دوشنبه, ۶ اسفند, ۱۴۰۳ / 24 February, 2025
آندومتریوز
● اطلاعات اولیه
آندومتریوز عبارت است از اختلالی كه در آن بافت مشابه پوشش داخلی رحم (آندومتر) در نقاطی غیرمعمول در قسمت پایینی شكم ظاهر شود. این بافت ممكن است روی سطح تخمدان؛ پشت رحم و در حفره لگنی؛ روی دیواره روده؛ و ندرتاً در نقاطی دورتر به وجود آید. آندومتریوز به چهار مرحله محدود، خفیف، متوسط، و شدید تقسیم می‌شود كه بیانگر محل قرارگیری و شدت اختلال هستند. این اختلال می‌تواند در هر سنی از بلوغ تا یائسگی رخ دهد اما در سنین ۳۰-۲۰ سالگی بیشتر دیده می‌شود.
● علایم شایع
علایم زیر ممكن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا طی چندین سال به وجود آیند:
▪ درد لگنی فزاینده به هنگام عادت ماهانه، خصوصاً روزهای آخر گاهی درد لگنی ممكن است در هر زمانی رخ دهد.
▪ درد به هنگام مقاربت جنسی
▪ لكه‌بینی قبل از عادت ماهانه
▪ گاهی وجود خون در ادرار یا مدفوع
▪ كمردرد؛ درد همراه با انقباضات روده‌ای
▪ نازایی
● علل
ناشناخته هستند، اما پزشكان نظریه زیر را بیشتر از بقیه قبول دارند؛ معمولاً در هنگام تخمك‌گذاری، پوشش داخلی رحم (آندومتر) ضخیم شده تا آماده كاشته شدن تخم لقاح یافته باشد. اگر این اتفاق نیافتد، بافت پوشش داخلی رحم كنده شده و در خونریزی عادت ماهانه از بدن خارج می‌شود و در بعضی از موارد، این بافت تخریب‌شده تجمع یافته و از راه لوله‌های رحمی به درون حفره لگن می‌روند.
بافت در اینجا آزادانه غوطه‌ور می‌شود و خود را به سایر بافت‌ها می‌چسباند و در هر ماه رشد كرده و به سایر نقاط هم گسترش می‌یابد. رشد بافت آندومتر بر روی احشای لگنی ممكن است باعث چسبیدن احشاء به یكدیگر شود و به این ترتیب درد و سایرعلایم ظاهر خواهند شد.
● عوامل افزایش‌دهنده خطر
▪ خانم‌هایی كه حامله نمی‌شوند یا حاملگی را به تعویق می‌اندازند.
▪ سابقه خانوادگی آندومتریوز
▪ تنگ یا بسته شدن گردن رحم (مسیر خروجی بافت تخریبی و خون)
● پیشگیری
اقدام خاصی برای پیشگیری نمی‌توان انجام داد. تنها می‌توان با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از گسترش آندومتریوز جلوگیری كرد.
● عواقب مورد انتظار
▪ بدون درمان، آندومتریوز تدریجاً شدید می‌شود. اما پس از یائسگی، به علت كاهش تولید استروژن، تدریجاً پسرفت می‌كند.
▪ علایم را می‌توان با دارو تخفیف داد و گاهی این بیماری با جراحی قابل معالجه است.
▪ در خانم‌هایی كه شدت بیماری در آنها زیاد است، موفقیت درمان كمتر است.
● عوارض احتمالی
▪ نازایی به علت كاشته شدن بافت در لوله‌های رحمی و تنگ شدن آنها
▪ درد ناتوان‌كننده اما این درد هیچگاه نشانه‌ای از تهدید زندگی نیست.
▪ مشكلات ادراری و اجابت مزاج
▪ چسبندگی احشای لگنی
▪ عود آندومتریوز پس از جراحی
▪ وجود بافت كاشته شده روی تخمدان می‌تواند باعث ایجاد كیست‌های بزرگ و توده‌های لگنی به نام آندومتریوما شود.
● درمان
▪ امكان دارد تشخیص این اختلال دشوار و نیازمند معاینات مكرر یا اقدامات جراحی تشخیصی مثل لاپاروسكوپی باشد. در لاپاروسكوپی، با ایجاد منفذی از روی شكم، وسیله‌ای باریك كه نوك آن منبع نور قرار دارد به درون حفره شكم فرستاده شده و احشای شكمی و لگنی بررسی می‌شوند. عكس‌برداری از قست پایینی روده‌ها با اشعه ایكس (همراه با تنقیه باریم برای بهتر دیدن روده‌ها) ممكن است در رسیدن به تشخیص كمك كننده باشد.
▪ درمان برحسب مرحله بیماری، سن بیمار، و تصمیم به بچه‌دار شدن یا نشدن متفاوت است.
▪ اگر بچه می‌خواهید، هرچه زودتر به فكر حاملگی باشید. حاملگی ممكن است بیماری را مقداری تخفیف هم بدهد. توجه داشته باشید كه به تعویق انداختن حاملگی ممكن است به نازایی بیانجامد.
▪ به جای تامپون از نوارهای بهداشتی استفاده كنید. تامپون ممكن است احتمال جریان پس‌گرد خون و بافت تخریبی و ورود آن به حفره شكم و لگن را بیشتر كند.
▪ برای تخفیف درد از گرما استفاده كنید. یك صفحه گرم‌كننده یا شیشه آب داغ را روی شكم یا كمر قرار دهید، یا حمام آب گرم بگیرید تا عضلات شل شوند و ناراحتی تخفیف یابد.
▪ امكان دارد برای حذف بافت كاشته شده از جراحی با لیزر یا منعقد ساختن بافت با جریان الكتریكی استفاده شود.
▪ جراحی برای برداشتن بافت‌های كاشته شده، یا درآوردن رحم، لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها در خانم‌هایی كه دیگر نمی‌خواهند حامله شوند.
● داروها
▪ می‌توان از داروهای ضد التهابی غیراستروییدی برای رفع درد خفیف استفاده كرد.
▪ امكان دارد داروهای ضد درد قوی‌تری تجویز شوند.
▪ داروهای رایجی كه برای درمان آندومتریوز با مهار كار تخمدان تجویز می‌شوند عبارتند از قرص‌های ▪ جلوگیری از حاملگی، داروهای پروژسترونی، دانازول و هورمون آزاد كننده گنادوترویین‌ها.
● فعالیت
▪ ورزش، حتی راه رفتن، درد را تخفیف داده و سطح استروژن را كاهش می‌دهد كه این ممكن است باعث كند شدن رشد آندومتریوز شود.
▪ پس از جراحی نیاز است تا فعالیت مقداری محدود شود.
● رژیم غذایی
از خوردن كافئین اجتناب كنید زیرا به نظر می‌رسد درد را در بعضی از خانم‌ها بدتر كند.
● در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید
▪ اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان علایم آندومتریوز را دارید.
▪ درد غیر قابل تحمل
▪ خونریزی غیرمعمول یا زیاد
▪ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
▪ اگر پس از درمان، علایم مجدداً ظاهر شوند.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست