خانواده ها برای تربیت فرزندانی خلاق چه باید بکنند؟

خانواده، نخستین مدرسه همه کودکان دنیا است. و بنا به اثبات علم روانشناسی، بنیاد شخصیت بچه ها تا شش و نهایتاً هفت سالگی شکل می گیرد. فضای خانواده باید سرشار از شادی و صمیمیت و مهرورزی …

خانواده، نخستین مدرسه همه کودکان دنیا است. و بنا به اثبات علم روانشناسی، بنیاد شخصیت بچه ها تا شش و نهایتاً هفت سالگی شکل می گیرد. فضای خانواده باید سرشار از شادی و صمیمیت و مهرورزی باشد. در محیطی که بچه ها از نظر عاطفی به حد کفایت و در حد بالا ارضا می شوند، امکان رشد خلاقیت بیشتر است. مهر و محبت به بچه ها، غذای رشد عاطفی آنهاست. پدران و مادران باید در برابر خواسته های غیر منطقی بچه ها، مقاومت نرم نشان دهند و در ضمن این مخالفت، توجه بچه ها را به خواسته های منطقی جلب کنند. وجود بچه ها و سهیم بودن آنها را در زندگی واقعاً باور کنیم و برای احساسات، تفکرات، تصورات و تخیلات آنها احترام قائل شویم.

نیروی اندیشه، نیروی مغزی و اندیشه ورزی بچه ها را پرورش دهیم. این کار هرچند سخت، ولی شدنی است و در هر سنی، راه خاص خود را دارد، مثلاً برای فرزندان نوپا با انواع بازی ها و برای نونهالان با طرح پرسش، کتاب و وسایل آموزشی که موجود است. فراموش نکنیم که عملکرد مغز انسان فرایندی ارتباطی بین حواس پنجگانه است. هر چه کودکان بتوانند در شرایطی قرار بگیرند که ارتباط بین این حواس بیشتر و بهتر برقرار شود، رشد مغزی آنان افزایش می یابد. باید حواس پنجگانه فرد دائماً در ارتباط باشد تا رشد مغزی حاصل شود.

نتیجه یک مطالعه در دانشگاه کلرادو نشان می دهد که در پنج سالگی ما ۹۸ بار در روز از خلاقیت در کارها بهره می بریم، ۱۱۳ بار می خندیم، و ۶۵ بار سوال می پرسیم. در ۴۴ سالگی که سن جاافتادگی است، تعداد دفعات به کارگیری خلاقیت به ۲ بار در روز، و خندیدن به ۱۱ بار، و طرح پرسش به شش بار تقلیل می یابد. گروه مطالعاتی دانشگاه کلرادو همچنین دریافت که یک نرخ واکنش منفی بین افزایش سن و ارائه ایده های نو وجود دارد. بنابراین باری دیگر بر این مهم تأکید می کنیم که مهمترین نقش آموزش و پرورش باید کوششی باشد برای هرچه وابسته‌ترشدن انسان به نیروی اندیشه و استعداد درونی‌اش.

مرتضی نظری

هویت انسانی توسعه (نگرشی تازه به آموزش و پرورش و توسعه انسانی در جامعه ایران)، ۱۳۸۹ به نقل از وبلاگ توسعه انسانی ایران به نشانی www.ir۳۰۰۸.blogfa.com