مفاهیم و مصادیق ظلم , ظلم سیاسی و مظلومان سیاسی درفرهنگ عمومی

« ظلم و ستم » که به هر نوع رفتار و عملکرد متضاد با حق و عدل و مبتنی بر تعدی بر جان و مال و ناموس و آبروی افراد جامعه اطلاق می شود از امور بسیار کریه و ناپسند در فرهنگ عمومی به شمار می رود به گونه ای که در محیط اذهان و افکار و در گستره باورها همواره تصوری سخیف و تصویری زشت از خود برجای می نهد و کسی را نمی توان یافت که از قلبی سلیم و عقلی صحیح برخوردار باشد و ظلم و جور را به شدت طرد و نفی ننماید و از گسترده شدن سایه شوم و تاریک آن بر زندگانی مردم احساس رنج و اندوه نکند

« ظلم و ستم » که به هر نوع رفتار و عملکرد متضاد با حق و عدل و مبتنی بر تعدی بر جان و مال و ناموس و آبروی افراد جامعه اطلاق می شود از امور بسیار کریه و ناپسند در فرهنگ عمومی به شمار می رود به گونه ای که در محیط اذهان و افکار و در گستره باورها همواره تصوری سخیف و تصویری زشت از خود برجای می نهد و کسی را نمی توان یافت که از قلبی سلیم و عقلی صحیح برخوردار باشد و ظلم و جور را به شدت طرد و نفی ننماید و از گسترده شدن سایه شوم و تاریک آن بر زندگانی مردم احساس رنج و اندوه نکند.

ستم کردن بر هر کس امری نکوهیده و مذموم است و شرع و عقل آن را برنمی تابند و به معارضه با آن برمی خیزند و « مظلوم » در هر جا و هر شخص که باشد باید حمایت شود.

اگرچه مظلومان ـ هرکس و در هر موقعیت که باشند ـ همه مظلومند و تحت سیطره ظلم و ستم قرار دارند لکن برخی از آنان که هیچ پشتوانه ای ندارند و مستمسکی نمی یابند و فقط دست نیاز به درگاه حضرت بی نیاز می گشایند و او را از ژرفای جان صدا می زنند و به نصرت و یاری می طلبند و جز به لطف و رحمت و مساعدت او چشم امید به جایی و کسی ندارند مظلوم ترین هستند.

آموزه ذیل از حضرت امام حسین (ع ) این مظلومان را معرفی می کند و درس و پیام های آگاهی بخش به ما منتقل می نماید :

« ایاک و ظلم من لایجد علیک ناصرا الا الله »

« از ستم کردن بر کسی که جز خدا کس و یاوری نداری اجتناب و دوری کن . » (۱ )

بر مبنای این کلام ژرف تامل در آنچه که در ذیل می آید ضروری و عبرت زا می باشد :

۱) ستم کردن آسان است ولی پی آمدهای آن سخت و عواقب آن بی شمار می باشد .

آن کس که قصد و اراده ظلم و ستم می کند و حریم حیات و زندگی دیگران و آثار و موهبت های ناشی از آن را نادیده می انگارد و ناجوانمردانه ستم می آغازد مانعی را نمی یابد و خود را در انجام هر عمل خلاف توانا و قدرتمند می یابد لکن نمی داند که تاخت و تاز به حریم زندگی افراد جامعه که بسیار سهل و آسان صورت می گیرد عواقب سخت و ناگواری در پی خواهد داشت و نباید چنین بپندارد که گرفتاری و رنج های ناشی از این ستم ورزی یکباره بر او فرود می آید بلکه باید به صورت تدریجی آثار شوم این عملکرد تباه را به نظاره بنشیند که شب سیاه و طولانی ستم سپیده ظفر مظلوم را در پی خواهد داشت .

۲) در فرهنگ عمومی جامعه این باور و انگاره پذیرفته شده است که ظلم بر دیگران عاقبت خوبی ندارد و دیر یا زود ظالم را به بند می کشد و رسوای خاص وعام می کند.

به تعبیری دیگر عواقب ناگوار ستم سرانجام دامنگیر ستمگر می شود و او را هر کجا که هست به دام می اندازد و به فلاکت می افکند. تو گویی تمام سنن و قوانین و علت و معلول ها در دل طبیعت دست به دست هم داده اند تا ظالم را ـ اگر چه دیر هنگام و به مرور زمان ـ اسیر سازند و به سزای عمل ننگین و تباهکاری هایش برسانند.

