ملزومات وحدت ملی حول محور ولایت

ایجاد وحدت ملی, میانجیگری دلسوزان نظام, تدوین طرحی برای برون رفت از وضعیت کنونی و راهکارهایی هستند که پس از بروز مسائل بعد از انتخابات از سوی دلسوزان نظام مطرح شدند دلسوزانی که برخی چهره های سیاسی نظام و مراجع و علما را شامل می شود از هاشمی رفسنجانی گرفته تا مهدوی کنی و آیت الله مکارم شیرازی

ایجاد وحدت ملی، میانجیگری دلسوزان نظام، تدوین طرحی برای برون رفت از وضعیت کنونی و... راهکارهایی هستند که پس از بروز مسائل بعد از انتخابات از سوی دلسوزان نظام مطرح شدند؛ دلسوزانی که برخی چهره‌های سیاسی نظام و مراجع و علما را شامل می شود. از هاشمی رفسنجانی گرفته تا مهدوی کنی و آیت‌الله مکارم شیرازی.

نخستین بار این هاشمی رفسنجانی بود که در خطبه‌های نماز جمعه پایتخت پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم از لزوم تشکیل «وحدت ملی» و تدوین طرحی برای این منظور سخن گفت. او که وحدت ملی و ایجاد آرامش را نیاز حیاتی جامعه می‌دانست، در ششمین اجلاسیه مجلس خبرگان نیز بر این موضوع تاکید کرد. طرحی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام و توسط چهره‌هایی همچون حبیب‌الله عسگراولادی، محمدرضا باهنر و... نوشته شده و به گفته عسگراولادی تقدیم مقام معظم رهبری شده است.

اما ارائه چنین پیشنهادی از سوی هاشمی رفسنجانی که برخی او را در انتخابات گذشته ذی‌نفع می‌دانند، چندان پذیرفته شده نبود و بسیاری ساز مخالف با آن کوک کردند. در چنین فضایی بود که موضوع ریش سفیدی و محوریت چهره‌های میانجی همچون آیت‌الله مهدوی کنی مطرح شد. دعوت‌هایی که با بیشتر شدنش، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز را بر آن داشت تا با تشکیل هیاتی به بررسی شرایط و راهکارهای موجود بپردازد. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نیز خواستار تشکیل هیاتی متشکل از نمایندگان مجلس و نخبگان کشور برای پایان دادن به اختلاف‌های سیاسی شد.

پس از آن نخستین گام‌ها برای اجرای این طرح‌ها برداشته شد. کما این که هیات رئیسه مجمع روحانیون مجلس که محمد حسن ابوترابی فرد، نایب رئیس مجلس نیز در آن عضویت دارد به دیدار مراجع عظام تقلید ازجمله مکارم شیرازی رفتند و جزییات پیشنهاد وی را بررسی کردند. همین ترکیب دیدارهایی نیز با هاشمی و مهدوی‌کنی ترتیب دادند. مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در ادامه بررسی سیاست‌های کلی نظام در بخش آمایش سرزمین، بر تقویت یکپارچگی سرزمین و وحدت ملی با محوریت ایرانیت اسلامیت همچنین تنظیم اثربخش رابطه دولت مردم تاکید کرد.

آنچه ضرورت ایجاد وحدت در فضای سیاسی کشور را دوچندان می‌کند، سوءاستفاده جریانات اپوزیسیون خارج از نظام است که هیچگاه وحدت عناصر کلیدی نظام را در راستای منافع خود نمی دیدند. از این رو با استفاده از اختلافات به وجود آمده در شرایط پس از انتخابات، بر طبل این اختلافات می‌کوبند تا در نهایت ماهی خود را از آب بگیرند. تلاش آنها برای تضعیف نظام است که نگرانی دلسوزان نظام را برانگیخته تا هرچه زودتر مانع از اجرای نقشه‌های شوم آنها شوند.

آنها اگرچه خود منتقد برخی رفتارهای خارج از چارچوب قانون معترضان به انتخابات گذشته هستند، اما نیک می‌دانند که آب به آسیاب ضدانقلاب و عناصر برانداز خارجی ریختن، در شرایط فعلی کشور نتیجه‌ای حاصل نخواهد کرد.

