مقابله با ترس کودکان

ترس به مثابه بخشی طبیعی از رشد و نمو کودک است اما ترس طولانی و پیوسته‌ای که در زندگی عادی کودک اختلال ایجاد کند ترس بی‌اساس« بی‌منطق» یا فوبیا نامیده می‌شود و به عبارتی ترس شدید …

ترس به مثابه بخشی طبیعی از رشد و نمو کودک است اما ترس طولانی و پیوسته‌ای که در زندگی عادی کودک اختلال ایجاد کند ترس بی‌اساس« بی‌منطق» یا فوبیا نامیده می‌شود و به عبارتی ترس شدید از موضوع با موقعیتی است که بیشتر افراد از آن دچار ترس و واهمه نمی‌شوند . کودکان نوپا اغلب از جدایی، جاروجنجال ،‌افتادن ، حیوانات حشرات ،‌استفاده از لگن توالت بچه، حمام و... می‌ترسند. ترس رایج بین کودکان دوره پیش‌دبستانی شامل ترس از حیوانات، حشرات ،اشباح و غول‌ها،‌گم شدن ، طلاق والدین و از دست دادن یکی از آنها وتنهایی هنگام خواب است. ترس از جدایی، ورود به موقعیت‌های جدید (خصوصا شروع مدرسه) پذیرفته نشدن در جمع ، جنگ و دزدی بیشتر ترس کودکان دبستانی است. نوجوانان هم ازموقعیت‌های جدید مانند ورود به دبیرستان ،‌جنگ ، طلاق والدین و ... می‌ترسند. برخی اتفاقات خاص مانند زمین خوردن، سوختن و... می‌تواند موجب ترس و نگرانی بیشتری در کودک شود اما اغلب ترس‌ها ، عملکردی از خلق و خو و حالات روحی کودکان است. ترس کودکان در مواقعی که استرس دارند بسیار بیشتر می‌شود. مواردی مانند تولد فرزند جدید ‌نقل مکان،‌طلاق ومرگ یکی از عزیزان می‌تواند موجب افزایش ترس شود . همچنین والدینی که به شکل افراطی اضطراب و نگرانی خود را بروز می‌دهند باید بدانند که این الگو را به کودکانشان منتقل می‌کنند. می‌توانید از راهکارهای زیر برای آ‌رام کردن کودک‌تان استفاده کنید.

۱) هر چند ترس کودک احمقانه ومسخره به نظر آید ، باید به آن احترام بگذارید . عکس‌العمل منفی از جانب والدین نه تنها کمکی نمی‌کند بلکه ترس کودک رابیشتر می‌کند منظور از عکس‌العمل منفی، مسخره کردن ، تنبیه کردن یا نادیده گرفتن و ... است.

۲) با کودک همدردی کنید دلسوزانه از او حمایت کنید.

۳) انرژی( احساس) مثبت به او منتقل کنید مثلا موارد و مشکلاتی که در گذشته به آنها غلبه کرده است را به خاطرش بیاورید و با گفتن جملاتی نظیر تو می‌توانی همه چیز درست خواهد شد و... به او کمک کنید.

۴) کودکان‌تان را آرام ومطمئن کنید به او اطمینان دهید که می‌تواند با ترس مقابله کند و دوباره همه چیز برایش عادی خواهد شد.

۵) بیش از حد از کودک خود مراقبت نکنید این کار سبب افزایش ترس کودک می‌شود.

۶) کودکتان را تشویق کنید تا با موقعیت یا شرایطی که از آن می‌ترسد روبرو شود و به او کمک کنید تا موقعیت را کنترل کند.

بسیاری از این رفتارهای کودکان بخشی طبیعی از دوران کودکی آنهاست اما اگر ترس آنها سبب اختلال در فعالیت‌های خانواده،‌مشکلات در دوستی، اختلال در رفتن به مدرسه یا برنامه خواب آ‌نها شود یا منجر به رفتارهای وسواسی درکودک شود حتما باید با دکتر کودکتان مشورت کنید.

محمود ذاکری

کارشناس مسائل خانواده