کنکاش در تعالیم و معارف اسلامی این نتیجه را به دست می دهد که این باور در فرهنگ عمومی صحیح می باشد و بدیهی است که از آموزه های دینی سرچشمه گرفته و از آن مجرا به صفحه ذهن و دل مردم نگاشته و ترسیم شده است .

۳) هر نوع ظلم و ستم و به هرکس و در هر کجا مذموم و ناپسند است و در فرهنگ غنی و جامع اسلامی به شدت نهی شده است و ظالم هر شخص و در هر جا و با هر موقعیت محکوم و مطرود می باشد. لکن در این میان برخی از مظلومان که از صالحان و وارستگان می باشند و جز خدا نمی خواهند و نمی جویند و همواره در هر شرایط با او معامله می کنند و جان و مال و آبروی خویش را در راه اعتلای دین بذل می نمایند شرایط خاصی پیدا می کنند و به طور طبیعی نظر و لطف و یاری و مساعدت ویژه حضرت پروردگار را جلب می نمایند.

کلام امام حسین (ع ) که می فرماید « از ستم بر کسی که یاوری جز خدا ندارد بپرهیزید » بر این وعده الهی صحه می گذارد که ظلم بر صالحان بی گناه و خداجویانی که پناهی جز خدا ندارند با عکس العمل الهی پاسخ داده می شود و اگر چه این پاسخ و واکنش طولانی گردد لکن به طور قطع و یقین به ظهور و عینیت درمی آید.

در آموزه های دینی تصریح شده است که خداوند متعال اعلام می فرماید : خشم شدید من بر کسی است که نسبت به آن که جز من یار و یاوری ندارد ستم کند(۲ ) و نیز در آموزه های دینی آمده است : خداوند از کسی که در حق انسان مومنی ظلم و ستم کند انتقام خواهد گرفت (۳ )

بنابراین ستمگران باید بدانند که اگر چه هر نوع ستم و در حق هر کس و در هر کجا امری زشت و خطرناک می باشد و معصیت بزرگ خدا محسوب می شود و بنابر سنن آفرینش با عاقبت تلخ و آثار ناگوار مواجه خواهد شد ولی ستم بر صالحان و پاکان که جز خدا را به یاری و یاوری نگرفته و نخوانده اند با عکس العمل شدیدتر که انتقام الهی می باشد مواجه خواهد شد و از همین رو باید به شدت از هر نوع ظلم و ستم به این افراد مظلوم و غریب و بی گناه اجتناب و پرهیز نمایند.

۴) در عرصه فعالیت های سیاسی به دلیل اهمیت خاصی که موضوعاتی چون سیاست قدرت حکومت ریاست و صدارت دارند « ستم » احتمال حضور بیشتری می یابد و به همان میزان که « ستم سیاسی » توسط « ستمگران سیاسی » وسعت دارد « مظلومیت سیاسی » و « مظلومان سیاسی » نیز دارای فراگیری و گستردگی خاصی می باشد.

علت این وسعت و آثار و پی آمدهای ناشی از آن مشخص است و همگان واقف هستند و اذعان دارند که در فعالیت های سیاسی و به ویژه در دوره های « انتخابات » حضور جریان های فکری و احزاب سیاسی بیشتر است و تلاش ها برای راه یافتن به مراکز قدرت فزونی می یابد و به طور طبیعی در این فعالیت های وسیع و مستمر همواره « خوب و بد » و « سالم و ناسالم » و « خدمتکار و خیانتکار » وجود داشته و دارند و آگاهی و دقت « مردم » از یکسو و « مراکز تحقیق و شناسایی » از سوی دیگر احتمال ورود ناپاکان و آلودگان سیاسی را به مراکز حکومتی کمتر می کند و راه را برای ورود صالحان کاردان و فکور و خدوم همواره می نماید.

تردیدی وجود ندارد که در هنگامه های انتخابات « ستم سیاسی » از جانب افراد و عناصر ناسالم و گروه ها وجریان ها و جناح های سیاسی فرصت طلب علیه صالحان و وارستگان شدت می یابد و جنگ روانی و بازار تهمت و دروغ و شایعه علیه این افراد رونق می گیرد و به این ترتیب « ستم » هم در مرتبه ای بالا و هم در سطح وسیع علیه « مظلومان سیاسی » از میان افراد و شخصیت های دلسوخته دین و ملت و کشور شدت می یابد و این نوع ظلم به تصریح آموزه های دینی از بدترین و زشت ترین مراتب ظلم به شمار می رود(۴ )

