چه قدر درآمد دارید چه قدر پول بنزین می دهید

آزادسازی قیمت ها و نقدی کردن یارانه ها وقتی شامل موضوعی چون انرژی بنزین و گازوییل شود, داستانی متفاوت می یابد

آزادسازی قیمت‌ها و نقدی کردن یارانه‌ها وقتی شامل موضوعی چون انرژی (بنزین و گازوییل) شود، داستانی متفاوت می‌یابد.

طبعاً در این صورت میل مردم به استفاده از شبکه‌عمومی حمل‌و‌نقل افزایش یافته و باید منتظر یک شوک جدی حمل ونقلی بود. اما گزارش ترانزیت این شماره، ورودی دیگر به موضوع فوق است. ما در این گزارش به دنبال مقایسه میان سطح در آمد مردم در نقاط مختلف دنیا و نسبت آن با انواع‌انرژی بوده‌ایم. نتیجه‌گیری با خودتان.

موضوع قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی همواره ازجمله چالش‌برانگیز‌ترین بحث‌های روز، تقریباً در تمامی کشورهای دنیا بوده است. در بسیاری از کشورها نرخ بنزین در نوسان است و با بالا و پایین‌ رفتن بهای جهانی نفت دچار تغییر می‌شود. عرضه بنزین در بعضی کشورها برعهده شرکت‌های خصوصی است و آن‌ها نیز قیمت تمام‌شده را به‌علاوه سود خود از مشتریان دریافت می‌کنند و در این راه هیچ‌گونه یارانه‌ای نیز وجود ندارد.

کشورهایی هم هستند که یارانه به بنزین‌شان تعلق می‌گیرد تا باعث کاهش شدید قیمت ‌شود. در بعضی کشورها هم برای مبارزه با افزایش بهای بنزین سوخت‌های جایگزین در نظر گرفته شده است. گاز و گازوییل ازجمله این جانشین‌ها هستند که دومی در اروپا از رونق خاصی برخوردار است و بسیاری از خودروها موتورهای دیزلی دارند.

البته کیفیت گازوییل عرضه شده بسیار بالاست و آلودگی آن به‌مراتب از بنزین کمتر بوده و باعث افزایش طول عمر موتور خودروها هم می‌شود. هرچند باید به این نکته هم اشاره کرد که بهای گازوییل با این کیفیت تفاوت بسیاری با بنزین ندارد.

● ترکیه

گویا نرخ بنزین در این کشور قصد ندارد رکورد خود را به‌ دیگری واگذار کند، چراکه طی یکی، ۲ماه گذشته بازهم ترک‌ها با افزایش قیمت این فرآورده نفتی روبه‌رو بودند. نرخ بنزین در ترکیه به‌عنوان کشوری که بیشترین بها را در دنیا به این ماده اختصاص داده طی ۲ماه گذشته ۲بار افزایش یافت و به بیش از ۳۱/ ۲ دلار در هر لیتر رسید که عرصه را برای خودروداران تنگ‌تر از قبل کرده است.

بدین‌ترتیب اگر یک ترک که خودرو پژو۲۰۶ دارد بخواهد باک این وسیله نقلیه را پر کند، باید رقمی حدود ۱۲۰هزار تومان بپردازد! این قیمت تقریباً برابر بهای یک بلیت هواپیما از شهر دوسلدورف آلمان به استانبول ترکیه است! مسئولان ترکیه می‌گویند افزایش شدید قیمت بنزین در این کشور ناشی از افزایش قیمت جهانی نفت است، اما ناظران آگاه دلایل دیگر هم‌چون اخذ مالیات‌های سنگین را برای این امر عنوان می‌کنند.

عرضه و قیمت‌گذاری بنزین در ترکیه در انحصار بخش خصوصی این کشور است، اما دولت هم مالیات‌های سنگینی را برای سوخت وضع می‌کند. قیمت‌گذاری بر مواد سوختی در ترکیه براساس قانون بازار نفت ترکیه به تصویب رسیده‌است. براساس این قانون قیمت موادسوختی با در نظر گرفتن تغییرات قیمت‌های جهانی نفت خام تعیین می‌شود و از این‌رو در طول سال قیمت این مواد دایم در حال نوسان است. نسبت‌میان درآمد و قیمت سوخت در این کشور، اصلاً منطقی نیست.

● آمریکا

خودروهای پرمصرف آمریکایی این روزها با استقبال سرد بسیاری از مشتریان مواجه شده‌اند. زمانی آمریکایی‌ها دوست داشتند تا سوار بر اتومبیل‌های ۸سیلندر خود در بزرگراه‌های پهن گاز بدهند، اما آن زمان‌ها تقریباً گذشته و صرفه‌جویی در این کشور هم باب شده است. اخیراً و با توجه به نزدیکی فصل تعطیلات زمستانی قیمت بنزین در این کشور هم‌چنان رو به افزایش بوده و این موضوع به‌هیچ عنوان باب میل مردم نیست.