در این میان در حالی که برخی سیاسیون وحدت ملی را فتنه و راهی برای فرار از پیگردهای قانونی مسائل پس از انتخابات می‌دانند؛ طراحان وحدت ملی و استقبال‌کنندگان از آن، این تعبیرها را نمی‌پسندند. اینها معتقدند این طرح‌ها را بخش‌های معتدل جریان اصولگرا مطرح می‌کنند و لذا اگر در این زمینه کسی فتنه‌گر قلمداد شود یا هدف از آن، تطهیر جریان برانداز نظام باشد، ایرادی است که به بدنه‌ معقول جناح اصولگرا وارد میشود، که قطعا این گونه نیست. به گفته آنان هر گونه طرح وحدت ملی در درون معتقدان به نظام شکل می‌گیرد و لذا گفتگو برای تحقق چنین طرحی نباید فتنه‌گری، براندازی یا امثال آن قلمداد شود.

طرفداران طرح وحدت ملی معتقدند فتنه‌گر کسی است که به دنبال وحدت نیست و دوست دارد جامعه همواره دچار اغتشاش و تنش بیشتر باشد. به اعتقاد آنان فتنه‌گر کسی است که نان خویش را در تنور اغتشاش جستجو می‌کند و هرگز طرح‌های مسالمت‌جویانه را پیگیری نکرده، بلکه همواره با روش‌های سخت‌افزاری به دنبال حل موضوعات است.

● مخالفت با وحدت‌گرایان

مخالفت‌خوانی‌های مذکور دارای۲ محور است. نخست آن که برخی اصل صورت مساله را پاک می‌کنند. به عبارت دیگر برخی معتقدند اصلا مساله و مشکلی وجود ندارد که بخواهند برای حل آن طرح بدهند و وحدت ایجاد کنند. اسدالله بادامچیان، قائم‌مقام حزب موتلفه اسلامی از این دست افراد است که معتقد است وضعیت خاصی بر کشور حاکم نیست و افرادی همچون هاشمی باید توضیح دهند که منظور از طرحشان چیست. اگرچه او پس از اعلام موضع موافق دبیران کل کنونی و سابق موتلفه اسلامی موضعش را نرم‌تر کرد و گفت هر فکر دلسوزانه‌ای در شرایط فعلی برای کشور مفید است؛ اما برخی دیگر همچون حسین فدایی در عین حالی که با وحدت ملی موافقند، تاکید دارند که باید محوریت این وحدت مشخص باشد و پیگیران چنین طرحی شفاف اعلام کنند که منظورشان از وحدت، وحدت میان چه کسانی است؟ این دست افراد بر این باورند که احیای برخی افراد و جریان‌ها در انتخابات گذشته تحت عنوان وحدت ملی ممکن نیست. کما این که محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران در واکنش به طرح‌های مطرح درباره وحدت ملی نیز گفته بود: هرگز با قانون‌شکنان و مخالفان آرای ملت نمی‌توان طرح وحدت ریخت. این افراد اول باید از ملت عذرخواهی و به آرای مردم تمکین کنند. هدف از مطرح کردن چنین طرح‌هایی توقف روشنگری‌هاست.

● محوریت رهبری، مهم‌ترین اصل وحدت

در این میان آنچه بر تمامی تحلیل‌ها و پیشنهادها غالب است، تاکید بر محوریت رهبری است. وجه مشترک مواضع عموم دلسوزان نظام این است که محوریت در این وحدت، رهبری و اصل ولایت فقیه است. کما این که علی لاریجانی رئیس مجلس در چندین سخنرانی اخیر خود تاکید کرده است: ولایت فقیه عامل وحدت ملی و ایستادگی کشور است و چه قبل و چه بعد از جنگ در بحران‌های مختلف، نقش برجسته ولایت فقیه را دیده‌ایم.

در حالی که برخی سیاسیون وحدت ملی را فتنه و راهی برای فرار از پیگردهای قانونی می‌دانند طراحان وحدت ملی این ‌تعبیرها را نمی‌پسندندمحمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی نیز با اشاره به محوریت ولایت فقیه در فراز و نشیب‌های ۳۰ ساله انقلاب، گفت: طرحی که بدون محوریت رهبری باشد، به وحدت ملی ختم نخواهد شد.

در این میان، دعوت های صورت گرفته از آیت‌الله مهدوی‌کنی برای اعمال میانجیگری در ایجاد این وحدت، نشان‌دهنده مقبولیت وی از سوی طیف‌های مختلف اصولگرا و حتی اصلاح‌طلب است. چه آن که هم غلامرضا مصباحی مقدم و سیدرضا اکرمی از جامعه روحانیت مبارز از او برای این کار دعوت کرده‌اند و هم چهره‌های مستقلی همچون علی مطهری. از سوی دیگر دبیرکل جامعه روحانیت مبارز دارای وجهه جامع‌الاطرافی است که اصلاح طلبانی همچون محمدرضا خباز عضو حزب اعتماد ملی نیز حکمیت وی را می پذیرند. هرچند او معتقد است باید در کنار مهدوی‌کنی، کسان دیگری همچون یاران دیروز وی در زندان‌های رژیم ستمشاهی که طی ۳۰ سال گذشته در خط امام و رهبری بوده‌اند نیز او را همراهی کنند.

غلامرضا مصباحی مقدم نیز که شخصا به حضور مهدوی‌کنی و میانجیگری وی اصرار داشت، با اشاره به وجهه جامع‌الاطراف و مقبول وی در میان گروه‌های سیاسی مختلف از تلاش‌های پیشین وی برای ایجاد وحدت میان گروه‌های اصولگرا اعم از حکمیت در ۵+۶ یا همان جبهه متحد اصولگرایان یاد و ابراز امیدواری کرد که این بار مراجعه‌کنندگان به مهدوی‌کنی به نظر وی پایبند باشند و حرمت ریش سفیدی وی را نگه دارند.

● رافت اسلامی، گامی برای وحدت

یکی از موارد اختلاف برانگیز دیگر در حوادث پس از انتخابات، برگزاری علنی محاکمات دستگیرشدگان بود. پخش این دادگاه‌ها منجر به رنجش برخی از یکسو و موضعگیری‌های تند دیگری از آن سو شد. این روند تا برگزاری پنج دادگاه ادامه یافت تا این که با سخنان مقام معظم رهبری در نماز جمعه تهران، این روند متوقف شد و دستگاه قضایی دستور داد نه‌تنها از ادامه پخش علنی این محاکمات جلوگیری شود، بلکه اسامی کامل متهمان نیز تا پیش از اثبات جرم آنها اعلام نگردد.

این اقدام اگرچه تا حدودی راهگشا بود اما بلاتکلیفی بسیاری از بازداشت‌شدگان و عدم اعلام اتهامات و محاکمه آنها، موجب طولانی شدن این موضوع شده و به نگرانی‌هایی در فضای عمومی جامعه دامن زد. از این رو برخی معتقدند پرهیز از کشدار نشدن این مساله می‌تواند برای ایجاد وحدت ملی راهگشا باشد. به همین دلیل می گویند اگر احکام زندانیان سیاسی صادر نشده است، باید هرچه سریع‌تر صادر شود و اگر صادر شده است، باید بسرعت اجرا شود و این زندانی‌ها تعیین تکلیف شده و آزاد شوند که قطعا خود این موضوع بزرگ‌ترین کمک به طرح وحدت ملی است. همچنین اگر برخی سایت‌ها تمام قواعد اخلاقی را زیرپا گذاشته و مراجع تقلید یا روسای مجالس و دولت‌های گذشته، مسوولان نظام، دولت یا مسوولان قضایی را در معرض آماج حملات گزنده خویش قرار می‌دهند، باید با آنها برخورد جدی شود تا فضای جامعه را ملتهب و متشنج نکنند.

البته این مهم پیش از هر چیز در گرو آن است که رسانه‌ها نیز در انجام فعالیت رسانه ای خود، اصول وحدت ملی را رعایت کرده و خودشان به مسائل دامن نزنند. این همان توصیه علی لاریجانی به رسانه‌هاست که می‌گفت حتی اگر چهره‌ای هم حرف تندی زد که برخلاف منافع ملی بود، شما پوشش ندهید.

عصمت بورونی