پنجشنبه, ۲۸ تیر, ۱۴۰۳ / 18 July, 2024
سلامی صمیمی به همه كودكان ایران
● گفت وگو با عذرا وكیلی سردبیر، تهیه كننده و گوینده برتر رادیو ایران
... و آیا ما می توانیم آنقدر سهل انگار باشیم كه اجازه دهیم كودكانمان هر داستان پیش افتاده ای كه هر نویسنده معمولی می تواند روایت كند را بشنوند و بدین ترتیب اندیشه هایی را وارد ذهن كودكانمان كنیم كه بسیاری از آنها كاملاً برخلاف چیزی است كه باید آرزو كنیم آنها وقتی بزرگ شدند بدانند و در زندگی شان به كار بندند؟ نه، نمی توانیم!
● افلاطون، جمهوریت
هرچه زمان می گذرد، هنرمندان، جامعه شناسان، متولیان فرهنگ و صاحب نظران عرصه تعلیم و تربیت با وجود همه اختلاف نظرهایی كه ممكن است در مورد تعریف هنر، كاركرد رسانه یا روش های تربیت و تنبیه افراد جامعه داشته باشند، بیشتر از پیش بر سر این حقیقت به تفاهم می رسند كه: هنر در آموزش و پرورش كودكان و تربیت نسلی آفریننده، هوشمند، انتخاب گر و كامیاب نقشی انكار ناپذیر دارد. مركز هنرهای آفریننده كودكان آمریكا در گرد همایی سالانه خود در سال ،۱۹۹۷ همه رسانه های این كشور اعم از سینما، كتاب، تلویزیون و رادیو را دعوت كرد كه برنامه های حوزه كودكان خود را به گونه ای طراحی و اجرا كنند كه در نهایت منجر به تحقق اهداف زیر شود: ۱- پرورش نیروی آفرینشگری و ذوق زیبایی شناسانه كودك ۲- پرورش تفكر انتقادی ۳- پرورش اجتماعی و توانایی انجام كار گروهی ۴- تقویت مهارت های ارتباطی ۵- پرورش ارزش های اخلاقی و معنوی ۶- شناخت خود ۷- پرورش توانایی درك كردن و احترام گذاشتن به پیش زمینه های فرهنگی و ارزش های دیگران.
در پایان این دستورالعمل برنامه سازی آمده است كه با توجه به ضرورت تحقق اهدافی كه گفته شد ما در هر رسانه ای كه فعالیت می كنیم و با هر روشی كه می توانیم باید تلاش كنیم تا تجربه ای منحصر به فرد و غنی از كودكی را برای نسل فردا بیافرینیم.
حال، در شرایطی كه كشور های پیشرفته جهان روز به روز بیشتر به ضرورت تخصصی شدن كار در حوزه كودك پی می برند، تا جایی كه كشور ژاپن یك شبكه رادیویی ویژه كودكان خردسال پیش دبستانی تاسیس می كند، حذف گروه كودك رادیو ایران به قصد جمع و جور كردن شبكه ها و با این نیت كه مبادا كیفیت فدای كمیت شود و هرچه حوزه ها در همه ادغام شوند كار با تمركز بیشتری انجام می شود هم از آن حرف ها است!
گویی میان این همه شبكه ای كه هر روز و معلوم نیست با چه پشتوانه مادی و فكری ای به جمع شبكه های صدا می پیوندد مثل همیشه و مثل خیلی عرصه های دیگر در جامعه، دیواری كوتاه تر از دیوار كودكان پیدا نمی شود. بحث درباره عملكرد صدای جمهوری اسلامی در حوزه كودك بحث مفصلی است كه در قسمت دوم مطلب حاضر به آن خواهیم پرداخت، اما در این قسمت سراغ عذرا وكیلی یكی از پیشكسوتان حوزه برنامه سازی كودك در رادیو رفتیم تا با او درباره برنامه سازی برای كودك و برنامه «سلام كوچولو» كه یكی از برنامه های موفق كودك رادیو در سال های اخیر است گفت وگو كنیم.