میانگین قیمت هر گالن(۷۸/۳ لیتر) بنزین در آمریکا به بیش از ۲ دلارو۷۰سنت رسید. با این اوصاف باید به یک نکته جالب اشاره کرد؛ اگر میانگین قیمت بنزین در آمریکا حدود ۲دلارونیم باشد، مردم ۲۶میلیاردو۶۰۰ میلیون دلار بیشتر برای خرید بنزین هزینه خواهند کرد که این یک فاجعه محسوب می‌شود.

قیمت بنزین در آمریکا از سی‌ام اکتبر تا پایان سال۲۰۰۸ بیش از ۹۳سنت در هر گالن کاهش یافت. کاهش قیمت بنزین در آن زمان به معنای نوعی معافیت مالیاتی برای مصرف انرژی بود و حالا افزایش قیمت بنزین هم این معنی را می‌دهد که مالیات بر مصرف افزایش یافته است. اما با این حال حدود ۷۰درصد از آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند، به‌رغم افزایش قیمت بنزین حاضرند از خودروهای خود استفاده کنند و سایر هزینه‌ها را کاهش دهند.

البته با توجه به توزیع ثروت در ایالت‌های مختلف باید به این نکته اشاره کرد، در برخی ایالات شاید افزایش بهای بنزین چندان قابل توجه نباشد، اما در برخی دیگر دردسرهای بسیاری را برای مردم به‌وجود می‌آورد.

● هلند

پس از ترکیه گران‌ترین بنزین دنیا در هلند عرضه می‌شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که تا حدود ۳سال پیش گران‌ترین بنزین جهان در هلند به فروش می‌رسید و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گرفت، ولی ترک‌ها اجازه ندادند که این کشور در صدر جدول قرار داشته باشد و رکورد را به خود اختصاص دادند.

نرخ هر لیتر بنزین در هلند یک‌دلارو۶۵سنت است. اما تفاوت‌هایی اساسی میان ۲کشور ترکیه و هلند در این مورد به‌چشم می‌خورد. یک گزارش تحقیقی نشان می‌دهد در میان کشورهای اروپایی ترکیه به‌عنوان کشوری که در مسیر همگرایی با اتحادیه اروپا قرار دارد، از نظر برابری قدرت خرید، فقیرترین کشور اروپا، ولی در عین حال از نظر هزینه در زمره گران‌ترین‌ها قرار دارد.

این وضعیت درخصوص هلند به‌هیچ‌ عنوان وجود ندارد و به همین دلیل اگر بهای بنزین در چنین کشوری بالا باشد برای مردم اتفاق خاصی نمی‌‌افتد. آمارها نشان می‌دهد این کشور، کشوری ثروتمند است، ضمن آن‌که به‌دلیل داشتن سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی گسترده و کارآ شهروندان در شهرهای مختلف می‌توانند به‌سادگی به‌جای استفاده کردن از خودرو شخصی از اتوبوس و مترو سود جویند.

هم‌چنین عوامل بسیار زیادی به کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند که یکی از آن‌ها وجود خودروهای استاندارد و نو و هم‌چنین ترافیک غالباً روان است.خلاصه درآمد مردم در هلند آن‌قدر هست که‌این گرانی اصلاً به چشم‌شان نیاید.

● ونزوئلا

ارزان‌ترین بنزین در این کشور در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. شاید باورش کمی سخت باشد، اما بنزین در ونزوئلا ۵ سنت (حدود ۵۰۰ریال) به ازای هر لیتر است. البته علت پایین بودن قیمت در این کشور یارانه بسیار بالایی است که از سوی دولت برای بنزین در نظر گرفته شده که باعث می‌شود مردم با خیال راحت بنزین را مصرف کنند.

البته ونزوئلا از منابع نفتی بسیار زیادی برخوردار است که به‌عنوان اصلی‌ترین درآمد این کشور می‌تواند در پرداخت سوبسید بنزین به دولت این کشور کمک کند. در کنار ونزوئلا چند کشور دیگر نیز وجود دارند که بهای بسیار پایینی را به بنزین اختصاص داده‌اند. عربستان سعودی یکی از همین کشورهایی است که بنزین ارزان به مصرف‌کنندگان می فروشد.

بهای هر لیتر بنزین در عربستان‌سعودی ۱۲سنت است. در بیشتر کشورهای خاورمیانه قیمت این ماده ارزشمند نسبتاً پایین‌ است. البته در پاکستان بنزین از آمریکا هم گران‌تر است. در مقایسه با وضعیت درآمد باید به این مهم اشاره کرد که در عربستان شرایط نسبت به سایر کشورها بهتر است.

چراکه درآمد بالا و در عین حال بهای بنزین بسیار پایین است. در این کشور هزینه بنزین مبلغ ناچیزی از درآمد ماهانه یک شهروند عربستانی را تشکیل می‌دهد. درآمد سرانه در این کشور ۸۴۰۰دلار اعلام شده که رقم قابل‌توجهی را به خود اختصاص داده است.