تردیدی وجود ندارد همچنان که صالحان مظلوم در سایر عرصه ها مورد توجه و حمایت خداوند می باشند و از آنجا که به او پناه برده و یاوری جز او ندارند در معرض ریزش باران لطف و رحمت الهی قرار می گیرند در عرصه های سیاست نیز مورد حمایت خداوند قرار می گیرند و به میزان شدت مراتب ظلمی که بر آنان فرود می آید و غربت و مظلومیت دردناکی که تحمل می کنند هم پاداش وصف ناپذیر الهی دریافت می دارند و هم تحت الطاف و توجهات و یاری رسانی حضرت پروردگار واقع می شوند که اینان جان و مال و آبرو و حیثیت خویش را خالصانه و صادقانه و برای احیای دین خدا و استقرار نظام سیاسی و حکومتی اسلام به قربانگاه عشق الهی آورده اند و از فدا کردن هیچ چیز در این راه باک و هراس ندارند و طبیعی است که خداوند قادر متعال همچنان که در قرآن کریم تصریح فرموده است به نصرت و یاری آنان می پردازد . (۵ )

برای کسانی که در عرصه فعالیت های سیاسی حضور داشته و دارند و به صراحت تحرکات جریان ها و احزاب و جناح های سیاسی مختلف را زیرنظر گرفته و می گیرند این یک واقعیت انکارناپذیر است که صالحان و وارستگان فکور و خدوم اگرچه دیرتر لکن سرانجام از محاق ابرهای تیره و تار تشکیک و تخریب و نیرنگ سازی ها و فتنه گری های معاندان خارج می شوند و مردم و به ویژه همان کسانی که ناآگاهانه ابزار دست جریان های فاسد سیاسی قرارگرفته و خود باعث غربت و مظلومیت عناصر پاک و خدمتگزار شده اند حقیقت را در می یابند و از بیراهه هایی که رفته اند به « راه » باز می گردند.

پاورقی :

۱ ـ تحف العقول ابومحمد حرانی انتشارات اسلامیه ص ۲۵۱

۲ ـ مجموعه ورام ابوالحسن ورام بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی ج ۱ ص ۱۱۸

۳ ـ نهج الفصاحه ترجمه و تنظیم ابوالقاسم پاینده انتشارات جاویدان حدیث ۱۰۴۲

۴ ـ غررالحکم تنظیم موضوعی سیدهاشم رسولی محلاتی دفتر نشر فرهنگ اسلامی ج ۲ ص ۵۸

۵ ـ قرآن کریم آیه ۷ از سوره محمد آیه ۱۴ از سوره توبه آیه ۳۴ از سوره انعام

آن کس که ستم می آغازد مانعی را نمی یابد و خود را در انجام هر عمل خلاف توانا و قدرتمند می یابد لکن نمی داند که تاخت و تاز به حریم زندگی افراد جامعه که بسیار سهل و آسان صورت می گیرد عواقب سخت و ناگواری در پی خواهد داشت و نباید چنین بپندارد که گرفتاری و رنج های ناشی از این ستم ورزی یکباره فرود می آید بلکه باید به صورت تدریجی آثار شوم این عملکرد تباه را به نظاره بنشیند که شب سیاه و طولانی ستم سپیده ظفر مظلوم را در پی خواهد داشت .

در هنگامه های انتخابات « ستم سیاسی » از جانب افراد و عناصر ناسالم و گروه ها و جریان ها و جناح های سیاسی فرصت طلب علیه صالحان و وارستگان شدت می یابد و جنگ روانی و بازار تهمت و دروغ و شایعه علیه این افراد رونق می گیرد و به این ترتیب « ستم » هم در مرتبه ای بالا و هم در سطح وسیع علیه « مظلومان سیاسی » از میان افراد و شخصیت های دلسوخته دین و ملت و کشور شدت می یابد.

برای کسانی که در عرصه های فعالیت های سیاسی حضور داشته و دارند و تحرکات جریان ها و احزاب و جناح های سیاسی مختلف را زیر نظر گرفته و می گیرند این یک واقعیت انکارناپذیر است که صالحان و وارستگان فکور و خدوم اگرچه دیرتر لکن سرانجام از محاق ابرهای تیره و تار تشکیک و تخریب و نیرنگ سازی ها و فتنه گری های معاندان خارج می شوند و مردم به ویژه همان کسانی که ناآگاهانه ابزار دست جریان های فاسد سیاسی قرار گرفته و خود باعث غربت و مظلومیت عناصر پاک و خدمتگزار شده اند حقیقت را درمی یابند و از بیراهه هایی که رفته اند به « راه » بازمی گردند.