عذرا وكیلی در بخش برگزیدگان بخش داخلی هفتمین جشنواره بین المللی تولیدات رادیویی كه هفته پیش در زیبا كنار برگزار شد، در سه بخش تهیه كنندگی، گویندگی و سردبیری مقام اول را كسب كرد.
عذرا وكیلی فعالیت در رادیو را از نوجوانی و به عنوان هنرپیشه آغاز كرده است. سال ۱۳۴۸ وارد رادیو شد اما در سال ۱۳۵۲ بود كه فعالیت حرفه ای اش را به عنوان تهیه كننده نمایشنامه های رادیویی و سردبیر، مجری و تهیه كننده برنامه های كودك آغاز كرد. وكیلی در طول بیش از سه دهه فعالیت مستمر در رادیو برنامه های مختلفی تهیه كرد. اما لذت بخش ترین و تاثیر گذارترین فعالیتش در رادیو را برنامه هایی می داند كه برای كودكان تهیه كرده است.
به نظر وكیلی نوشتن و تولید برنامه برای كودك از سخت ترین و مهم ترین كاركرد های رسانه ای چون رادیو است، چرا كه خانواده مبنای جامعه و كودك مهم ترین ثمره خانواده است: «اگر ما به عنوان كسانی كه در رسانه اثر هنری می آفرینیم نتوانیم در پرورش شخصیت و شكوفایی استعداد های كودكان جامعه نقش موثر داشته باشیم، در آینده كل جامعه دچار مشكل می شود.» به نظر عذرا وكیلی با وجود تمامی تحولاتی كه در عرصه برنامه سازی كودك در دنیا رخ داده شكل و محتوای بسیاری از برنامه های كودك در صداوسیمای ما بر مبنای همان تصور غلطی تولید می شود كه كار كودك را آسان ترین و دم دستی ترین حوزه برنامه سازی در رسانه می پندارد: «كار كودك ظرافت های خاصی دارد و آنقدر حساس است كه كوچك ترین اشتباه در انتخاب متن، موسیقی و لحن می تواند بسیار گران تمام شود و تاثیر منفی روی شخصیت كودك بگذارد. برنامه سازی برای كودك بدون شناخت او و بدون مطالعه درباره روانشناسی كودك امكان پذیر نیست.» نویسنده، سردبیر، مجری و تهیه كننده برنامه صبحگاهی «سلام كوچولو» برای شناخت مخاطب خرد سالش و تماشای واكنش های او به برنامه هایی كه ساخته، بارها به مهد كودك های مختلف تهران سر زده است: «من گاهی به مهد كودك می روم و برنامه ها را برای بچه ها پخش می كنم و حرف ها، رفتار ها و حتی حالات چهره آنها را با دقت زیر نظر می گیرم تا ببینم كودك كجاها گوش هایش را تیز می كند و حواسش را جمع می كند و كجا رادیو را رها می كند و پی كار دیگری می رود.»
اوسوالد بی شالو شاعر آمریكایی می گوید: «تفریح را انتخاب كن چرا كه تفریح لذت می آفریند/ لذت دعوت به مشاركت می كند/ مشاركت تمركز را بالا می برد/ تمركز آگاهی را وسعت می بخشد/ آگاهی بصیرت را تقویت می كند/ بصیرت دانایی را به وجود می آورد/ دانایی عمل را آسان می كند و عمل به نتیجه می رسد.» عذرا وكیلی معتقد است: «برنامه ای كه برای كودك ساخته می شود در درجه اول باید با هدف شاد و سرگرم كردن كودك تهیه شود. یعنی در درجه اول باید تمام تلاش مان را بكنیم با بهره گیری از موسیقی مناسب، قصه جذاب و فضای صمیمی كاری كنیم كه كودك شاد شود و لذت ببرد و سپس به گونه ای غیر مستقیم و هنرمندانه و حداكثر یك نكته را در یك برنامه می توانیم به كودك آموزش دهیم، تحت هیچ شرایطی نباید كودك را با نصیحت یا حرف های پیچیده خسته كنیم.» او در تمام این سال هایی كه با كودكان در ارتباط بوده، بارها دیده است كه چگونه به محض اینكه رسانه بنای نصیحت و آموزش مستقیم را می گذارد كودك از برنامه رویگردان می شود و پی كار دیگری می رود.
