاره کرد. مواجهه زیاد نورخورشید نیز می تواند از جمله عوامل خطر باشد. از جمله عوامل خطر ایجاد کننده کدورت در عدسی می توان به ضربه غیر نافذ به چشم، مواجهه با پرتوهای تولید کننده یون (یونیزان)، آسیب های شیمیایی یا الکتریکی در سطح چشم و التهاب مزمن عنبیه و جراحی قبلی چشم اشاره کرد. ویتامین ها و مواد معدنی در مقادیر زیاد می توانند سرعت ایجاد یا پیشرفت آب مروارید را کاهش دهند اما به دلیل کافی نبودن شواهد توصیه نمی شوند.

دکتر محسن صابری