یكی از مهم ترین ویژگی های كار وكیلی و در واقع می توان گفت تاثیرگذار ترین فعالیتش در حوزه برنامه سازی كودك، سبك جدیدی است كه با ورودش به این عرصه پایه گذاشت: «وقتی من وارد كار كودك شدم، بچه های بزرگ تر یا هنرپیشه ها با صدای كودكانه حرف می زدند در حالی كه به نظر من این روش برنامه را غیر طبیعی و عاری از صداقت و صمیمیت مورد نیاز برای تولید برنامه كودك می كند. به نظر من رادیو رسانه ای است كه نخست باید بزرگ ترها را جذب كند چون گرفتن موج رادیو و پای رادیو نشستن برای كودك كار آسانی نیست اما وقتی بزرگ ترها صدای كودكان را بشنوند، جذب می شوند و چون از صدای طبیعی بچه ها خوششان می آید كودكان شان را هم تشویق می كنند كه رادیو گوش بدهند. وقتی كودك می بیند یك نفر همسن و سال خودش در یك فضای كاملاً طبیعی در كنار بچه های دیگر قصه می گوید و بازی یا گفت وگو می كند ناخودآگاه با آنها احساس همراهی می كند، حس می كند او هم در بازی، در قصه گویی یا در گفت وگو مشاركت دارد.»
وكیلی هر دو سال یك بار، از بین كودكان ۳ تا ۶ ساله داوطلب، چند نفر را انتخاب می كند و برنامه را با حضور آنها در استودیو اجرا می كند. او به شدت روی این نكته تاكید دارد كه همه چیز باید طبیعی باشد: «بچه ها ممكن است تپق بزنند، ممكن است وسط برنامه ناگهان بخواهند بروند بیرون آب بخورند یا حتی با هم دعوا كنند، اما تمام این لحظات باید ضبط و پخش شود تا هم كودك داخل استودیو و هم كودك شنونده احساس صمیمیت كند و در برنامه مشاركت داشته باشد. گاهی وقت ها بچه با هم سر چیزی درگیر می شوند و من می گذارم این درگیری پخش شود. نكته ای كه اهمیت دارد این است كه من به عنوان مجری و تهیه كننده در طول برنامه چه شگردی به كار ببرم كه در پایان بچه ها به صورت خودجوش و طبیعی با هم آشتی كنند. این یك روش آموزش غیر مستقیم نه فقط به كودك بلكه به پدر و مادر كودك است.»
مهسا رضوی
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دوره‌های مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران محمدجواد ظریف دولت سیزدهم دولت چهاردهم پزشکیان دولت علی باقری رهبر انقلاب رئیس جمهور ترور انتخابات
عاشورا قتل تهران شهرداری تهران تب دنگی پشه آئدس زلزله پلیس عزاداری محرم تیراندازی تعطیلی ادارات شورای شهر تهران
خودرو واردات خودرو سهام عدالت قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو حقوق بازنشستگان اربعین بازار خودرو بازنشستگان سایپا مالیات
فرهاد مشیری تلویزیون امام حسین سینمای ایران سینما فیلم دفاع مقدس لیلی رشیدی وزارت ارشاد صداوسیما سینمای جهان
محصولات کشاورزی آزمون سراسری ماه فناوری
رژیم صهیونیستی دونالد ترامپ غزه ترامپ اسرائیل جنگ غزه فلسطین آمریکا روسیه ترور ترامپ چین جو بایدن
فوتبال پرسپولیس استقلال تراکتور باشگاه پرسپولیس علیرضا بیرانوند رئال مادرید مهدی طارمی نقل و انتقالات نقل و انتقالات لیگ برتر رامین رضاییان باشگاه استقلال
هوش مصنوعی سرعت اینترنت اینترنت تیک تاک ناسا گوگل گرمایش جهانی اپل شیائومی ربات
رژیم غذایی گرمازدگی کاهش وزن صبحانه نوشابه نان تخم مرغ افسردگی